رادیوسرجری گامانایفGamma knife radiosurgery

در رادیوسرجری گامانایف از هیچ برشی همانند جراحی استفاده نمی شود، بنابراین به طور کلی نسبت به جراحی مغز خطرات کمتری را به دنبال دارد. در جراحی مغز، شما ممکن است با عوارض مرتبط با بیهوشی، خونریزی و عفونت روبرو شوید. عوارض جانبی زودرس معمولاً موقتی بوده و عبارتند از:

•    خستگی. خستگی ممکن در چند هفته اول پس از رادیوسرجری گامانایف اتفاق افتد.

•    تورم. تورم مغز در ناحیه درمان شده یا در ناحیه نزدیک به آن می تواند سبب بروز علائمی مانند سردرد، تهوع و استفراغ شود. پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب (داروهای کورتیکواستروئید) را به منظور پیشگیری از بروز این مشکلات یا درمان علائم تجویز نماید.

•    مشکلات پوست سر و مو. پوست سر ممکن است در محلی که دستگاه در طول درمان به سر متصل می شود قرمز و حساس شود. برخی افراد ممکن است به طور موقت مقداری از موهای خود را از دست بدهند.

به ندرت ممکن است افراد عوارض جانبی طولانی مدت مانند سایر مشکلات مغزی یا عصبی را ماه ها پس از رادیوسرجری گامانایف تجربه کنند.

دلایل انجام رادیوسرجری گامانایف اغلب یک جایگزین مناسب برای جراحی مغز است. جراحی مغز نیاز به برش جمجمه، غشای اطراف مغز و بافت مغز دارد. این نوع پرتودرمانی معمولاً در موارد زیر انجام می شود:
•    وجود تومور یا سایر اختلالات مغزی که دسترسی به آن از طریق جراحی مغز دشوار است.
•    وضعیت سلامتی شخص به اندازه ای نیست که تحت عمل جراحی مغز قرار گیرد.
•    فرد ترجیح می دهد که از روش های درمانی کم تهاجمی تر استفاده شود.

رادیوسرجری گامانایف معمولاً برای درمان وضعیت های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
•    تومور مغزی. رادیوسرجری در درمان تومورهای مغزی غیرسرطانی(خوش خیم) و تومورهای مغزی سرطانی (بدخیم) مفید است. رادیوسرجری ماده ژنتیکی (DNA) در سلول های تومور را تخریب می کند. سلول ها توانایی خود را برای تولید مثل از دست داده و ممکن است از بین رفته و تومور ممکن است به تدریج کوچک شود.

•    ناهنجاری های عروقی یا AVM. شامل اختلالاتی در شریان ها و وریدهای مغزی است. در این بیماری مویرگ ها که عروق خونی کوچکی هستند از سیستم خونرسانی خارج شده و این امر می تواند منجر به اختلال در جریان خون طبیعی و درنتیجه خونریزی شود.

•    نورآلژی عصب سه قلو. نورآلژی عصب سه قلو اختلال یک یا هردو عصب سه قلو است. عصب سه قلو اطلاعات حسی را بین مغز و نواحی پیشانی، گونه و فک پایین را کنترل می کند. این اختلال عصبی درد ناتوان کننده ای در صورت ایجاد می کند که مشابه شوک الکتریکی است. پس از درمان، اکثر افراد طی چند روز تا چند ماه بهبود می یابند.

•    نوروم آکوستیک. نوروم آکوستیک یک تومور غیرسرطانی(خوش خیم) است که اغلب در عصبی که گوش را به مغز متصل می کند، اتفاق می افتد. فشار تومور به عصب سبب می شود که شخص کاهش شنوایی، سرگیجه، از دست دادن تعادل و وزوز گوش را تجربه کند. با رشد تومور، اعصابی که احساس و حرکات عضله را در صورت تحت کنترل دارند نیز تحت فشار قرار می گیرند. رادیوسرجری می تواند با وارد کردن حداقل آسیب دائمی به عصب، سبب توقف رشد تومور یا کوچک شدن اندازه آن شود.

•    تومورهای هیپوفیز. تومورهای هیپوفیز می توانند مشکلات زیادی را ایجاد نمایند. غده هیپوفیز هورمون ها را که دارای عملکردهای متنوع بوده و در استرس، متابولیسم بدن و عملکرد جنسی نقش دارند، در بدن کنترل می کند.

در شب قبل از رادیوسرجری از نیمه شب از خوردن یا نوشیدن خودداری نمایید. از پزشک خود در مورد مصرف داروها در شب قبل یا صبح روز انجام رادیوسرجری سوال کنید.

لباس و وسایل شخصی

لباس راحت بپوشید. از پوشیدن یا به کار بردن موارد زیر در طی رادیوسرجری خودداری کنید:
•    جواهرات
•    عینک
•    لنزهای تماسی
•    آرایش
•    لاک ناخن
•    دندان مصنوعی
•    کلاه گیس

هشدار در مورد داروها و آلرژی ها (حساسیت ها)

در موارد زیر پزشک خود را مطلع کنید:
•    دریافت قرص یا تزریق انسولین به منظور کنترل دیابت
•    سابقه حساسیت به سخت پوستان یا ید که می تواند از نظر شیمیایی به رنگ های خاصی که ممکن است در طی رادیوسرجری مورد استفاده قرار گیرند، مرتبط باشند.
•    اگر دستگاه های پزشکی مانند پیس میکر (ضربان ساز)، دریچه مصنوعی قلب، استنت یا ... در بدن خود دارید.

