پارکینسونParkinson

عوامل خطر

عوامل خطر بیماری پارکینسون عبارتند از:

• سن: بالغین جوان بندرت بیماری پارکینسون را تجربه می کنند. این بیماری معمولاً در اواسط یا اواخر زندگی شروع می شود و خطر آن با افزایش سن ، افزایش  می یابد.

• وراثت: داشتن بستگان نزدیک دچار بیماری پارکینسون، شانس ابتلای فرد به بیماری پارکینسون را در آینده افزایش می دهد. بنابراین، خطر ابتلای فرد به این بیماری در صورت عدم وجود موارد بیماری پارکینسون در افراد خانواده، هنوز پایین است.

• جنس: احتمال ابتلای مردان به بیماری پارکینسون، بیش از زنان است.

• مواجهه با توکسین ها: مواجهه ی مداوم با علف کش ها و آفت کش ها می تواند احتمال ابتلای فرد به بیماری پارکینسون را افزایش دهد.

عوارض

بیماری پارکینسون اغلب با مشکلات دیگری نیز همراهست که به درجات متفاوتی قابل درمان هستند:

• مشکل در تفکر: فرد ممکن است مشکلات شناختی (زوال عقل) و اختلالات تفکر را تجربه کند، این مشکلات معمولاً در مراحل انتهایی بیماری پارکینسون رخ می دهند. این مشکلات شناختی، خیلی به دارو درمانی پاسخ نمی دهند.

• افسردگی و تغییرات احساسی: بسیاری از افراد دچار بیماری پارکینسون، افسردگی را تجربه می کنند. درمان کردن افسردگی می تواند کنترل دیگر مشکلات بیماری پارکینسون را راحت تر کند. فرد مبتلا ممکن است تغییرات احساسی دیگری مثل ترس، نگرانی یا فقدان انگیزه را نیز تجربه کند.

• مشکلات خواب و اختلالات خواب: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب دچار مشکلات خواب هستند ازجمله: بیدار شدن مکرر طی شب، زود بیدار شدن یا به خواب رفتن ناگهانی طی روز، اختلال رفتاری خواب با حرکات سریع چشم. داروها می توانند به رفع مشکلات خواب کمک کنند.

• مشکلات مثانه: بیماری پارکینسون می تواند سبب تجربه ی مشکلات مثانه شود، از جمله عدم توانایی در  کنترل ادرار یا مشکل در دفع ادرار.

• یبوست: در بسیاری از افراد دچار بیماری پارکینسون، بدلیل کاهش عملکرد دستگاه گوارش، یبوست ایجاد می شود.

• اختلال عملکرد جنسی: در برخی از مبتلایان به بیماری پارکینسون، میل یا فعالیت جنسی کاهش می یابد.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت وجود هرگونه علامت مرتبط با بیماری پارکینسون (نه تنها برای تشخیص بیماری بلکه برای رد دیگر علل علائم) باید به پزشک مراجعه کرد.

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

هیچ آزمایشی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. پزشک، بیماری پارکینسون را براساس تاریخچه ی پزشکی بیمار، که مروری بر علائم و نشانه های بیماری و بررسی آزمایش های نورولوژیکی و فیزیکی است، تشخیص می دهد. گاهی اوقات پزشک، آزمایش هایی را برای رد کردن دیگر بیماری هایی که می توانند سبب ایجاد علائم شوند تجویز کند. علاوه بر این آزمایش ها، ممکن است پزشک Carbidopa-Levodopa نیز برای بیمار تجویز کند که موثرترین داروی مخصوص بیماری پارکینسون است. بهبود قابل توجه علائم با مصرف این داروها، اغلب تشخیص بیماری پارکینسون را تایید می کند. اگر دوزهای کم در یک یا دو روز کافی نبود، بیمار برای بهره بردن از اثرات این داروها باید دوز کافی از دارو را دریافت کند.

روش های درمانی:

 تحریک عمیق مغز (DBS): در تحریک عمیق مغز، جراحان الکترودهایی را در بخش خاصی از مغز قرار می دهند. الکترودها به ژنراتوری که در قفسه ی سینه کار گذاشته شده متصل می شوند، این ژنراتور پالس های الکتریکی را به مغز می فرستد و به بهبود علائم بیماری پارکینسون کمک می کند. پزشک ممکن است در صورت نیاز برای درمان مشکل بیمار تنظیمات دستگاه را تغییر دهد.

