آکنهAcne

عوامل خطر

تغییرات هورمونی بدن موجب تحریک یا تشدید آکنه می شود. این تغییرات در افراد زیر معمول می باشد:
•     نوجوانان
•    زنان و دختران، دو تا هفت روز قبل از دوران قاعدگی
•     زنان باردار
•     افرادی که داروهای حاوی کورتیکواسترویید، آندروژن یا لیتیوم مصرف می کنند

سایر عوامل خطر عبارتند از:
•     تماس پوستی مستقیم با مواد چرب یا استفاده از برخی لوازم آرایش خاص بر روی پوست
•     سابقه خانوادگی آکنه. اگر یکی از والدین آکنه داشته است، به احتمال خیلی زیاد فرزندان نیز به آن مبتلا می شوند.
•    فشار یا اصطکاک ناشی از تماس مواردی مانند تلفن یا موبایل، کلاه ایمنی، یقه تنگ و کوله پشتی با  پوست
•     استرس به تنهایی موجب آکنه نمی شود، اما اگر فرد دچار آکنه شده باشد، استرس ممکن است آن را تشدید کند.

زمان مراجعه به پزشک

معمولاً آکنه یک وضعیت پزشکی جدی به شمار نمی رود. اما ممکن است فرد برای اجتناب از زخم شدن یا سایر صدمات پوستی ناشی از کورک های مزمن یا کیست های ملتهب برای درمان دارویی به متخصص پوست مراجعه نماید. اگر آکنه یا زخم هایی که به جا می گذارد بر روابط اجتماعی یا اعتماد به نفس شما تاثیر سوء دارد، می توان برای کنترل آکنه یا کاهش زخم ها به متخصص پوست مراجعه کرد.

روش های تشخیصی

روش های درمانی:

•   لیزر و نور درمانی. در این نوع از درمان، لیزر و نور بدون آسیب رساندن به سطح پوست به لایه های زیرین پوست می رسد. لیزر به غده های چربی آسیب رسانده و موجب می شود چربی کمتری تولید کنند. نور درمانی باکتری های عامل آکنه التهابی را مورد هدف قرار می دهد. این درمان ها بافت پوست را بهبود بخشیده و زخم ها را کاهش می دهد. برای درک استفاده موثر از نور و لیزر در درمان آکنه به تحقیقات بیشتری نیاز داریم و کارشناسان این رویکردها را به عنوان تنها روش درمان آکنه در افرادی توصیه می کنند که داروهای تایید شده را تحمل نمی کنند. این درمان ها ناخوشایند بوده و موجب مشکلات موقتی پوست مانند آفتاب سوختگی شدید می شود.

•     روش های آرایشی. پوست اندازی شیمیایی و لایه برداری در کنترل آکنه موثر است. این روش های آرایشی (که قبلا برای کم رنگ کردن خطوط ظریف، آسیب دیدگی ناشی از نور خورشید و زخم های جزیی صورت مورد استفاده قرار می گرفت) در صورت استفاده همراه با سایر روش¬های درمانی آکنه از همه موثرتر می باشد. این روشها موجب قرمز، پوسته شدن و تاول زدن شدید و تغییر رنگ طولانی مدت پوست می شود.

درمان اثر به جا مانده از آکنه

پزشکان ممکن است بتوانند با استفاده از روش های خاص زخم های به جا مانده از آکنه را کاهش دهند. این روش ها عبارتند از مواد پُر کننده، لایه برداری، نور درمانی شدید و ترمیم لیزری.

•    مواد پُرکننده بافت نرم. کلاژن یا چربی به زیر پوست و به درون زخم ها تزریق می شود تا زخم ها پر شده یا پوست کش بیاید و زخم ها کم رنگ شود. نتایج حاصل از این نوع درمان زخم آکنه موقتی است، بنابراین مجبورید که تزریق ها را به صورت دوره ای تکرار کنید.

•     لایه برداری شیمیایی. با استفاده از اسید قوی لایه بالایی پوست برداشته شده و از عمق زخم ها کاسته می شود. برخی از لایه برداری های قوی تر حتی به عمق بیشتری از پوست راه پیدا می کنند.

