زردی شیرخوارInfant jaundice

عوامل خطر

عوامل خطر عمده برای این بیماری مخصوصاً زردی شدید که می تواند باعث عوارض شود عبارتند از:

• تولد زود هنگام: نوزادی که قبل از هفته 38 بارداری به دنیا می آید در مقایسه با یک نوزاد ترم نمی تواند به سرعت بیلی روبین را پردازش کند. همچنین هر چه نوزاد شیر کمتری بخورد حرکات روده ای او کمتر و بیلی روبین کمتری از مدفوع او دفع می شود.

• کبودی در حین تولد: اگر نوزادتان در زایمان کبود شد، به دلیل تجزیه گلبول های قرمز زیاد سطح بیلی روبین خونش افزایش می یابد.

• گروه خون: اگر گروه خون مادر با گروه خون نوزادش متفاوت باشد آنتی بادی هایی که از طریق جفت وارد بدن نوزاد می شود تجزیه گلبول های قرمز خون او را بسیار سریعتر می کند.

• تغذیه با شیر مادر: نوزادانی که به سختی شیر مادرشان را می خورند یا به اندازه کافی از شیر مادرشان تغذیه نمی شوند خطر بروز زردی در آنها بیشتر است. دهیدراتاسیون یا دریافت کم کالری با بروز زردی مرتبط است. به دلیل فواید شیر مادر کارشناسان هنوز هم آن را توصیه می کنند. تغذیه کافی نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است.

عوارض

سطح بالای بیلی روبین در خون که علت اصلی زردی شدید است اگر درمان نشود می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.

آنسفالوپاتی حاد بیلی روبینی

بیلی روبین برای سلولهای مغز سمی است. اگر نوزادی مبتلا به زردی شدید باشد ریسک ورود بیلی روبین به سلولهای مغز او وجود دارد این شرایط آنسفالوپاتی حاد بیلی روبینی نامیده می شود. درمان زود هنگام از آسیب دائمی سلولهای مغز جلوگیری می کند. علائم نشان دهنده آنسفالوپاتی حاد بیلی روبینی در نوزاد مبتلا به زردی عبارتند از:

• بی توجهی یا خواب آلودگی
• گریه شدید
• مکیدن ضعیف سینه مادر یا کم شیر خوردن
• تب
• تهوع
• گردن و بدن نوزاد خود به خود به سمت عقب متمایل شود

کرنیکتروس

اگر آنسفالوپاتی حاد بیلی روبینی باعث آسیب دائمی سلولهای مغز شود سندرم کرنیکتروس اتفاق می افتد. این سندروم ممکن است باعث موارد زیر شود:

• حرکات غیرارادی
• کاهش شنوایی
• عدم امکان نگاه به بالا
• رشد نامناسب (دیس پلازی) مینای دندان

زمان مراجعه به پزشک

بسیاری از بیمارستان ها قبل از ترخیص نوزادان، آنها را از نظر وجود زردی بررسی می کنند. آکادمی طب اطفال آمریکا توصیه می کند که نوزادان در حین بررسی های روتین پزشکی، حداقل هر 12-8 ساعت یکبار از نظر زردی کنترل شوند. بهتر است نوزادتان 7-3 روز پس از تولد از نظر زردی معاینه شود، در این زمان میزان بیلی روبین خون به بالاترین حد می رسد. اگر نوزادتان زودتر از 72 ساعت از زمان تولد از بیمارستان مرخص شد تا 2 روز پس از ترخیص او را ازنظر زردی معاینه کنید.
علائم زیر نشان دهنده زردی شدید یا عوارض ناشی از تجمع زیاد بیلی روبین در خون است. چنانچه موارد زیر را مشاهده نمودید با پزشکتان تماس بگیرید:

• پوست نوزادتان به شدت زرد رنگ شد.
• پوست نوزادتان در ناحیه شکم، دستها و پاها زرد رنگ به نظر رسید.
• سفیدی چشم نوزادتان زرد رنگ شد.
• نوزادتان بی توجه، بیمار یا خواب آلود به نظر رسید.
• نوزادتان وزن اضافه نمی کند یا خیلی کم شیر می خورد.
• هر نوع علائمی در نوزادتان که شما را نگران می کند.
• زردی که بیش از 3 هفته ادامه پیدا کند.

