آزمایش A1C (هموگلوبین گلیکوزیله)A1C test (HbA1C)

کمیته بین المللی متخصصین شامل انجمن دیابت آمریکا، انجمن اروپایی مطالعه دیابت و فدراسیون بین المللی دیابت توصیه می کنند که تست A1C اولین تست مورد استفاده برای تشخیص پره دیابت، دیابت نوع 1 و 2 است. پس از تشخیص دیابت، تست A1C برای پایش درمان بیماری دیابت مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که تست A1C بجای میزان قند خون فعلی شخص، میانگین سطح قند خون را طی 3-2 ماه گذشته نشان می دهد؛ شاخص بهتری برای منعکس کردن اثر کلی درمان دیابت در بیمار است. احتمالاً تست A1C زمانی استفاده می شود که برای اولین بار دیابت تشخیص داده شده است. علاوه بر این، به تعیین سطح A1C اولیه نیز کمک می کند. سپس این تست برای پایش میزان کنترل قند خون تکرار می شود.

دفعات تکرار تست A1C به نوع دیابت، نحوه درمان و چگونگی مدیریت قند خون در شما بستگی دارد. برای مثال تست A1C به این ترتیب پیشنهاد می شود که:

• دوبار در سال، اگر دیابت نوع 2 داشته باشید، انسولین استفاده نکنید و قند خون شما در محدوده هدف، ثابت باشد.
• 4-3 بار در سال، اگر دیابت نوع 1 داشته باشید.
• 4 بار در سال، اگر دیابت نوع 2 داشته باشید، برای کنترل دیابت خود از انسولین استفاده نمایید یا حفظ قند خونتان در یک محدوده هدف مشکل باشد.

در صورتی که پزشک نحوه درمان را تغییر دهد یا داروی دیابتی جدید دریافت کنید، لازم است تست A1C را به دفعات بیشتری تکرار نمایید.
 

آزمایش A1C یک آزمایش خون ساده است. شما می توانید قبل از انجام آزمایش غذا خورده و یا نوشیدنی بنوشید.

در طول آزمایش A1C، عضوی از تیم مراقب سلامت سوزن را وارد ورید بازو کرده و یا با زدن لنست به نوک انگشتان از شما نمونه خون خواهد گرفت. نمونه خون به آزمایشگاه برده می شود و شما می توانید به فعالیت های روزانه خود ادامه دهید.

برای افرادی که مبتلا به دیابت نیستند، محدوده نرمال تست A1C کمتر از 5.7 درصد است اما تست A1C در افرادی که مبتلا به دیابت کنترل نشده هستند، بالای 8% است. زمانی که تست A1C برای تشخیص دیابت استفاده می شود، میزان A1C برابر یا بالاتر از 6.5% در دو مرتبه جداگانه نشان دهنده آنست که فرد مبتلا به دیابت است. مقادیر بین 6.4- 5.7 درصد به عنوان پردیابت (پیش دیابت) در نظر گرفته می شود که نشان دهنده خطر بالاتر برای ابتلا به دیابت است.

برای بیشتر افرادی که دیابت قبلاً در آنها تشخیص داده شده است، میزان A1C هدف برابر با 7% یا کمتر است. ممکن است در برخی افراد مقادیر بالاتر به عنوان هدف قرار داده شود. اگر سطح A1C در فرد بالاتر از میزان هدف باشد، ممکن است پزشک تغییراتی در روند درمان بیماری اِعمال نماید. بخاطر داشته باشید، در سطوح بالاتر A1C عوارض دیابت بیشتر است.

در اینجا میزان تغییرات A1C بر اساس سطح قند خون و بر حسب میلی گرم در دسی لیتر آورده شده است:

سطح A1C     میزان تقریبی قند خون
5%                     97 
6%                    126
7%                    154 
8%                    183 
9%                    212 
10%                  240 
11%                  269 
12%                  298 
13%                  326 
14%                  355 
 

توجه به این موضوع اهمیت ویژه ای دارد که اثربخشی آزمایش A1C در برخی موارد محدود است، برای مثال:

• اگر سابقه خونریزی مزمن یا شدید داشته باشید، ذخایر هموگلوبین بدن تخلیه می شود و این امر می تواند نتایج تست A1C را بطور کاذب پایین نشان دهد.
• اگر آهن کافی در خون نباشد، نتایج تست A1C به طور کاذب بالا نشان داده می شود.
• بیشتر افراد تنها یک نوع هموگلوبین بنام هموگلوبین A دارند. اگر شخص انواع غیررایجی از هموگلوبین داشته باشد (که با عنوان واریانت های هموگلوبین شناخته می شود)، نتایج تست A1C بطور کاذب کمتر یا بیشتر نشان داده می شود. واریانت های هموگلوبین معمولاً در سیاهپوستان و ساکنان مدیترانه و یا آسیای جنوبی یافت می شود. واریانت های هموگلوبین را می توان با تست های آزمایشگاهی تأیید نمود. اگر شخصی با واریانت های هموگلوبین تشخیص داده شود، برای کسب نتایج دقیق تر بایستی تست های آزمایشگاهی دقیق تری انجام شود.
• اگر اخیراً تزریق خون داشته اید یا مبتلا به نوعی از کم خونی همولیتیک بوده اید، تست A1C نمی تواند مفید واقع شود و نتایج به طور کاذب پایین نشان داده خواهد شد.

همچنین به یاد داشته باشید که محدوده نرمال A1C می تواند در بین آزمایشگاه های مختلف تفاوت داشته باشد. اگر با یک پزشک جدید مشورت کرده و یا آزمایشگاه دیگری را انتخاب کرده اید، باید تفاوت های ممکن را در زمان تفسیر نتایج A1C در نظر بگیرید.