نقرس چیست؟

نقرس نوعی آرتریت است که به دلیل تشکیل کریستال های اسید اوریک در مفاصل، ایجاد می شود. اسید اوریک محصول شکست پورین هاست که جزئی از غذای مصرفی ما را تشکیل می دهند. اختلال در جا به جایی اسید اوریک و کریستاله شدن این ترکیبات در مفاصل می تواند سبب ایجاد حملات دردناک آرتریت، سنگ های کلیه و انسداد مجرای فیلتراسیون کلیه توسط کریستال های اسید اوریک و در نتیجه نارسایی کلیه شود.
نقرس یکی از شایع ترین بیماری هایی است که در طول تاریخ به ثبت رسیده است.

نشانه های حملات حاد نقرس شامل درد تیز همراه حرارت، تورم و قرمزی در مفصل است. مفاصل کوچک شست پا شایع ترین محل حمله نقرس است. سایر مفاصل متاثر عبارتند از قوزک، زانو، آرنج، مچ و انگشتان. در بعضی افراد، درد به حدی شدید است که حتی برخورد یک جسم سبک مثل ملحفه به شست پا هم می تواند دردناک باشد. این حملات دردناک معمولا طی چند ساعت تا چند روز با مصرف دارو یا بدون آن فروکش می کنند. در موارد نادر، درد می تواند برای چند هفته هم ادامه یابد. اکثر افراد مبتلا به نقرس در طی سالها، این درد های تکرار شونده را تجربه می کنند.

شیوع نقرس در مردان 9 برابر زنان است و معمولا بعد از سن بلوغ با اوج شیوع در 75 سالگی مردان را درگیر می کند. حملات نقرس در زنان معمولا بعد از یائسگی رخ می دهد. حدود 10 درصد جمعیت مردان امریکا ، اسید اوریک بالا دارند. البته از میان آنها تنها تعداد کمی به نقرس مبتلا می شوند. چنانچه والدین شما مبتلا به نقرس هستند، شانس شما برای ابتلا به آن 20 درصد خواهد بود.

چاقی، اضافه وزن خصوصا در جوانی، مصرف متوسط تا بالای الکل، فشار خون بالا و عملکرد غیر طبیعی کلیه از عوامل خطر ابتلا به نقرس به شمار می روند. بعضی از داروها و بیماری ها نیز می توانند سبب افزایش اسید اوریک خون شوند. یک مطالعه جدید نشان داده است که سطوح کاهش یافته هورمون های تیروئید ( کم کاری تیروئید) در مبتلایان به نقرس شایع است.

مفصل شست پا شایع ترین محل برای حملات حاد نقرس به شمار می رود. این حملات تکرار می شوند، مگراینکه درمان شوند. حتی اگر درد حملات برطرف شد حتما به پزشک مراجعه نمایید. در طول زمان این حملات می توانند به مفاصل، تاندون ها و سایر بافت ها آسیب وارد کند.

در بعضی افراد کریستال های اسید اوریک در مفاصل انگشتان رسوب می کند. برای کاهش درد در طول حمله، مفصل را استراحت دهید.

نقرس می تواند در مکان های دیگر مثل آرنج و زانو ها هم رخ دهد. به برآمدگی آرنج در شکل توجه نمایید

نقرس با حملات تکرار شونده دردناک آرتریت خصوصا در شست پا یا زانو و قوزک مشخص می شود. مطمئن ترین تست برای تشخیص کریستال های اسیداوریک در مفصل، مایع به دست آمده طی آسپیراسیون است. این عمل با بی حسی موضعی انجام می گیرد. با این روش مایع مفصلی با سرنگ یا سوزن از مفصل ملتهب کشیده می شود.

زمانی که مایع مفصلی استخراج شد،از جهت وجود کریستال های اسیداوریک یا عفونت بررسی می شود. پزشک می تواند برای تعیین میزان اسید اوریک از تست خون هم استفاده کند.

مصرف کافی مایعات به پیشگیری از حملات نقرس و کاهش تشکیل سنگ های کلیوی در افراد مبتلا به نقرس کمک می کند. الکل اثرات دیورتیک(مدر) دارو می تواند سبب از دست دادن آب بدن شود. همچنین الکل می تواند به متابولیسم اسیداوریک هم تاثیر بگذارد و با کاهش دفع اسیداوریک از کلیه ها که به دلیل کم آبی رخ می دهد سبب افزایش احتمال تشکیل کریستالها در مفصل شود.

تغییرات رژیم غذایی هم می تواند به کاهش سطح اسید اوریک کمک کند. پورین ها در بدن به اسیداوریک تبدیل می شوند بنابراین باید از مصرف غذاهای غنی از پورین پرهیز کرد. این غذاها شامل غذاهای دریایی، گوشت امعا و احشا مثل جگر، مغز و قلوه است.
تحقیقات نشان داده اند، مصرف گوشت و غذاهای دریایی ریسک حملات نقرسی را افزایش می دهند، در عوض مصرف لبنیات سبب کاهش آن می شود. کاهش وزن نیز در کاهش حملات نقرسی موثر است.

بعضی از داروها سبب کاهش درد و التهاب حملات نقرس می شوند. مثل داروهای ضد التهابی (ایبوپروفن و …)، کلشی سین و کورتیکواستروئیدها. بعضی از داروها هم سطح اسیداوریک را در خون کاهش می دهند و از رسوب اسیداوریک در مفاصل، کلیه ها(سنگ ها) و بافت ها پیشگیری می کند از جمله: آلوپورینول