آلرژی به بادام زمینیPeanut allergy
تعریف بیماری
حساسیت یا آلرژی به بادام زمینی یکی از شایع ترین علل حملات شدید آلرژی است. علائم حساسیت به بادام زمینی می تواند منجر به مرگ (آنافیلاکسی) نیز شود. برای برخی از افراد که حساسیت به بادام زمینی دارند، حتی مقادیر ناچیزی از بادام زمینی می تواند واکنش جدی ایجاد کند.
حساسیت به بادام زمینی در کودکان افزایش یافته است. اگر شما یا فرزندتان تا به حال دچار یک واکنش آلرژیک خفیف به بادام زمینی شده اید، باید حتماً با پزشک خود مشورت نمایید. زیرا احتمال یک واکنش جدی تر در آینده وجود خواهد داشت.
نشانه ها
واکنش آلرژیک به بادام زمینی معمولاً در عرض چند دقیقه پس از مصرف آن رخ می دهد. علائم و نشانه های حساسیت به بادام زمینی می تواند شامل موارد زیر شود:
• آبریزش بینی
• واکنش های پوستی مانند کهیر، قرمزی، تورم
• خارش و سوزش اطراف دهان و گلو
• مشکلات گوارشی مانند اسهال، درد شکمی، تهوع و استفراغ
• گرفتگی گلو
• تنگی نفس یا خس خسآنافیلاکسی: واکنش تهدید کننده زندگی
حساسیت به بادام زمینی شایع ترین علت آنافیلاکسی ناشی از غذا بوده که یک شرایط اورژانسی به حساب می آید و نیازمند درمان با اپی نفرین (آدرنالین) و ارجاع سریع به بیمارستان می باشد.از علائم و نشانه های آنافیلاکسی می توان موارد زیر را نام برد:
• مسدود شدن راه های تنفسی
• تورم گلو که تنفس را مشکل می کند
• افت شدید فشار خون
• نبض تند
• سرگیجه، احساس سبکی سر یا از دست دادن هوشیاریعلل
حساسیت به بادام زمینی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه پروتئین بادام زمینی را به عنوان عاملی مضر شناسایی می کند. سیستم ایمنی بدن در صورت تماس مستقیم یا غیرمستقیم به بادام زمینی مواد شیمیایی را به جریان خون آزاد می کند که آن ها منجر به بروز علائم آلرژی می شوند.
قرار گرفتن در معرض بادام زمینی می تواند به روش های مختلف رخ دهد:
• تماس مستقیم. شایع ترین علت حساسیت به بادام زمینی، خوردن بادام زمینی یا مواد غذایی حاوی آن می باشد. گاهی اوقات تماس مستقیم پوست با بادام زمینی می تواند آغازگر واکنش های آلرژیک باشد.• تماس غیرمستقیم. هنگامی که یک غذا طی مراحل پردازش یا بسته بندی در معرض بادام زمینی قرار گیرد، این ارتباط را غیرمستقیم می نامند.
• استنشاق. واکنش آلرژیک ممکن است درصورت استنشاق گرد و غبار و یا ذرات معلق هوا که حاوی ذرات بادام زمینی هستند و از یک منبعی مانند آرد بادام زمینی یا اسپری روغن بادام زمینی جهت پخت و پز رخ دهد.
عوامل خطر
اینکه چرا برخی از مردم دچار آلرژی می شوند هنوز به درستی معلوم نیست. اگرچه، افراد دارای عوامل خطر خاص شانس بیشتری برای حساسیت به بادام زمینی دارند.
عوامل خطر حساسیت به بادام زمینی عبارتند از:
• سن. آلرژی های غذایی در میان کودکان خصوصاً نوزادان نوپا بسیار شایع است. با افزایش سن، دستگاه گوارش کامل شده و بدن شما به مواد غذایی آلرژی زا کمتر واکنش نشان می دهد.
• سابقه آلرژی به بادام زمینی. برخی از بچه ها با آلرژی به بادام زمینی رشد کرده اند و ممکن است در هر زمانی این واکنش های آلرژیک مجدد عود کند.
• آلرژی های دیگر. در صورت داشتن آلرژی به یک ماده غذایی، احتمال حساسیت به دیگر مواد غذایی نیز افزایش می یابد. به همین ترتیب، داشتن نوعی از آلرژی مانند تب یونجه، خطر ابتلا به حساسیت های غذایی را نیز زیاد می کند.