عمل جراحی با خطراتی همراه است از جمله: عفونت، سکته مغزی و یا خونریزی مغزی. DBS، اغلب روشی برای درمان بیماران دچار بیماری پارکینسون پیشرفته است که پاسخ های دارویی ثابتی (به لوودوپا) نمی دهند. DBS می تواند به تثبیت نوسانات دارویی، کاهش یا رفع کلی حرکات بی اختیار (دیسکینزی)، کاهش رعشه، کاهش سفتی، و بهبود آهستگی حرکات کمک کند. DBS در کنترل پاسخ های متغیر و نوسانی به لوودوپا یا کنترل دیسکینزی هایی که با تغییر دارو کنترل نمی شوند، بسیار موثر است. اما برای درمان مشکلاتی که به لوودوپا پاسخ نمی دهند به غیر از رعشه (که حتی در صورت عدم پاسخ به لوودوپا، با DBSکنترل می شود)، مفید نیست.

درمان دارویی

بیماری پارکینسون درمان نمی شود، ولی داروها اغلب بطور قابل توجهی می توانند به کنترل علائم بیماری کمک کنند. در برخی موارد، عمل جراحی توصیه می شود. پزشک ممکن است تغییراتی را در شیوه زندگی توصیه کند، خصوصاً تمرینات ایروبیک مداوم. در برخی موارد، طب فیزیکی که بر تعادل و کشش تمرکز می کند، هم مهم است.

داروها:

داروها می توانند با افزایش دوپامین برای مغز، به کنترل مشکلات راه رفتن، حرکت و لرزش کمک کنند. ولی نمی توان دوپامین را بطور مستقیم به فرد داد چون نمی تواند وارد مغز شود. پس از شروع درمان بیماری پارکینسون، ممکن است بهبود چشمگیری در علائم فرد دیده شود. با این حال  با گذشت زمان، اثر داروها کاهش می یابد و ممولاً علائم بیماری نسبتاً از کنترل خارج می شود. داروهایی که ممکن است توسط پزشک تجویز شوند عبارتند از:

• :Carbidopa-Levodopa (Parcopa)  لوودوپا (که موثرترین دارو برای بیماری پارکینسون است) یک ماده شیمیایی طبیعی است که وارد مغز می شود و به دوپامین تغییر می کند. لوودوپا همراه با کاربیدوپا، که لوودوپا را از تبدیل پیش از موعد به دوپامین در خارج از مغز مصون می دارد، از حالت تهوع جلوگیری می کند. در اروپا لوودوپا همراه با ماده ی مشابهی بنام  (madopar) Benserazide تجویز می شود. اثرات جانبی آن شامل حالت تهوع یا افت فشارخون در هنگام برخاستن (که ممکن است باعث غش کردن شود) است. پس از گذشت سال ها با پیشرفت بیماری، پایداری اثر لوودوپا ممکن است کم شده، و روند افزایش و کاهشی داشته باشد. همچنین ممکن است بیمار پس از دریافت دوزهای بالاتر لوودوپا، حرکات بی اختیاری (دیسکینزی) را تجربه کند. در اینصورت پزشک برای کنترل این اثرات، دوز دارو را کاهش داده یا دفعات دریافت دوزها را تغییر دهد.

• آگونیست های دوپامین: برخلاف لوودوپا، آگونیست های دوپامین به دوپامین تبدیل نمی شوند. در عوض، اثرات دوپامین را در مغز تقلید می کنند. این مواد در درمان علائم بیماری به اندازه ی دوپامین موثر نیستند. با این حال، این مواد ماندگاری اثر بیشتری دارند و ممکن است همراه با لوودوپا برای خاموش یا روشن کردن اثر لوودوپا بکار روند. آگونیست های دوپامین عبارتند از Parmipexole(Mirapix) و Ropinirole(Requip). آپومورفین (Apokyn)، آگونیست کوتاه اثر قابل تزریق دوپامین است که برای تسکین سریع بکار می رود. اثر جانبی آگونیست های دوپامین، مشابه Carbidopa-Levodopa است ولی با توهم، ورم، خواب آلودگی یا رفتارهای اجباری مثل افزایش فعالیت جنسی، قمار و غذا خوردن نیز همراه است. اگر بیماری که این داروها را مصرف می کند دچار تغییرات رفتاری خارج از ویژگی های شخصیتی خود شود باید با پزشک مشورت کند.

• مهارکننده های  MAO B(مونو آمین اکسیداز B): این داروها شامل سلژیلین و رازاژیل هستند. این داروها با ممانعت از فعالیت MAO B از تخریب دوپامین مغز جلوگیری می کنند. این آنزیم، دوپامین مغز را متابولیزه می کند. اثرات جانبی این داروها معمول نیستند ولی بندرت می تواند سبب حالت تهوع و سردرد شوند. وقتی این داروها با کاربی دوپا- لوودوپا همراه شوند، سبب افزایش خطر توهم می شوند. این داروها نمی توانند همراه با اغلب داروهای ضد افسردگی یا مسکن ها مصرف شوند، زیرا سبب واکنش های شدید می شوند. در صورتیکه بیمار می خواهد داروهای دیگری را همراه با مهارکننده های MAO B دریافت کند باید با پزشک خود مشورت نماید.

