آسم مرتبط با شغلOccupational Asthma

  • تعریف بیماری

    این نوع از آسم با تنفس مواد شیمیایی و گازهای موجود در محل کار در ارتباط است. در صورت مواجهه با ترکیبات حساسیت زا در محل کار نیز ممکن است این نوع از آسم بروز یابد.

    پرهیز از مواجهه با محرک‌های موجود در محل کار برای درمان و مدیریت آسم ضروری است.

    نشانه ها

    علائم این نوع از آسم مشابه انواع دیگر آسم است از جمله:

    •    صدایی مشابه سوت
    •    سرفه
    •    تنگی نفس
    •    گرفتگی قفسه سینه
    •    گرفتگی بینی
    •    آبریزش بینی
    •    سوزش چشم ها و اشک ریزش

    علائم آسم مرتبط با شغل به ماده ای که فرد با آن در ارتباط است و تنفس می‌کند بستگی دارد و مدت زمان آن. علائم ممکن است:

    •    در روزهای هفته تشدید شود و در آخر هفته ها  از شدت آن کاسته شود.
    •    ممکن است هم درخانه و هم در محل کار وجود داشته باشد.
    •    بعد از توقف مواجهه با ماده محرک همچنبن وجود داشته باشند. چرا که هرچه فرد مدت زمان بیشتری با عامل محرک در تماس باشد آسم برای مدت طولانی تری وی را درگیر خواهد کرد.

    علل

    •    ترکیبات حیوانی مانند پروتئین ها‌یی که در مو، بزاق و پوست حیوانات وجود دارد.

    •    ترکیبات شیمیایی خصوصاَ آن هایی که در صنایع تولید رنگ، لاک و لمینت به کاربرده می‌شود.

    •    آنزیم هایی که در ترکیبات شوینده وجود دارند.

    •    ترکیبات گیاهی مانند مواد موجود در آرد گندم، کورن فلکس ها و پنبه

    •    محرک های تنفسی مانند دود حاصل از دخانیات، سولفور دیواکسید

    •    فلزاتی چون پلاتینیوم، کرومیوم و سولفات نیکل

    علائم آسم زمانی اتفاق می‌افتد که ریه های فرد در پاسخ به محرک ملتهب شود و این التهاب موجب رخ دادن واکنش‌هایی می‌شود که راه‌های هوایی را تنگ ‌می کند به طوری که تنفس دشوار می‌شود. تنفس بخارات حاوی محرک های ریوی مانند کلروکین می تواند سریعاً علائم آ سم را ایجاد کند حتی بدون وجود آلرژی به آن ماده.

  • عوامل خطر

    ابتلا به آلرژی یا آسم: البته افرادی نیز هستند که علی رغم دارابودن آلرژی یا آسم در مشاغلی مشغول هستند که آن‌ها را در مواجهه با محرک ها قرار میدهد و هیچ وقت علائمی را بروز نمیدهند.

    داشتن سابقه ژنتیکی آسم و آلرژی: پدر و مادر می‌توانند ژن‌های مربوط به آلرژی و آسم را به فرزندان انتقال دهند و سبب ایجاد آن شوند.

    استعمال سیگار: سیگار می تواند خطر ابتلا به آسم را در صورت مواجهه با محرک های بخصوص افزایش دهد.

    مشاغل دارای خطر افزایش یافته آسم:  بروز آسم در هر نوعی از مشاغل ممکن است  اما برخی از مشاغل با خطر افزایش یافته ای همراه هستند مانند:

    •    دامپزشکان
    •    کارکنان در صنایع غذا
    •    آرایشگران
    •    داروسازان
    •    نانوایان
    •    مشاغل مرتبط با صنایع فلزات
    •    نجاران
    •    کشاورزان
    •    فرش بافان

    عوارض

    هرچه فرد برای مدت طولانی تری در مواجه با محرک های آسم باشد، علائم شدید تری خواهد داشت و بهبود زمان بیشتری طول خواهد کشید. در بعضی مواقع مواجهه با محرک های آسم موجود در هوا سبب تغییرات دائمی ریه و حتی مرگ می‌شود.