• سابقه خانوادگی آلرژی. اگر انواع آلرژی غذایی در خانواده شما رایج باشد، احتمال ابتلا به حساسیت به بادام زمینی در شما زیاد خواهد بود.
• آتوپیک درماتیت. برخی افراد دارای بیماری پوستی آتوپیک درماتیت (اگزما) به حساسیت های غذایی نیز مبتلا هستند.
درحالیکه برخی از مردم تصور می کنند حسیاست های غذایی به بیش فعالی دوران کودکی و آرتریت مربوط است، هنوز هیچ شواهدی برای تائید آن وجود ندارد.
عوارض
عوارض ناشی از حساسیت به بادام زمینی می تواند آنافیلاکسی باشد. کودکان و بزرگسالانی که حساسیت شدید به بادام زمینی دارند در معرض واکنش های تهدید کننده زندگی شان می باشند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر هرگونه علامت یا نشانه ای از آلرژی به بادام زمینی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
درصورت واکنش شدید به بادام زمینی (مخصوصاً اگر علائم و نشانه های آنافیلاکسی دارید) و یا بروز سرگیجه شدید، اختلال شدید در تنفس یا از دست دادن هوشیاری سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
صحبت شما و پزشک در مورد علائم و تاریحچه پزشکی تان روند تشخیص بیماری را تشکیل می دهد. معاینه بالینی معمولاً پس از این مرحله انجام می گیرد. گام های بعدی به طور معمول شامل موارد زیر می شوند:
• یادداشت غذایی. ممکن است پزشک از شما درخواست کند تا یادداشتی از عادات غذایی، علائم و داروهایتان تهیه نمایید.
• محدود کردن رژیم غذایی. اگر مشخص نباشد که بادام زمینی باعث بروز علائم می شود، یا پزشک حدس بزند که شما به بیش از یک نوع ماده غذایی آلرژی دارید، وی رژیم غذایی تان را محدود می کند. پزشک از شما می خواهد به مدت یک یا دو هفته بادام زمینی یا مواد غذایی مشکوک را حذف کرده و بعد از مدتی مجدداً از آن ها استفاده نمایید. این فرآیند، ارتباط بین علائم و ماده غذایی خاص را شناسایی می کند. اگر واکنش شدید به مواد غذایی داشته باشید، با اطمینان خاطر از این روش نمی توانید کمک بگیرید.
• تست پوستی. سطح کوچکی از پوست با سوزن خراشیده شده و سپس مقدار کمی از ماده غذایی بر روی پوست قرار داده می شود. اگر شما به آن ماده خاص حساسیت داشته باشید، دچار یک تکان ناگهانی یا واکنش آلرژیک می شوید.
• آزمایش خون. آزمایش خون می تواند سطح پاسخ دهی سیستم ایمنی بدن تان را به مواد غذایی خاص با اندازه گیری مقدار آنتی بادی های موجود در جریان خون موسوم به ایمونوگلوبین E اندازه گیری نماید.
اطلاعات حاصله از این روش ها بدین جهت کمک کننده خواهند بود که مشخص می نمایند علائم شما ناشی از حساسیت به بادام زمینی یا مواد غذایی دیگر بوده است و یا دچار عدم تحمل به مواد غذایی می باشید.
روش های درمانی:
هنوز هیچ درمان قطعی برای آلرژی به بادام زمینی وجود ندارد، اما مطالعات پیرامون آن همچنان ادامه دارد. جهت از بین بردن حساسیت در کودکان مبتلا به آلرژی به بادام زمینی و یا کسانی که در معرض خطر آلرژی به بادام زمینی هستند، مقدار دریافتی غذاهای حاوی بادام زمینی برای این افراد در طول زمان زیاد می شود. با این حال، ایمنی طولانی مدت حساسیت زدایی در مورد بادام زمینی هنوز مشخص نیست و این روش هنوز به تایید FDA نرسیده است.
تحقیقات جدید نشان می دهند که حساسیت زدایی در کودکان در معرض خطر به آلرژی بادام زمینی بین سنین 4 تا 11 ماهگی می تواند مانع بروز حساسیت به بادام زمینی شود. در این مورد حتماً با پزشک خود مشورت نمایید زیرا تماس زودهنگام و نادرست با بادام زمینی ممکن است منجر به آنافیلاکسی گردد.