• مهارکننده های کاتکول O–متیل ترانسفراز یا COMT: داروی Entacapone درمان اولیه از این گروه داروهاست. این دارو با بلوک کردن آنزیم تخریب کننده لوودوپا، بطور خفیفی اثر لوودوپا را طولانی تر می کند. اثرات جانبی آن که بعلت افزایش اثر لوودوپا ایجاد می شوند از جمله افزایش خطر حرکات بی اختیار (دیسکینزی). Tolcapone(Tasmar)  یکی دیگر از مهارکننده های COMT است که به علت خطر آسیب جدی به کبد و نارسایی کبدی، بندرت تجویز می شود. آنتی کولینرژیک ها: این داروها سال ها برای کمک به کنترل لرزش مرتبط با بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار می گرفتند. آنتی کولینرژیک های متعددی در دسترس اند از جمله بنزتروپین و تری هگزیفنیدیل. اما فواید بسیار کم آنها معمولاً با اثرات جانبی مثل اختلال حافظه، گیجی، توهم، یبوست، دهان خشک و اختلال ادراری، خنثی می شود.

• آمانتادین: پزشکان ممکن است برای تسکین کوتاه مدت علائم خفیف و اولیه بیماری پارکینسون، آمانتادین را به تنهایی تجویز کنند. در افرادی که در مراحل آخر بیماری پارکینسون هستند، برای کمک به کنترل حرکات بی اختیار (دیسکینزی) ناشی از کاربی دوپا –لوودوپا، این دارو همراه با آن مصرف می شود. اثرات جانبی ممکن است شامل ظهور دانه های بنفش رنگ روی پوست، ورم قوزک پا یا توهم باشد.

اصلاح شیوه زندگی

اگر بیماری پارکینسون فرد تشخیص داده شد، باید برای یافتن موثرترین راه درمان علائم که کمترین خطرات را دارد با پزشک خود ارتباط تنگاتنگی داشته باشد. تغییرات خاص شیوه زندگی نیز به راحت تر شدن زندگی در بیماران پارکینسونی کمک می کند.

سالم غذا خوردن

از رژیمی متعادل از نظر مواد مغذی که حاوی میزان کافی میوه ها، سبزیجات  و غلات کامل است، استفاده کنید. خوراکی های غنی از فیبر و نوشیدنی های که حاوی میزان کافی مایعات هستند، از یبوست که مشکل شایع بیماران پارکینسونی است، پیشگیری می کند. یک رژیم متعادل، مواد مغذی مثل اسیدهای چرب امگا-3، را نیز فراهم می کند که برای بیماران مبتلا به پارکینسون مفید است. اگر مکمل فیبر دریافت می کنید، باید آنرا بتدریج وارد رژیم خود کنید و روزانه به میزان کافی مایعات بنوشید، در غیر این صورت یبوستتان بدتر می شود. اگر دریافت فیبر، علائمتان را بهتر کرد، برای گرفتن نتیجه ی بهتر، بصورت منظم از آن استفاده کنید.

راه رفتن با مراقبت

بیماری پارکینسون می تواند حس تعادل تان را دچار اختلال کند و راه رفتن با گام های طبیعی را مشکل سازد. این پیشنهادات ممکن است به شما کمک کند:

• سعی نکنید به سرعت حرکت کنید.
• در هنگام راه رفتن، ابتدا پاشنه ی پایتان را بر زمین بگذارید.
• اگر احساس بی قراری کردید، بایستید و طرز ایستادنتان را چک کنید. بهتر است مستقیم بایستید.
• در هنگام راه رفتن به جلو نگاه کنید نه به پایین.

اجتناب از افتادن

در مراحل آخر بیماری، ممکن است به راحتی زمین بخورید. ممکن است تعادل تان را با یک فشار یا ضربه ی کوچک  از دست بدهید. راهکارهای زیر می تواند به شما کمک کند:

• در هنگام چرخش، بدنتان را نسبت به پاهایتان نچرخانید. بجای آن بصورت   Uشکل بچرخید.
• خم نشوید یا بدنتان را کش نیاورید. سنگینی بدنتان را بر پاهایتان قرار دهید.
• وقتی راه می روید چیزی حمل نکنید.
• به سمت عقب راه نروید.

