سی تی اسکنCT scan

•    در حین سی تی اسکن، فرد به طور مختصری با اشعه یونیزه مواجهه می یابد. مقدار اشعه بیشتر از تصویربرداری با اشعه ایکس است چرا که سی تی اسکن اطلاعات دقیق تری را فراهم می سازد. سی تی اسکن سبب آسیب های بلند مدت نمی شود، اگرچه ممکن است اندکی استعداد ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

•    فواید بسیار سی تی اسکن نسبت به خطرات اندک آن، ارجحیت دارد. پزشکان از کمترین دوز اشعه برای دستیابی به اطلاعات پزشکی مورد نیاز استفاده می کنند. همچنین، دستگاه ها و تکنیک های جدیدتر و سریع تر نیازمند اشعه کمتری نسبت به انواع قبلی هستند. درباره فواید و مضرات سی تی اسکن با پزشک خود مشورت کنید.

آسیب به جنین

اگر باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید. اگرچه بعید به نظر می رسد که اشعه ناشی از سی تی اسکن به جنین آسیب بزند اما ممکن است پزشک سایر روش های بررسی از جله سونوگرافی یا MRI را توصیه کند که از مواجهه جنین با اشعه جلوگیری شود.

 واکنش به مواد کنتراست (حاجب)

در برخی موارد ممکن است پزشک پیش از سی تی اسکن ماده رنگی ویژه ای به نام ماده کنتراست یا حاجب را از طریق ورید بازو تزریق نماید. اگرچه نادر است اما گاهی این ماده می تواند مشکلات پزشکی یا واکنش های آلرژیک ایجاد نماید.

بیشتر واکنش ها خفیف بوده و منجر به راش های پوستی یا خارش می شود. در موارد نادری، واکنش های آلرژیک میتواند جدی بوده و حتی منجر به مرگ شود. در صورتی که به ماده حاجب واکنش نشان دادید، حتماً پزشک خود را مطلع نمایید.

پزشک می تواند برای کمک به چنین مواردی سی تی اسکن را توصیه کند:
•    تشخیص اختلالات عضلانی و اسکلتی از جمله تومورها یا شکستگی های استخوانی
•    تعیین دقیق محل تومور، عفونت یا لخته خونی
•    راهنمایی برای روش هایی از جمله جراحی، بیوپسی و پرتودرمانی
•    تشخیص و پایش بیماری هایی از جمله سرطان، بیماری های قلبی، ندول ریوی و توده های کبدی
•    پایش اثربخشی درمان های مختلف مثل درمان سرطان
•    تشخیص جراحت و خونریزی های داخلی

بسته به بخشی از بدن که قرار است اسکن شود، بایستی:
•    لباس های خود را درآورده و روپوش بیمارستانی بپوشید.
•    تمام اشیاء فلزی از جمله کمربند، جواهرات، دندان مصنوعی و عینک را درآورید چرا که می تواند با نتایج تصویربرداری تداخل ایجاد نماید.
•    حدود چند ساعت پیش از انجام اسکن از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.

ماده حاجب

ماده رنگی ویژه ای بنام حاجب یا کنتراست، برای انجام برخی سی تی اسکن ها لازم است تا ناحیه تحت بررسی واضح تر دیده شود. ماده حاجب اشعه ایکس را بلوک کرده و در تصویر به صورت رنگ سفید دیده می شود که می تواند عروق خونی، روده یا سایر بخش ها را بیشتر نمایان کند. ماده حاجب می تواند از طرق مختلفی به شما تجویز شود:

•    خوراکی. اگر قرار باشد مری یا معده شما اسکن شود، لازم است مایعی را که حاوی ماده حاجب است را ببلعید که طعم ناخوشایندی دارد.

•    تزریقی. ماده حاجب می تواند از طریق ورید بازو برای کمک به وضوح صفرا، مجاری ادراری، کبد و عروق خونی در تصویر، تزریق گردد. ممکن است شما در حین تزریق احساس گرما کرده یا طعم فلزی در دهان احساس کنید.

•    از راه تنقیه. ماده حاجب می تواند در رکتوم قرار داده شود تا به وضوح تصویر روده ها کمک کند. این روند می تواند سبب احساس نفخ و ناراحتی گردد.

آماده سازی کودکان برای انجام سی تی اسکن

اگر نوزاد یا کودک سی تی اسکن داشت، پزشک داروی خواب آور را توصیه می کند تا کودک آرام و بی حرکت باشد. حرکت کردن تصویر را تار کرده و می توانند منجر به ایجاد نتایج غیر دقیقی شود. از پزشک در خصوص نحوه آماده کردن کودک سؤال کنید.

شما می توانید سی تی اسکن را در بیمارستان یا در مراکز سرپایی انجام دهید. سی تی اسکن بدون درد بوده و با دستگاه های جدید، تنها چند دقیقه طول می کشد. کل روند انجام سی تی اسکن حدود 30 دقیقه است.

در حین انجام سی تی اسکن

اسکنرهای مربوطه شبیه دونات بزرگ ایستاده به یک طرف است. شما روی میز باریک متصل به موتور دراز کشیده که به داخل تونل وارد می شود. نوارها و بالشت ها می توانند برای کمک به ثابت ماندن در همان موقعیت به شما کمک کنند. در حین اسکن سر، تخت دستگاه در حالت گهواره ای تظیم می شود تا سر شما را ثابت نگهدارد.

زمانی که تخت به داخل دستگاه کشیده می شود، موج یاب و مجرای اشعه ایکس به دور شما می چرخد. هر چرخش چندین تصویر را در قطعات کوچک از بدن فراهم می کند. ممکن است صدای وزوز، کلیک کردن و یا فرفر بگوش شما برسد. یک تکنولوژیست در اتاق مجزا می تواند شما را دیده و صحبت های شما را بشنود. ممکن است تکنولوژیست از شما بخواهد گاهی نفس خود را حبس کرده تا از تار شدن تصویر جلوگیری شود.

پس از سی تی اسکن

پس از سی تی اسکن شما به وضعیت نرمال معمول خود باز می گردید. اگر به شما ماده حاجب تجویز شده باشد، دستورالعمل خاصی به شما داده می شود. در برخی موارد، از شما خواسته می شود مدت کوتاهی پیش از ترک محل صبر کنید تا از مناسب بودن حال عمومی شما اطمینان حاصل شود. پس از اسکن، احتمالاً به شما گفته می شود که مایعات زیادی بنوشید تا به کلیه های شما در دفع ماده حاجب از بدن کمک شود.

تصاویر سی تی اسکن به صورت فایل اطلاعات الکترونیک ذخیره شده و توسط صفحه کامپیوتر بازبینی می شود. متخصص رادیولوژیست تصاویر را تفسیر کرده و به صورت گزارش برای پزشک ارسال می نماید.