در این میان، مانند تمام آلرژی های غذایی، درمان شامل پرهیز از مصرف غذاهای آلرژی زا و نحوه برخورد در زمان بروز واکنش شدید می باشد.
درمان دارویی
تنها راه جلوگیری از واکنش، عدم مصرف بادام زمینی و محصولات حاوی بادام زمینی است. اما بادام زمینی به وفور وجود دارد و با وجود تلاش شما، ممکن است در شرایطی با بادام زمینی تماس داشته باشید.
در مورد یک واکنش آلرژیک شدید، احتمال دارد به تزریق فوری اپی نفرین نیاز پیدا کنید و سریعاً به اورژانس ارجاع داده شوید. بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی همیشه با خود اتوانژکتور اپی نفرین دارند. این دستگاه شامل سرنگ و سوزن بوده و زمانی که در ران پا فشار داده شود یک دوز از دارو را به داخل بدن تزریق می نماید.
نحوه استفاده از اتوانژکتور
اگر پزشک برای شما اتوانژکتور اپی نفرین را تجویز کرده باشد:• همیشه همراه خود داشته باشید. شاید ایده خوبی باشد که یک اتوانژکتور اضافی در ماشین یا محل کار خود نیز نگاه دارید.
• همیشه قبل از تاریخ انقضا، آن را تعویض نمایید. اپی نفرین تاریخ گذشته به درستی کارایی ندارد.
• نحوه کار کردن با آن را یاد بگیرید. از پزشک بخواهید به شما آموزش دهد. همچنین یکی از نزدیکان تان با عملکرد آن آشنا باشد تا در شرایط خاص و با تزریق آن بتواند جان شما را حفظ کند.
• بدانید که چه موقعی باید از آن استفاده نمایید. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید. اگر در شرایطی مطمئن نیستید که با آن نیاز دارید یا خیر، بهتر است از آن استفاده نمایید و اپی نفرین را تزریق کنید.درمان جایگزین
حمایت و پشتیبانی:
اگر کودک شما حساسیت به بادام زمینی دارد، اقدامات زیر را انجام دهید:
• از بستگان، پرستار کودک، معلمان و دیگر مراقبان درخواست کمک کنید. بزرگسالانی که با فرزندتان وقت می گذرانند را آموزش دهید تا قادر به شناسایی علائم و نشانه های واکنش آلرژیک باشند. حتما ً تاکید کنید که یک واکنش آلرژیک می تواند مرگ آور بوده و نیازمند اقدام فوری می باشد. مطمئن شوید فرزندتان می داند در شرایط حمله واکنش آلرژیک باید از اطرافیان کمک بگیرد.
• از یک برنامه نوشته شده استفاده کنید. تمام مواردی را که در شرایط واکنش آلرژیک باید انجام داد اعم از ترتیب و دوز داروها، لیست کنید. همچینین اطلاعات تماس اعضای خانواده را یادداشت نمایید. یک نسخه از این برنامه تهیه شده در اختیار سایر بستگان، معلمان و مراقبان فرزندتان قرار دهید.
• کودک تان را از به اشتراک گذاشتن غذا منصرف کنید. برای بچه ها به اشتراک گذاشتن تنقلات هایشان امری معمول است. ممکن است کودک تان در حین بازی کردن آلرژی غذایی خود را فراموش کند. اگر فرزند شما به بادام زمینی حساسیت دارد، وی را تشویق کنید که از غذاهای دیگران استفاده نکند.
• مطمئن شوید که اتوانژکتور اپی نفرین همیشه در دسترس فرزندتان است. تزریق سریع اپی نفرین (آدرنالین) می تواند شدت واکنش آنافیلاکسی را کاهش دهد، اما باید به موقع و درست استفاده شود. اگر کودک تان انژکتور اپی نفرین دارد، مطمئن شوید که سایر اعضای خانواده و اطرافیان وی جای دارو، زمان نیاز به آن و نحوه استفاده از آن را می دانند.