•     برداشت پوست. این روش که معمولاً برای زخم های شدید مورد استفاده قرار می گیرد، لایه بالایی پوست بوسیله حرکت سریع برس سیمی برداشته می شود. زخم های سطحی کاملاً برطرف و زخم های عمیق تر کم رنگ تر می شوند. لایه برداری موجب تغییر رنگدانه در افراد با رنگ پوست تیره می شود.

•     میکرودرم ابریژن (Microdermabrasion). این روش جدیدتر برای درمان زخم ناشی از آکنه شامل ابزاری دستی است که کریستال ها را بر روی پوست می دمد. این کریستال ها به آرامی سطح پوست را سائیده یا «تمیز» می کند. سپس، یک لوله خالی کریستال ها و سلولهای پوست را جمع آوری می کند. از آنجایی که تنها سلول های سطحی برداشته می شوند، پوست آسیب نمی بیند. با این حال، نتیجه آن سطحی است و زخم ها حتی پس از چند جلسه باز هم قابل مشاهده هستند.

•    درمان با لیزر، نور و بسامد رادیویی. در ترمیم لیزری، اشعه لیزر لایه بیرونی پوست (اپیدرم) را تخریب کرده و به پوست زیرین آن (دِرم) برخورد می کند. با بهبود زخم، پوست جدید شکل می گیرد. لیزرهای با شدت کمتر (لیزرهای غیرتهاجمی) منابع نور ضربه ای و ابزار بسامد رادیویی به اپیدرم آسیب نمی رسانند. این ابزار به درم برخورد کرده و موجب تشکیل پوست جدید می شود. پس از چند نوبت درمان، زخم های ناشی از آکنه کمتر قابل مشاهده هستند. بدین معنی که زمان درمان کوتاه تر است، اما درمان باید به دفعات تکرار شود و نتیجه آن سطحی است.

•     جراحی پوست. این فرآیند ساده (برش کوتاه) زخم های آکنه را برش می دهد. بخیه یا پیوند پوست حفره به جا مانده از زخم را ترمیم می کند.

درمان دارویی

درمان آکنه از طریق کاهش تولید چربی، تسریع جابجایی سلول های پوست، مبارزه با عفونت باکتریایی، کاهش التهاب یا هر چهار مورد عمل می کند. در اغلب درمان ها، پس از چهار تا هشت هفته درمان نتیجه می دهد و ممکن است پوست قبل از بهتر شدن بدتر شود.

پزشک یا متخصص پوست ممکن است دارویی برای پوست (درمان موضعی) یا برای خوردن (درمان خوراکی) تجویز کند. تجویز داروی خوراکی برای آکنه نباید در دوران بارداری، بویژه سه ماهه اول، انجام شود.

انواع درمان های آکنه عبارتند از:
•      داروهای موضعی بدون نسخه. لوسیون های آکنه ممکن است موجب خشک شدن چربی، کشتن باکتری ها و تسریع ریزش سلول های مرده پوست شود. لوسیون های بدون نسخه (OTC) معمولاً ملایم و حاوی مواد فعال پروکسید بنزوئیل، سولفور، رزورسینول، اسید سالیسیلیک یا سولفور می باشند. این محصولات برای آکنه های بسیار خفیف مناسب است. داروهای بدون نسخه آکنه موجب عوارض جانبی اولیه (مانند خارش، خشکی یا پوسته پوسته شدن پوست می شود) که اغلب پس از  اولین ماه درمان برطرف می شود.

