نقش سیاه دانه در درمان دیابت

خواص سیاه دانه

سیاه دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه، مورد استفاده قرار می گیرد. این دانه، بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل  استفاده می شده است. این گیاه دارای خواص زیادی است و به تازگی دانشمندان به نقش آن در پیشگیری از دیابت و درمان آن پی برده اند. به عبارت دیگر دانه های سیاه دانه به بدن کمک می کنند، قندخون افراد در حالت کنترل شده قرار گیرد. در این مقاله ما قصد داریم شما را با آن آشنا کنیم.

تاثیر مصرف سیاه دانه در درمان دیابت

امروزه ابتلا به دیابت در جوامع بشری بسیار شیوع پیدا کرده است، همه ما در بین اطرافیان خود کسانی را می شناسیم که به این بیماری مبتلا هستند. حتی این بیماری در کودکان نیز دیده می شود. سبک زندگی و عادات نادرست غذایی در ابتلا به بیماری تاثیر بسیار زیادی دارد و با افزایش وزن ریسک بالا رفتن قند خون و احتمال ابتلا به دیابت افزایش پیدا می کند. استفاده از یک رژیم غذایی مناسب  و صحیح در کنترل قندخون و تغذیه سالم در این افراد نقش بسزایی را ایفا می کند.

معمولا برای این افراد پزشک، داروی متفورمین تجویز می کند که جدا از خاصیت درمانی، دارای عوارضی از جمله دل درد، اسهال، گاز معده، ضعف، درد عضلانی، سردرد و حتی عفونت های تنفسی می باشد.  علاوه بر این دارو، استفاده از  سیاه دانه نیز در برنامه غذایی این بیماران، در کنترل قند خون و بهبود عدم تحمل گلوکز مانند متفورمین می تواند موثر واقع شود و در کنار این خواص، از عوارض جانبی مصرف دارو نیز در امان بود.

مصرف تنها 2گرم سیاه دانه در روز میزان قند خون و هموگلوبین گلیکوزیه (HbA1C) را کاهش می دهد و در کنترل قند خون در مبتلایان به دیابت تاثیرگذار است. همچنین عملکرد سلول بتا را افزایش داده، در حالی که مقاومت به انسولین را کم می کند.

دانشمندان یکی از ترکیبات فعال موجود در سیاه دانه به نام thymoquinone را، فعالیت ضد دیابتی می نامند. این ترکیب به کاهش اشتها، کاهش جذب گلوکز در روده، کاهش سطح گلوکز خون، کلسترول، تری گلسیرید و کاهش وزن کمک می کند و سلول های بتا در پانکراس را به ترشح انسولین تحریک می کند و موجب کنترل قند خون می گردد.

بیماران دیابتی برای کنترل قند خون باید موارد زیر را نیز رعایت کنند:

1- جهت کنترل قند خون، ترتیب مصرف مواد غذائی بصورت وعده اصلی و میان وعده‌ها رعایت شود، بیماران به جای سه بار غذا خوردن معمولی، همان مقدار غذا را در شش وعده میل نمایند.

2- از مصرف  قندهای ساده در  رژیم غذایی خود اجتباب کنید.

3- میزان فیبر دریافتی در رژیم غدایی شما بهتر است  حدود 30 تا 40 گرم و بیشتر از نوع فیبر محلول باشد، از این جهت مصرف حبوبات مانند انواع لوبیا‌ و عدس، سبزیجات از جمله  پیاز، سیر، نخود فرنگی، کلم بروکلی، کرفس و میوه‌های  کم شیرین شامل کیوی، آلبالو، توت فرنگی توصیه می‌شود. میوه‌ ها و سبزیجات علاوه بر فیبر سرشار از  خواص آنتی اکسیدانی مانند ویتامین E، ویتامین C، بتاکاروتن و عناصر مغذی گوناگون هستند که مصرف آنها برای بیماران دیابتی لازم است.

4- بین 50 تا 60 درصد کل کالری روزانه از کربوهیدرات ها باشد که بهترین نوع کربوهیدرات ها، غذاهای نشاسته‌ای پرفیبر است که در نان‌های سبوس‌دار مانند جو، سنگک و غلات کامل یافت می‌شود.

5- بیمارانی که در کنار رژیم غذایی، قرص نیز مصرف می‌کنند برای جلوگیری از افت قند خون، قبل از خواب یک میان وعده مانند میوه مصرف نمایند.

6- تا حد امکان از گوشت سفید مثل ماهی به جای گوشت قرمز استفاده نمایند.

7- مقدار مصرف نمک را تا حدامکان کاهش دهید.

8- مقدار چربی‌ موجود در غذا باید بصورت کنترل شده باشد تا کمتر به بیماری‌های قلبی – عروقی مبتلا شوند.

9- در کنار رژیم غذایی، ورزش و فعالیت بدنی نیز داشته باشید. بطور کلی 30 دقیقه پیاده روی با سرعت متوسط بعد از صرف غذا به کنترل قند خون در این افراد کمک می‌کند.

10- استرس را در خود کاهش دهند، کمی آرامش فکری و استراحت داشته باشند،  پژوهشهای اخیر دانشمندان نشان می دهد  که یک استراحت ده دقیقه‌ای بعد از صبحانه یا ناهار در کنترل قند خون افراد  دیابتی مؤثر می‌باشد.

نکته

لازم به ذکر است با رعایت این نکات در صورتی که از سیاه دانه در جهت  کنترل قند خون استفاده می کنید، باید بدانید با وجود خواص سیاه دانه در درمان دیابت به بیماران توصیه می شود  مصرف داروهای خود را قطع نکنید و طبق دستور پزشک خود آنها را مصرف کنید و در مورد مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.  همچنین با داشتن رژیم غذایی مناسب و تغذیه سالم، قند خون خود را تحت کنترل قرار دهید.