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

پزشکتان احتمالاً بر اساس ظاهر بدن نوزادتان زردی را تشخیص می دهند. با این حال، پزشک نیاز به اندازه گیری سطح بیلی روبین در خون نوزاد دارد. سطح بیلی روبین خون (شدت زردی) روش درمان را تعیین خواهد کرد. تست هایی که برای تشخیص زردی بکار می رود عبارتند از:

• معاینات بالینی
• تست های آزمایشگاهی از نمونه خون نوزاد
• تست پوست با دستگاه بیلی روبینومتر که انعکاس نور خاصی را از پوست نوزاد اندازه گیری می کند.

اگر شواهدی مبنی بر اینکه علت زردی اختلالات اساسی دیگری است پزشکتان ممکن است سایر آزمایشات خون یا ادرار را نیز در خواست کند.

روش های درمانی:

زردی خفیف در شیرخواران حدوداً 3-2 هفته از بین می رود ولی شیرخواران با زردی متوسط یا شدید نیازمند بستری در بیمارستان هستند. درمان سطح پایین بیلی روبین در خون شیرخوار عبارتند از:

• نور درمانی (فتوتراپی): نوزاد در زیر دستگاه خاصی که طیف نور سبز – آبی را می تاباند قرار داده می شود. نور در شکل و ساختار مولکول بیلی روبین تغییراتی ایجاد می کند تا از طریق ادرار و مدفوع از بدن نوزاد دفع شود نور این دستگاه اشعه فرابنفش نیست. در طول درمان، شیرخوار تنها به یک پوشک و پد محافظ چشم در زیر دستگاه قرار می گیرد. نور درمانی ممکن است در کنار استفاده از پد تابش نور یا تشک همراه شود.

• ایمونوگلوبولین داخل وریدی: اگر زردی به علت تفاوت گروه خونی مادر با نوزادش باشد آنتی بادی هایی از جفت مادر به بدن نوزاد منتقل می شود که باعث تخریب گلبول های قرمز خون نوزاد شده، تزریق داخل وریدی ایمونوگلوبولین (پروتئینی در خون که سطح آنتی بادی ها را کاهش می دهد) زردی را کاهش می دهد.

• تعویض خون: زمانی که  نوزاد مبتلا به زردی شدید به سایر درمانها پاسخ نداد ممکن است نیاز به تعویض خون او باشد. این اقدامات در بخش مراقبتهای ویژه انجام می گیرد و باعث رقیق شدن بیلی روبین خون نوزاد و آنتی بادیهایی که از جفت مادر به بدن او منتقل شده است می شود.

• درمانهای سنتی زردی نوزاد: در نوزاد مبتلا به زردی خفیف، پزشک تغییر در تغذیه نوزاد که باعث کاهش سطح بیلی روبین خون او می شود را توصیه می کند. از پزشکتان در مورد مقدار و دفعات شیر دادن به نوزاد را در طی روز سوال کنید.

اقدامات زیر زردی را کاهش می دهد:

• تغذیه بیشتر: افزایش دفعات شیردهی باعث افزایش حرکات روده و دفع بیشتر بیلی روبین از مدفوع نوزاد می شود. در چندین روز اول پس از تولد نوزاد باید 12-8 بار در طول روز شیر بخورد و به نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می شوند  بایستی هر 3-2 ساعت یکبار حدوداً 2-1 اونس (60-30 میلی لیتر) شیر خشک داده شود.

• غذای کمکی: اگر نوزاد شیر مادرش را نخورد و یا وزن کم کند و دهیدراته شود، پزشک شیرخشک تجویز می کند. گاهی پزشک توصیه می کند شیرمادر قطع شود و نوزاد تنها از شیرخشک استفاده کند و پس از بهبودی تغذیه با شیر مادر ادامه پیدا کند. از پزشکتان در مورد نوع تغذیه نوزادتان سوال کنید.

پیشگیری

بهترین راه پیشگیری از زردی غذا دادن کافی به شیرخوار است. در چندین روز اول پس از تولد نوزاد باید 12-8 بار در طول روز شیر بخورد و به نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می شوند بایستی هر 3-2 ساعت یکبار حدوداً 2-1 اونس (60- 30 میلی لیتر) شیر خشک داده شود.