سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیرFlexible sigmoidoscopy
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر آزمایشی است جهت ارزیابی بخش تحتانی روده بزرگ (کولون). طی انجام سیگموئیدوسکوپی، یک لوله نازک و انعطاف پذیر (سیگموئیدوسکوپ) وارد رکتوم (راست روده) می شود. یک دوربین ویدئویی بسیار کوچک در سر لوله نصب می شود تا به پزشک در دیدن داخل رکتوم و بیشتر کولون سیگموئید (حدود 61 سانتی متر آخر روده بزرگ) کمک کند. طی سیگموئیدوسکوپی در صورت لزوم به وسیله کاوشگر (اسکوپ) از بافت نمونه برداری (بیوپسی)می شود.
پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر قادر به دیدن همه کولون نیست. بنابراین هر توده سرطانی یا پولیپی که دورتر از کولون باشد از این طریق قابل شناسایی نیست.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر خطرات کمی دارد. به ندرت، سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر ممکن است عوارض زیر را در پی داشته باشد:
• خونریزی از محلی که از آن نمونه برداری به عمل آمده است.
• ایجاد شکاف در دیواره کولون یا رکتوم
پزشک ممکن است در موارد زیر سگموئیدوسکوپی را تجویز کند:
• بررسی علائم و نشانه های روده ای: سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر می تواند به پزشک در جستجوی علت های محتمل دردهای شکمی، خونریزی از رکتوم، تغییر عادات روده ای، اسهال مزمن و مشکلات دیگر روده ای کمک کند.• غربالگری سرطان کولون: در صورتی که فرد 50 سال یا بیشتر داشته باشد و هیچ عامل خطر دیگری برای سرطان کولون نداشته باشد، پزشک سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر را هر 5 سال یکبار به منظور غربالگری سرطان کولون توصیه می کند. سیگموئیدوسکوپی یکی از روش های غربالگری سرطان کولون است. با پزشکتان در مورد انتخاب های دیگر صحبت کنید.
پیش از سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر، لازم است روده کاملا تخلیه و پاک شود. وجود هر گونه باقی مانده می تواند منجر به تار شدن نمای کولون یا رکتوم طی آزمایش شود. جهت تخلیه کولون، دستورات پزشک را به دقت انجام دهید. ممکن است موارد زیر از شما خواسته شود:
• پیروی از رژیم غذایی خاص روز پیش از آزمایش: به طور معمول روز قبل از آزمایش فرد نباید چیزی بخورد. نوشیدن نیز ممکن است محدود به مایعات زلال شود مثل آب، آب گوشت، نوشیدنی های گازدار، چای و قهوه بدون شیر یا خامه. ممکن است از نیمه شب قبل از آزمایش ناشتایی لازم باشد.
• مصرف مسهل شب پیش از آزمایش: پزشک ممکن است مصرف قرص یا شربت مسهل را پیشنهاد کند.
• استفاده از دستگاه تنقیه: در برخی موارد، لازم است فرد برای تخلیه کولون از دستگاه های تنقیه استفاده کند.
• تطبیق دارویی: داروهای مورد مصرف خود را حداقل یک هفته پیش از انجام آزمایش به پزشک یادآوری کنید، به ویژه اگر دیابت دارید، دارو یا مکمل حاوی آهن مصرف می کنید و یا از آسپرین و دیگر رقیق کننده های خون استفاده می کنید. ممکن است لازم باشد به طور موقت مصرف داروها را متوقف کنید یا دوزشان را تغییر دهید.
طی انجام آزمایش
طی انجام سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر، فقط باید یک گان (لباس مخصوص عمل) بپوشید. معمولاً نیازی به استفاده از داروهای آرام بخش و مسکن ها نیست.فرد باید به پهلو روی تخت دراز بکشد و معمولاً باید زانو هایش را به سمت شکم جمع کند. پزشک سیگموئیدوسکوپ را وارد رکتوم می کند. سیگموئیدوسکوپ حاوی یک لوله است که از طریق آن می توان هوا را به درون رکتوم پمپ نمود. هوا کولون را متسع می کند و باعث بهتر دیده شدن دیواره کولون می شود. هنگامی که اسکوپ (کاوشگر) حرکت می کند یا هوا وارد روده می شود ممکن است فرد احساس گرفتگی یا حرکت در روده کند. سیگموئیدوسکوپ معمولاً در سر خود مجهز به یک دوربین ویدئویی بسیار کوچک است. دوربین تصاویر را به یک مانیتور می فرستد و بدین ترتیب پزشک می تواند درون روده را مورد مطالعه قرار دهد. پزشک می تواند از طریق لوله ابزارهای لازم برای نمونه برداری را وارد روده کند.
آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر معمولاً 15 دقیقه به طول می انجامد. در صورت انجام نمونه برداری ممکن است کمی بیشتر طول بکشد.
پس از انجام آزمایش
پس از آزمایش، ممکن است فرد کمی در شکم احساس ناراحتی کند. ممکن است فرد تا چند ساعت پس از آزمایش احساس نفخ یا عبور گاز در روده کند. راه رفتن می تواند به رهایی از این وضعیت کمک کند. فرد می تواند بلافاصله پس از انجام آزمایش به رژیم غذایی و فعالیت های طبیعی خود بازگردد. ممکن است در اولین تخلیه روده پس از آزمایش مقداری خون در مدفوع دیده شود که معمولاً مساله نگران کننده ای نیست. در صورتی که دفع خون ادامه پیدا کرد یا دردهای دائمی شکمی و یا تب بالای 37.8 درجه سانتی گراد وجود داشت با پزشک مشورت کنید.
پزشک نتایج سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر را مرور می کند و سپس نتایج را با فرد در میان می گذارد:
• نتیجه منفی: در صورتی که پزشک هیچ مورد غیرطبیعی در روده نبیند نتیجه آزمایش منفی است. اگر فرد در معرض خطر متوسط سرطان کولون قرار دارد (یعنی به جز افزایش سن هیچ عامل خطر دیگری ندارد)، پزشک تکرار آزمایش را برای 5 سال بعد توصیه می کند.
• نتیجه مثبت: در صورتی که پزشک پولیپ یا بافتی غیرطبیعی در کولون بیابد، نتیجه آزمایش مثبت است. بسته به اینکه یافته ها چه باشند، فرد به آزمایشات دیگر نیاز پیدا می کند (مثل کولونوسکوپی) تا هر مورد غیرطبیعی دقیق تر مورد بررسی قرار گیرد، نمونه برداری شود یا برداشته شود. پزشک می تواند به وسیله کولونوسکوپی تمامی کولون را از نظر وجود موارد غیرطبیعی غربال کند.
اینکه چه مقدار از کولون و رکتوم می تواند طی سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر دیده شود بستگی به تجربه پزشک و آماده سازی کولون دارد. اگر کیفیت نماهای حاصل از اسکوپ برای پزشک از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد ممکن است لازم بداند که سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر یا آزمون غربالگری دیگری تکرار شود.