•    درمان های موضعی با تجویز پزشک. اگر آکنه با داروهای بدون نسخه درمان نشود، برای دریافت لوسیون قوی تر به پزشک یا متخصص پوست مراجعه نمایید. ترتینوئین (آویتا، رتینا A، و غیره)، آداپالن (دیفرین) و تازاروتن (تازوراک، آواج) نمونه هایی از داروهای موضعی حاوی ویتامین A می باشد. آنها با تسریع پوست اندازی سلول ها و ممانعت از مسدود شدن فولیکول های مو عمل می کنند. همچنین می توان از چند آنتی بیوتیک موضعی استفاده کرد. آنها باکتری های اضافی پوست را از بین می برند. اغلب برای نتیجه گیری بهتر از این محصولات به صورت ترکیبی استفاده می شود. ترکیبات دارویی پروکسید بنزوئیل و آنتی بیوتیک عبارتند از ترکیب دوزهای مختلفی از پروکسید بنزوئیل و کلیندامایسین (بنزاکلین، دوآک، آکانیا) و پروکسید بنزوئیل و اریترومایسین (بنزامایسین). ژل داپسون (آکزون) درمان جدیدتری برای آکنه است که در درمان آکنه التهابی موثر است. تجویز داروهای موضعی برای آکنه موجب بروز برخی از عوارض جانبی مانند سوزش، سوختگی، قرمز شدن یا پوست انداختن پوست می شود. پزشک ممکن است اقداماتی را برای کاهش عوارض جانبی توصیه نماید از جمله افزایش تدریجی دوز دارو، شستشوی پوست مدت کوتاهی پس از استفاده از دارو یا تغییر داروی مورد استفاده.

•      آنتی بیوتیک ها. برای آکنه خفیف و شدید، تجویز کوتاه مدت آنتی بیوتیک های خوراکی برای کاهش باکتری ها و مبارزه با التهاب ضروری است. از آنجایی که آنتی بیوتیک خوراکی از همان ابتدا برای درمان آکنه مورد استفاده قرار می گیرد، مقاومت افراد دارای آکنه در برابر آنتی بیوتیک به طرز قابل توجه ای افزایش می یابد. به همین علت، به محض بهبود علائم یا وقتی مشخص می شود که این داروها موثر نیست (معمولاً طی سه تا چهار ماه) پزشک توصیه می کند که مصرف دارو قطع شود. در بسیاری از موارد، فرد از درمان موضعی و خوراکی به صورت توامان استفاده می کند. مطالعات نشان داده است که مصرف پروکسید بنزوئیل به صورت موضعی همراه با آنتی بیوتیک خوراکی خطر مقاومت در برابر آنتی بیوتیک را کاهش می دهد. مصرف آنتی بیوتیک ها عوارض جانبی مانند ناراحتی معده، سرگیجه یا تغییر رنگ پوست را در پی دارد. این داروها همچنین حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش و کارایی داروهای ضد بارداری خوراکی را کاهش می دهد.

•     ایزوترتینوئین. برای کیست های عمیق، آنتی بیوتیک کافی نیست. ایزوترتینوئین (آمنستیم، کلاراویس، سوترت) دارویی قوی است برای زخم آکنه کیستی یا آکنه ای که به درمان های دیگر جواب نمی دهد. این دارو در بسیاری از آکنه های شدید مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو بسیار موثر است اما به علت عوارض جانبی شدید احتمالی آن افراد مصرف کننده باید همیشه تحت نظر متخصص پوست باشند. ایزوترتینوئین با نقص های مادرزادی مرتبط است، بنابراین زنان باردار یا زنانی که در طول درمان یا طی چند هفته پس از پایان درمان قصد بارداری دارند، نمی توانند از آن استفاده نمایند. در واقع، عوارض جانبی این دارو آنقدر شدید است که زنان در سن باروری برای تجویز دارو باید از برنامه تایید شده اداره غذا و دارو استفاده نمایند.

عوارض جانبی معمول ایزوترتینوئین عبارتست از خشکی چشم، دهان، لب، بینی و پوست و همچنین خارش، خون دماغ، درد عضلانی، حساسیت به نور خورشید و کاهش دید در شب. همچنین این دارو میزان تری گلیسرید و کلسترول خون و آنزیم های کبد را افزایش می دهد. علاوه بر این، ایزوترتینوئین خطر افسردگی و خودکشی را افزایش می دهد. با اینکه این رابطه سببی ثابت نشده است، اما پزشکان انتظار دارند این علائم در افراد مصرف کننده ایزوترتینوئین ظاهر شود. اگر هنگام مصرف این دارو بسیار ناراحت هستید یا قادر به مقابله نیستید، فورا به پزشکتان اطلاع دهید.