    پیشگیری:
    بهترین راه پیشگیری از آسم کنترل سطح برخورد کارکنان با محرک ها است که شامل اقداماتی مانند استفاده کمتر از ترکیبات محرک و مضر و یا فراهم کردن تجهیزات محافظت کننده می‌باشد.

    اقدامات دیگر شامل موارد زیر می‌شود:
    •    ترک سیگار
    •    واکسیناسون برای آنفولانزا
    •    پرهیز از مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی
    •    کاهش وزن

    آمادگی ویزیت پزشک

    اقدامات بیمار :

    •    آگاهی از محدودیت های قبل از ویزیت مانند قطع مصرف برخی داروها
    •    یادداشت تمامی علائم
    •    توجه به زمان بروز علائم
    •    تهیه لیستی از تمامی محرک‌های ریوی موجود در محل کار
    •    یادداشت تمامی اطلاعات شخصی کلیدی
    •    تهیه لیستی از تمامی داروهای مصرفی
    •    همراه داشتن عضوی از خانواده
    •    تهیه لیستی از سوالات خود از پزشک

    سوالات بیمار از پزشک:
    •    علت اصلی علائم بروز یافته جیست؟
    •    انجام چه آزمایشاتی لازم است؟ آیا آمادگی خاصی نیاز دارند؟
    •    چگونه باید آسم خود رادرمان کنم؟ باید از شغلم کناره بگیرم؟
    •    آیا این شرایط موقتی است؟
    •    چه محدودیت هایی را باید دنبال کنم؟
    •    چگونه آسم خود را در کنار دیگر بیماری خود مدیریت کنم؟
    •    چه روش های درمانی جایگزینی پیشنهاد می کنید؟

    انتطارات از پزشک:
    پزشک ممکن است سوالاتی از فرد دشته باشد:
    •    چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم خود شدید؟
    •    شدت علائم شما چقدر است؟
    •    مشکل تنفسی شما فقط در حین کار بروز پیدا می کند یا در زمان های دیگر نیز وجود دارد؟
    •    آیا علائم شما دائمی است یا منقطع؟
    •    ایا تا کنون مورد تشخیص آسم یا آلرژی قرار گرفته اید؟
    •    آیا با انواع ترکیبات شیمیایی، فلزات، بخارات و گازها، حیوانات یا ترکیبات گیاهی در تماس هستید؟ چه مدت؟
    •    چه عاملی علائمتان را بهبود می‌دهد؟
    •    چه عاملی علائم شما را تشدید می‌کند؟
    •    آیا سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی دارید؟

    زمان مراجعه به پزشک

    در صورت شدت یافتن علائم حتماً باید به پزشک مراجعه شود.

    در مواقع زیر باید به اورژانس مراجعه شود:

    •    تنگی نفس شدید
    •    عدم بهبودی بعد از مصرف گشاد کننده‌های راه های هوایی
    •    وجود تنگی نفس بعد از فعالیت خفیف

  • روش های تشخیصی

    تشخیص آسم مرتبط با مشاغل مشابه آسم معمولی می‌باشد. اگرچه پزشک سعی بر یافتن ترکیب محرک نیز خواهد داشت.

    تشخیص آسم لازم است که توسط تست‌های عملکردی و تست آلرژی تایید شود.

    تست های عملکرد ریه:

    •    اسپیرومتری: این روش غیر تهاجمی که وضعیت تنفس را ارزیابی می‌کند برای تشخیص آسم در اولویت است. در طول این تست 10 تا 15 دقیقه ای فرد یک دم عمیق گرفته و سپس یک بازدم عمیق که باید در اسپیرومتر دمیده شود. با توجه به اعداد داده شده توسط دستگاه و اندازه گیری‌ها،  انسداد یا التهاب ریه ها مشخص می‌شود.

