سی تی آنژیوگرافی عروق کرونرCT coronary angiogram
آنژیوگرافی عروق کرونر با تکنیک توموگرافی کامپیوتری (CT)، یک روش تصویر برداری است که شریان های خون رسان به قلب را مورد بررسی قرار می دهد. برخلاف آنژوگرافی معمول عروق کرونر، CT آنژیوگرافی به کاتتری که از طریق عروق خونی به قلب برسد، نیاز ندارد.
در عوض، CT آنژیوگرافی عروق کرونر برای تولید تصاویر از قلب و رگ های خونی به یک ماشین قدرتمند اشعه X متکی است. CT آنژیوگرافی ها غیر تهاجمی هستند و به دوران نقاهت نیازی ندارند. CT آنژیوگرافی عروق کرونر گزینه مناسبی برای افرادی است که شرایط قلبی متنوعی دارند.
هر دو نوع معمول و CT آنژیوگرافی عروق کرونر، شما را در معرض اشعه X قرار می دهند. اگر مبتلا به بیماری شریان های کرونر هستید آنژیوگرافی سنتی یا قدیمی گزینه ی مناسب تری است، زیرا انجام آن به نوعی می تواند درمانگر نیز باشد.
از آنجایی که CT آنژیوگرافی از اشعه X برای تصویربرداری استفاده می کند، طی انجام آن در معرض اشعه قرار خواهید گرفت. مقدار اشعه بستگی به نوع دستگاه آنژیوگرافی دارد. خطر ناشی از اشعه که می تواند منجر به سرطان شود، دقیقاً شناخته نشده، ولی بسیار کم می باشد. چون اشعه می تواند باعث آسیب به جنین شود، در صورت بارداری نباید از CT آنژیوگرافی استفاده کنید. همچنین امکان دارد به رنگ مورد استفاده طی آنژیوگرافی نیز حساسیت نشان دهید. در مورد واکنش های آلرژیک احتمالی با پزشک تان مشورت نمایید.
آنژیوگرافی عروق کرونر قلب تان را از جهات مختلف بررسی می کند، ولی در ابتدا برای بررسی عروق تنگ شده قلب تان (بیماری شریان های کرونری)، یافتن دلیل درد قفسه سینه و خطر حمله قلبی مورد استفاده قرار میگیرد.
آنژیوگرافی عروق کرونر گاهی به جای نوع قدیمی آن به منظور بررسی بیماری عروق کرونر نیز انجام می شود. برای افرادی که نسبتاً در معرض خطر بیماری عروق کرونر هستند، CT آنژیوگرافی نسبت به آنژیوگرافی معمول گزینه ی بهتری می باشد.
به طور معمول وقتی نیاز به بررسی انسداد در عروق قلب تان باشد، پزشک آنژیوگرافی از عروق کرونر را انجام می دهد. در آنژیوگرافی از عروق کرونر، یک کاتتر از طریق شریان کشاله ی ران به قلب هدایت می شود. رنگی که در اشعه X قابل مشاهده است به درون کاتتر تزریق شده و در نهایت منجر به تولید تصاویر از قلب تان می شود.
پزشک قادر به دیدن انسداد ها و نواحی تنگ شده عروق قلب تان در تصاویر می باشد. از آنجایی که کاتتر نزدیک قلب بوده، اگر انسدادها تشخیص داده شوند، پزشک می تواند از طریق آنژیوپلاستی بعد از آنژیوگرافی معمول انسدادها را نیز باز نماید. اگرچه بیشتر کسانی که آنژیوگرافی عروق کرونر انجام می دهند هیچگونه انسدادی ندارند.
در CT آنژیوگرافی، هیچ کاتتری در کشاله ی ران قرار نمی گیرد و ماده رنگی که از طریق CT اسکن قابل مشاهده است از طریق ورید دست یا بازو تزریق می شود. تصاویر اشعه X از قلب تان گرفته خواهد شد. چون هیچ کاتتری در این روش مورد استفاده قرار نمی گیرد، اگر درمانی جهت بهبود جریان خون به قلب تان نیاز باشد، عمل دیگری (آنژیوگرافی معمول از عروق کرونر) لازم الاجراست.
یک آزمایش دیگری که شباهت با CT آنژیوگرام دارد، اسکن کلسیمی عروق کرونر است. این روش از یک توموگرافی کامپیوتری خاص برای بررسی کلسیم موجود در عروق کرونری، که یک عامل خطر برای بیماری عروق کرونر است، استفاده می کند.
پزشک دستورالعمل های لازم جهت آماده شدن برای آنژیوگرافی را به شما خواهد داد. معمولاً، از شما خواسته می شود حدود 4 ساعت قبل از آزمایش چیزی میل نکنید.
مجاز به خوردن آب هستید، اما نوشیدنی های کافئین دار ننوشید، زیرا ضربان قلب شما را افزایش می دهند. در این شرایط پزشک برای تصویر برداری دقیق از قلب تان دچار مشکل خواهد شد.