•     داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری. داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی دارای ترکیبی از نورژستیمیت و اتینیل استرادیول (اُرتو تریسایکلین، پرویفم، غیره) می باشد که موجب بهبود آکنه در زنان می شود. با این حال، داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری دارای عوارض جانبی دیگری (مانند سردرد، حساسیت پستان، حالت تهوع و افسردگی) می باشد که ممکن است بخواهید در مورد آنها نیز به پزشک مراجعه نمایید. جدی ترین مشکل آن افزایش نسبی خطر بیماری قلبی، فشارخون و لخته های خونی است.

اصلاح شیوه زندگی

شما می توانید با محافظت درست از پوست و انجام تکنیک های زیر از آکنه پیشگیری گرده یا آن را کنترل نمایید:

•     محل مورد نظر را با صابون ملایم بشویید. استفاده از محصولاتی مانند ضد عفونی کننده صورت، داروهای قابض و انواع ماسک توصیه نمی شود زیرا موجب تحریک پوست شده و آکنه را تشدید می کند. شستشوی بیش از حد و سابیدن نیز موجب تحریک پوست می شود. اگر بر روی خط رویش مو مستعد آکنه هستید، موی خود را چند بار در هفته بشویید.

•     از لوسیون آکنه بدون نسخه برای خشک کردن روغن اضافی و تسریع پوست اندازی استفاده نمایید. از محصولات حاوی ترکیبات فعال پروکسید بنزوئیل یا اسید سالیسیلیک استفاده نمایید.

•     از مصرف مواد تحریک کننده پوست خودداری نمایید. از مصرف مواد آرایشی چرب، کرم های ضد آفتاب، محصولات حالت دهنده مو یا مواد پوشاننده آکنه خودداری کنید. از محصولات دارای برچسب «مبتنی بر آب» یا «فاقد مواد ایجاد کننده جوش سرسیاه» استفاده نمایید. در برخی از افراد، نور خورشید آکنه را تشدید می کند. علاوه براین، برخی از داروهای مخصوص آکنه ممکن است فرد را بیشتر در معرض تابش خورشید قرار دهد. با پزشک-تان در مورد این داروها صحبت کنید و در صورتیکه داروی شما نیز یکی از آنهاست، تا حد امکان در زیر نور آفتاب قرار نگیرید و اگر مجبورید که در معرض تابش خورشید باشید، از ضد آفتابی استفاده نمایید که حفره های پوستتان را پر نکند.

•     از آنچه با پوست در تماس است مراقبت نمایید. موهایتان را تمیز و دور از پوستتان نگه دارید. همچنین از قرار دادن دست ها یا اشیایی مانند گوشی تلفن بر روی صورتتان خودداری کنید. پوشش سنگین یا کلاه نیز می تواند مشکل ساز باشد، بویژه اگر عرق کنید. عرق، چرک و چربی می تواند یکی از عوامل آکنه باشد.

•     جوش ها را دستکاری نکنید. دستکاری یا فشار دادن جوش ها موجب عفونت یا زخم شدن پوست می شود. اگر به درمان مضاعف نیاز دارید، با پزشک یا متخصص پوست مشورت نمایید.

درمان جایگزین

درمان های جایگزین:

برخی از مطالعات نشان داده است که انجام موارد تکمیلی زیر به درمان آکنه کمک می کند:

•     روغن درخت چای. ژل های حاوی 5 درصد روغن درخت چای به اندازه لوسیون ها حاوی 5 درصد پروکسید بنزوئیل موثر است، با این حال روغن درخت چای به تدریج تاثیرگذاری خود را نشان می دهد. روغن درخت چای ممکن است موجب بروز واکنشی به نام درماتیت تماسی شود. همچنین این نگرانی وجود دارد که محصولات رایج حاوی روغن درخت چای موجب رشد سینه ها در پسران جوان می شود. اگر به آکنه روزاسه دچار شوید، از روغن درخت چای استفاده نکنید زیرا علائم آن را تشدید می کند.

•     هیدروکسی اسید آلفا. این اسیدهای طبیعی که در غذاهایی مانند مرکبات، نیشکر، سیب و انگور یافت می شود، وقتی به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد، به حذف سلول های مرده پوست و باز شدن حفره ها کمک می کند. هیدروکسی اسید آلفا همچنین ظاهر زخم های ناشی از آکنه را بهبود می بخشد. عوارض جانبی هیدروکسی اسید آلفا شامل قرمزی، سوزش خفیف و خارش پوست می باشد.