    •    اندازه گیری سرعت هوای ریه: در این روش از یک وسیله قابل حمل که سرعت دمیدن و خارج کردن هوای درون ریه را توسط فرد اندازه گیری می کند استفاده می‌شود به نام فلو متر. هرچه سرعت تخلیه کم تر باشد شرایط وخیم تر است.

    تست های تشخیصی برای علت یابی آسم مرتبط با مشاغل:

    • تست آلرژی: با استفاده از ترکیبات آلرژی زا بر روی پوست مواد مشکوک آزمایش می‌شوند.

     

    • تست چالش: در این روش فرد مقدار اندکی از ماده مشکوک به ایجاد علائم را تنفس می‌کند تا مشخص شود محرک اصلی کدام ماده است و قبل و بعد از آن عملکرد ریه اندازه گرفته می‌شود.

    روش های درمانی:

    پرهیز از مواجه شدن با ماده ایجاد کننده آلرژی در محل کار مهم ترین اقدام درمانی است.
    هدف درمان پیشگیری از علائم و متوقف کردن حملات آسم است.

    درمان دارویی

    داروهایی که با هدف پیشگیری تجویز می‌شوند می‌توانند در طولانی مدت التهاب را در راه های هوایی کاهش دهند و شامل موارد زیر هستند:

    •    کورتیکواستروئید‌های استنشاقی: این داروها شامل فلوتیکازون، بودزونید، مومتازون، سیکلسونید و بکلومتازون هستند.  استفاده طولانی مدت از این داروها اما میتواند با رشد کند کودک همراه شود اما در برخی مواقع فایده داروها بر عوارض پیشی می‌گیرد.

    •    کنترل گرهای لوکوترین: از این داروها میتوان به مونته لوکاست اشاره کرد. این داروها برای 24 ساعت علائم آسم را سرکوب می کنند.

    •    استنشاقی های ترکیبی: این داروها دارای کورتیکواستروئید و آگونیست‌های بتا هستند.

    داروهای سریع الاثر:

    •    آگونیست های کوتاه اثر بتا:این داروها التهاب را سریعاً کاهش می‌دهند و موجب توقف علائم می‌شوند.

    •    کورتیکواستروئیدهای خوراکی و تزریقی: این داروها التهاب ناشی از آسم شدید را کاهش می‌دهند مانند پردنیزون. اما در طولانی مدت عوارض زیادی دارند.

  • اصلاح شیوه زندگی

    موثر بودن روش های درمانی جایگزین با طب مدرن هنوز به طور کامل مورد تایید نیست و این روش ها از نظر وجود عوارض باید مورد بررسی قرار گیرند. برخی روش های جایگزین برای آسم پیشنهاد شده است اما مورد تایید کامل نیستند مانند:

    تکنیک های تنفس: این تکنیک‌ها شامل برنامه‌های سازمان یافته برای تمرین دادن عضلات ریه‌ها می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تاثیر گذار باشد.

    طب سوزنی: این روش ریشه در طب سنتی چین دارد و روشی بدون درد و ایمن است اما برای آسم هنوز به طور کامل تائید نشده است.

    درمان جایگزین

    موثر بودن روش های درمانی جایگزین با طب مدرن هنوز به طور کامل مورد تایید نیست و این روش ها از نظر وجود عوارض باید مورد بررسی قرار گیرند. برخی روش های جلیگزین برای آسم پیشنهاد شده است اما مورد تایید کامل نیستند مانند:

    تکنیک های تنفس: این تکنیک ها شاملب برنامه های سازمان یافته برای تمرین دادن عضلات ریه ها می‌شود و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تاثیر گذار باشد.
    طب سوزنی: این روش ریشه در طب سنتی چین دارد و روشی بدون درد و ایمن است اما برای آسم هنوز به طور کامل تائید نشده است.