در حین آزمایش
CT آنژیوگرافی معمولاً در بخش رادیولوژی بیمارستان یا مرکز تصویر برداری سرپایی انجام می شود. قبل از انجام آن، باید لباس های بالا تنه حتی جواهر آلات تان را در بیاورید. سپس لباس مخصوص بیمارستان را به تن خواهید کرد. چون قلب تان به طور مداوم به واسطه ضربان های تولید شده تحت تاثیر قرار می گیرد، ممکن است از داروهایی به نام بتا بلوکر برای آهسته کردن ضربان قلب تان استفاده گردد. بدین وسیله پزشک قادر خواهد بود تا با وضوح بیشتری قلب تان را ببیند. این داروها در بعضی افراد عوارضی نشان می هد، از قبیل تنگی نفس، خس خس سینه در مبتلایان به آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD).بعضی از دستگاه های CT بدون نیاز به پایین آوردن ضربان قلب قادر به عکس برداری هستند. اگرچه با استفاده از بتا بلوکر ها و آهسته کردن ضربان قلب تصاویر واضح تری از CT بدست می آید. تکنسین ابزاری شبیه یک سیم نازک را درون ورید دست یا بازویتان قرار می دهد سپس درون آن رنگ مخصوصی را تزریق کرده تا تصاویر مورد نظر از عروق قلب توسط دستگاه CT اسکنر قابل تهیه باشند. قبل از این مرحله شما داروی بی حسی دریافت خواهید کرد. اگرچه تصویربرداری حدود 5 دقیقه طول می کشد، امّا برای انجام کل این فرآیند یک ساعت زمان نیاز است زیرا مهارکننده های بتا جهت کاهش ضربان قلب به زمان احتیاج دارند. تکنسین با قرار دادن الکترود بر روی قفسه سینه ، ضربان قلب تان را نیز پایش می نماید. وقتی برای اسکن آماده شده باشید، بر روی یک تخت بلند دراز خواهید کشید.
در طول آزمایش، لامپ اشعه X به منظور عکس برداری از جهات مختلف قلب به سرعت اطراف قفسه سینه تان حرکت می کند. شما حرکت آن را نخواهید دید. تکنسین، دستگاه عکس برداری را از یک اتاق دیگر هدایت خواهد کرد. ضمنا ً از طریق سیستم ارتباط داخلی نیز با شما صحبت خواهد کرد. ساکن ماندن و نگه داشتن نفس تان حین آزمایش اهمیت دارد. زیرا هر حرکتی می تواند باعث تاری تصاویر شود.
بعد از آزمایش
پس از اینکه CT آنژیوگرافی شما انجام شد، شما می توانید به فعالیت های روزمره تان بازگردید. همچنین قادر به رانندگی نیز خواهید بود. تصاویر CT آنژیوگرافی سریعاً آماده می شوند. معمولاً ، پزشکی که CT آنژیوگرافی را تجویز کرده نتایج آن را بررسی خواهد کرد.
بر اساس نتیجه ی CT آنژیوگرافی پزشک در مورد اینکه آیا مبتلا به بیماری قلبی بوده و نیاز به درمان دارید، آیا در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستید و اقداماتی که می توانید برای سالم نگاه داشتن قلب تان انجام دهید، صحبت می کند. طبق شرایطی که پزشک تان تشخیص می دهد، درمان ممکن است متنوع باشد. صرف نظر از نتایج آزمایش، بهتر است تغییراتی را به منظور بهبود شیوه زندگی مان اعمال نماییم. از قبیل:
- به طور منظم ورزش کنید. فعالیت بدنی به شما در رسیدن و حفظ وزن متناسب، کنترل دیابت، کلسترول و فشار خون بالا و دیگر عوامل خطر ساز برای بیماری های قلبی، کمک می کند. با تایید دکتر معالج، حتماً 30 تا 60 دقیقه فعالیت بدنی در اکثر روزهای هفته داشته باشید. حتی اگر زمان برای انجام یک جلسه ورزش 30 تا 60 دقیقه ای را ندارید، می توانید از تقسیم کردن فعالیت خود به چند جلسه 10 دقیقه ای بهره مند شوید.
- غذاهای سالم میل نمایید. یک رژیم غذایی سالم بر اساس میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حاوی چربی اشباع کلسترول و سدیم پایین می تواند به شما در کنترل وزن، فشار خون و کلسترول کمک کند. خوردن هفته ای یک یا دو بار ماهی نیز سودمند خواهد بود.
- ترک سیگار. سیگار کشیدن یک عامل خطر بزرگ برای بیماری های قلبی به خصوص آترواسکلروز می باشد. نیکوتین عروق قلبی را سفت و سخت کرده و به قلب فشار می آورد. کربن مونواکسید اکسیژن خون را کاسته و به دیواره عروق خونی آسیب می رساند. اگر سیگار می کشید، کنار گذاشتن آن بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عوارض آن است.
- حفظ وزن سالم. اضافه وزن می تواند منجر به فشار خون بالا، سطح غیر طبیعی کلسترول و دیابت نوع 2 گردد. کاهش وزن این خطرات را کم می کند. حتی کاهش تنها 5 تا 10 درصد از وزن بدن به کم شدن این عوامل خطر کمک شایانی می نماید.
- مدیریت سلامت. اگر فشارخون، کلسترول بالا یا دیابت دارید، حتماً داروهای خود را سر وقت بخورید. کاهش وزن، خوردن غذای سالم و ورزش منظم می تواند این عوامل خطر بیماری های قلبی را کنترل نماید.
- استرس خود را مدیریت کنید. استرس می تواند باعث تنگی عروق و افزایش شانس حمله قلبی گردد. درباره ی کنترل استرس خود با پزشک مشورت نمایید. همچنین ورزش به کاهش استرس کمک می کند.