• اطمینان حاصل کنید که مدرسه فرزندتان برنامه مدیریتی آلرژی غذایی دارد. دستورالعمل ها برای ایجاد سیاست ها و روش ها موجود هستند. کارکنان باید دسترسی به استفاده از انژکتور اپی نفرین داشته و در این زمینه آموزش نیز دیده باشند.
• به کودک خود دستبند یا گردنبند هشدارهای پزشکی بیاویزید. این اقدام شما را مطمئن می کند که فرزندتان در طول یک واکنش آلرژیک شدید که قادر به برقراری ارتباط نیست، می تواند از دیگران کمک دریافت کند. این برگه باید شامل نام و نوع آلرژی غذایی وی و دستورالعمل های کوتاه اضطراری باشد.
اگر آلرژی به بادام زمینی دارید، اقدامات زیر را انجام دهید:
• همیشه اتوانژکتور اپی نفرین خود را به همراه داشته باشید.
• به خود دستبند یا گردنبند هشدارهای پزشکی را بیاویزید.پیشگیری
یکی از راه های جلوگیری از واکنش آلرژیک این است که بدانیم چگونه از مواد غذایی آلرژی زا دوری کنیم. این روش ها را در پیش بگیرید:
• هیچ گاه تصور نکنید که یک غذا حاوی بادام زمینی نمی باشد. بادام زمینی ممکن است در غذاهایی باشد که شما از محتویات آن اصلاً آگاهی ندارید. همیشه برچسب روی مواد غذایی را بخوانید تا اطمینان حاصل کنید که حاوی بادام زمینی یا مشتقات آن نیست. کارخانجات غذایی ملزم هستند به وضوح مشخص کنند که آیا غذاهایشان حاوی بادام زمینی بوده و یا اینکه در کارخانه شان محصولات حاوی بادام زمینی تولید می شود یا خیر. حتی اگر فکر می کیند که از محتویات غذا آگاهی داید، باز هم برچسب آن را بررسی کنید. مواد تشکیل دهنده ممکن است تغییر کند.
• از مصرف مواد غذایی که در یک کارخانه دارای محصولات بادام زمینی، تولید شده بپرهیزید. اکثر افراد مبتلا به حساسیت به بادام زمینی باید از تمامی محصولات که حتی احتمال دارد حاوی مقادیر اندکی بادام زمینی باشند اجتناب کنند.
• هنگامی که شک دارید، بگویید "نه ممنون". در رستوران ها و گردهمایی های اجتماعی، احتمال زیادی وجود دارد که به طور تصادفی بادام زمینی میل کنید. بسیاری از افراد جدی بودن واکنش آلرژیک غذایی را درک نمی کنند و ممکن است متوجه نباشند که مقدار بسیار کمی از یک غذا می تواند یک واکنش شدید ایجاد کند. اگر احتما می دهید که یک ماده غذایی ممکن است برای شما آلرژی زا باشد، آن را امتحان نکنید.
• برای واکنش آلرژیک آماده باشید. در مورد به همراه داشتن داروهای اضطراری در مواقع واکنش های شدید با پزشک خود مشورت کنید.
اجتناب از غذاهای حاوی بادام زمینی
بادام زمینی به وفور وجود دارد و بهتر است از مواد غذایی مشکوک به داشتن بادام زمینی نیز پرهیز کنید. مواد غذایی زیر اغلب دارای بادام زمینی می باشند:
• آجیل
• محصولات پخته شده مانند کوکی ها و شیرینی
• بستنی و دسر یخ زده
• تنقلات انرژی زا
• غلات و حبوبات و گرانولا
• نان جوبرخی از غذاها ممکن است به صورت پنهان حاوی بادام زمینی یا پروتئین آن باشند زیرا ممکن است یا از آن تهیه شده یا طی مراحل فرآوری با آن تماس داشته باشند. برخی از نمونه ها عبارتند از:
• گز
• سس سالاد
• آبنبات شکلاتی، کره مغزها (مانند کره بادام زمینی) و دانه های آفتابگردان
• غذاهای قومی از جمله آفریقایی، چینی، اندونزیایی، مکزیکی، تایلندی و غذاهای ویتنامی
• غذاهای فروخته شده در نانوایی ها و مغازه های بستنی فروشی
• روغن آراچیس، نام دیگری برای روغن بادام زمینی
• غذای حیوانات خانگی