رادیوسرجری گامانایف معمولاً یک روش سرپایی است. ممکن است توصیه شود که یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان که می توانند در طول روز با شما باشند و شما را به خانه بازگردانند، شما را همراهی نمایند. در برخی موارد، ممکن است یک شب اقامت در بیمارستان مورد نیاز باشد. از طریق لوله ای که در ورید شما قرار دارد، مایعات به جریان خون شما منتقل می شود تا در طول روز بدن شما را هیدراته نگاه دارد.

قبل از انجام رادیوسرجری گامانایف
قبل از شروع رادیوسرجری، یک قاب با وزن کم به سر شما متصل می شود که سر شما را در طول رادیوسرجری ثابت نگه می دارد. در طول این روش:
•    موهای شما تراشیده نمی شوند.
•    4 نقطه از پوست سر شما بیحس می شود. دو نقطه در جلوی سر و دو نقطه در پشت سر.

تصاویری از مغز شما گرفته می شود تا محل تومور یا سایر اختلالات مشخص شود. نوع اسکن تصویری که در این مرحله انجام می شود به نوع بیماری بستگی دارد:
•    تومورها. تصویربرداری برای تومورها می تواند شامل سی تی اسکن (CT) یا ام آر آی (MRI) باشد. در سی تی اسکن با استفاده از اشعه X تصویر دقیقی از مغز شما به دست می آید. در ام آر آی با استفاده از امواج مغناطیسی و صوتی تصویر دقیقه از مغز به دست می آید. پزشک ممکن است با تزریق یک ماده رنگی به داخل رگ خونی رگ های خونی در مغز را مورد بررسی قرار دهد.

•    ناهنجاری های عروقی (AVMs). در این مورد ممکن است از سی تی اسکن، MRI، آنژیوگرافی مغز یا ترکیبی از این روش ها استفاده شود. در آنژیوگرافی مغز، پزشک یک لوله کوچک را در کشاله ران وارد رگ خونی می کند.  پزشک ممکن است با تزریق یک ماده رنگی به داخل رگ خونی رگ های خونی در مغز را مورد بررسی قرار دهد.

•    نورآلژی عصب سه قلو. با استفاده از سی تی اسکن یا MRI ناحیه هدف به منظور درمان نورآلژی عصب سه قلو انتخاب می شود. نتایج اسکن مغزی به یک سیستم برنامه ریزی کامپیوتری داده شده و از این طریق تیم درمان می توانند ناحیه مناسب برای درمان، دوز تابش و چگونگی تمرکز پرتوهای تابش را تعیین نمایند. فرآیند برنامه ریزی ممکن است یک یا دو ساعت طول بکشد. در طول این مدت، شما می توانید در اتاق دیگری استراحت کنید اما قاب باید به سر شما متصل باقی بماند.

کودکان معمولاً در طول تصویربرداری و رادیوسرجری بیهوش هستند. بزرگسالان اغلب بیدار هستند اما شما می توانید یک آرامبخش ضعیف دریافت نمایید.

در طول رادیوسرجری گاما نایف
این فرآیند معمولاً با توجه به اندازه و شکل ناحیه هدف یک ساعت تا تقریباً 4 ساعت طول می کشد. در طول رادیوسرجری:
•    شما پرتوها را احساس نمی کنید.
•    شما هیچ صدایی از دستگاه نمی شنوید.
•    شما از طریق یک میکروفن می توانید با پزشک صحبت کنید.

پس از رادیو سرجری گاما نایف
آنچه بعد از رادیوسرجری اتفاق می افتد، عبارتند از:
•    قاب برداشته می شود.
•    ممکن است خونریزی خفیفی  داشته باشید.
•    در صورت سردرد، تهوع یا استفراغ پس از رادیوسرجری، شما داروهای مناسب را دریافت خواهید کرد.
•    شما قادر به خوردن و آشامیدن هستید.

اثر درمانی رادیوسرجری گاما نایف با توجه به وضعیت بیمار به تدریج ظاهر می شود:
•    تومورهای خوش خیم. تومور طی یک دوره 18 ماهه تا 2 ساله کوچک می شود اما هدف مهم از رادیو سرجری گاما نایف برای تومورهای خوش خیم پیشگیری از رشد تومور در آینده است.

•    تومورهای بدخیم. تومورهای بدخیم یا سرطانی ممکن است با سرعت بیشتر و اغلب طی چند ماه کوچک شوند.

•    ناهنجاری های عروقی (AVMs). پرتودرمانی منجر به ضخیم شدن و بسته شدن رگ های خونی غیرطبیعی می شود. این فرآیند ممکن است 2 سال یا بیشتر طول بکشد.

•    نورآلژی عصب سه قلو. رادیوسرجری گاما نایف مانع انتقال سیگنال های درد در طول عصب سه قلو می شود. رهایی از درد ممکن است طی چندین ماه ظاهر شود.