فعالیت های زندگی روزانه

فعالیت های زندگی روزانه مثل لباس پوشیدن، خوردن، حمام کردن و نوشتن برای افراد دچار پارکینسون مشکل می شود. یک متخصص کاردرمان می تواند تکنیک هایی برای آسان تر کردن زندگی روزمره به شما نشان دهد.

درمان جایگزین

درمان های جایگزین:

برخی دیگر از داروهایی که به بیماران پارکینسونی کمک می کند عبارتند از:

• کوآنزیم Q10: در افراد دچار بیماری پارکینسون سطوح ترکیب محلول در چربی موسوم به کوآنزیم Q10، پایین است، و برخی تحقیقات پیشنهاد می کند که این ماده در مراحل اولیه ی بیماری پارکینسون مفید است. شما می توانید کوآنزیم Q10 را بدون نسخه از داروخانه ها و فروشگاههایی که خوراکی های طبیعی می فروشند تهیه کنید. با پزشکتان قبل از دریافت این مکمل مشورت کنید تا مطمئن شوید که با هیچ یک از داروهایی که دریافت می کنید تداخل نداشته باشد.

• ماساژ: ماساژ درمانی می تواند تنش ماهیچه را کاهش و آرامش آ نرا افزایش دهد، این امر در مشکلات حرکتی مرتبط با پارکینسون مفید است.

• طب سوزنی: طی طب سوزنی  یک پزشک آموزش دیده، سوزن های کوچکی را در نقاط خاصی از بدن فرو می کند تا درد را کاهش دهد.

• تای چی: یکی از اشکال ورزش باستانی چینی است، تای چی شامل یکسری حرکات آهسته و روان است که سبب بهبود انعطاف، تعادل و قدرت عضله می شود. اشکال متعددی از تای چی مناسب برای افراد در هر سن یا شرایط فیزیکی وجود دارد.

• یوگا: حرکات کششی آرام و حالات موجود در یوگا، انعطاف و تعادل را افزایش می دهد. بیشتر حرکات می تواند براساس توانایی های فیزیکی شما تغییر کند.

• تکنیک الکساندر: این تکنیک که بر حالت ماهیچه ها، تعادل و تفکر درباره اینکه چگونه از ماهیچه هایتان استفاده می کنید تمرکز دارد، می تواند تنش ماهیچه ها و درد را کاهش دهد.

• مدیتیشن: در مدیتیشن، به آرامی می اندیشید و ذهنتان را بر یک ایده یا تصویر متمرکز می کنید. مدیتیشن می تواند استرس و درد را کاهش دهد و سلامتی شما را بهبود بخشد.

• موسیقی درمانی: موسیقی درمانی می تواند شما را ریلکس کند و در برخی از افراد دچار پارکینسون سبب بهبود راه رفتن و تکلم می شود.

حمایت و پشتیبانی:

زندگی با بیماری مزمن مشکل است و احساس عصبانیت، افسردگی یا ناامیدی ، طبیعی است. بیماری پارکینسون باعث مشکلات خاصی می شود زیرا باعث تغییرات شیمیایی در مغز می شود که باعث ایجاد احساس نگرانی یا افسردگی می شود. بیماری پارکینسون می تواند ناامید کننده باشد چون باعث مشکل تر شدن و زمان بر شدن راه رفتن، صحبت کردن و حتی غذا خوردن می شود. اگرچه دوستان و خانواده بهترین یاوران این بیماران هستند شناختن افرادی که از شرایط شما مطلعند نیز بسیار مفید خواهد بود.

گروههای حمایتی برای همه افراد وجود نیستند، اما برای برخی از مبتلایان به بیماری پارکینسون و خانواده های آنها، گروههای حمایتی می تواند منبع خوبی برای کسب اطلاعات عملی درباره بیماری پارکینسون باشد. همچنین گروههای حمایتی مکانی را برای پیدا کردن افرادی که شرایط مشابه شما دارند و می توانند از شما حمایت کنند فراهم می کند. شما و خانواده تان می توانید از صحبت با یک روانشناس یا مددکار اجتماعی آموزش دیده در زمینه ی بیماران دچار مشکلات مزمن بهره بگیرید.

پیشگیری

چون دلیل بیماری پارکینسون ناشناخته است، راه های قطعی پیشگیری از آن هم هنوز شناخته نشده است. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده اند که کافئین (که در قهوه، چای و کولا یافت می شود) می تواند خطر پیشرفت بیماری پارکینسون را کاهش دهد. چای سبز هم خطر پیشرفت بیماری پارکینسون را کاهش می دهد.