•       اسید آزلائیک. این اسید طبیعی موجود در غلات کامل و محصولات حیوانی دارای خواص آنتی باکتریال می باشد. به نظر می رسد کرم اسید آزلائیک 20 درصد بسیار موثرتر از سایر درمان های معمول آکنه از جمله پروکسید بنزوئیل 5 درصد و تتراسایکلین خوراکی می باشد.

•     مکمل روی. روی در بهبود جراحت و کاهش التهاب بسیار موثر است که به نوبه خود موجب بر طرف شدن آکنه می شود. مصرف مکمل روی به همراه غذا موجب کاهش عوارض جانبی مانند مزه بد دهان و حالت تهوع می شود. همچنین می توان روی را به کرم ها یا لوسیون ها اضافه نمود تا شیوع آکنه را کاهش دهد.

•     مخمر آبجو. یک نوع خاص از مخمر آبجو، به نام CBS 5926، به کاهش آکنه کمک می کند. مخمر آبجو موجب بروز میگرن و ناراحتی های روده ای در افراد مستعد می شود.  برای درک نقش این ماده و سایر مکمل های غذایی در درمان آکنه به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.
همیشه قبل از انتخاب این درمان های طبیعی با پزشک مشورت نمایید. مکمل های رژیمی نیز موجب بروز عوارض جانبی شده و ایمنی و کارایی برخی از درمان های خاص نیز تغییر می دهد.

پیشگیری

با بهبود یا برطرف شدن آکنه، حتما به درمان خود ادامه دهید تا از شیوع مجدد آن پیشگیری شود. در برخی از موارد، ممکن است لازم باشد فرد از درمان موضعی برای نواحی مستعد آکنه استفاده نماید، به مصرف داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری ادامه داده یا برای تمیز نگه داشتن پوست در جلسات نوردرمانی شرکت نماید. در مورد چگونگی پیشگیری از شیوع مجدد آکنه با پزشک مشورت نمایید.

همچنین می توان با مراقبت های فردی مانند شستشوی پوست با شوینده های ملایم و خودداری از دستکاری یا کندن جوش ها از شیوع آکنه پیشگیری نمود. سایر اقدامات پیشگیری از آکنه عبارتند از:

•     تنها دو بار در روز نواحی مستعد آکنه را بشویید. شستشو چربی اضافی و سلول های مرده پوست را پاک می کند. اما شستشوی بیش از حد پوست را تحریک می کند. نواحی مستعد آکنه را با شوینده ی ملایم شستشو داده و از محصولات فاقد چربی و مبتنی بر آب برای از مراقبت از پوست استفاده نمایید.

•     از کرم یا ژل آکنه بدون نسخه برای پاک کردن چربی اضافی استفاده نمایید. از محصولات دارای ترکیبات فعال مانند پروکسید بنزوئیل یا اسید سالیسیلیک استفاده نمایید.

•    • از آرایش سنگین پوست خودداری نمایید. لوازم آرایش پودری نسبت به کرم ها ارجحیت دارند زیرا میزان تحریک کنندگی آنها کمتر است.

•      قبل از خوابیدن آرایش صورت را پاک کنید. خوابیدن با آرایش موجب بسته شدن حفره های (منافذ) کوچک فولیکول های مو می شود. همچنین لوازم آرایش قدیمی را تعویض کرده و برس های آرایشی خود را به طور مرتب با آب و صابون شستشو دهید.

•     از پوشیدن لباس های تنگ خودداری نمایید. لباس های تنگ مانع خروج حرارت و رطوبت شده و موجب تحریک پوست می شود. همچنین در صورت امکان از پوشیدن کمربند، کوله پشتی، کلاه ایمنی یا تجهیزات ورزشی تنگ و چسبان خودداری نمایید تا مانع اصطکاک آنها با پوست شود.

•      پس از ورزش یا فعالیت های سنگین دوش بگیرید. چربی و عرق روی پوست موجب ماندن چرک و باکتری بر روی پوست می شود.