سرطان مریEsophageal cancer
تعریف بیماری
سرطان مری، سرطانی است که در مری رخ میدهد. مری یک لوله بلند و توخالی است که از گلو، تا سمت معده شما امتداد دارد. مری، غذایی را که میبلعید، جهت هضم شدن، به سمت معده شما انتقال میدهد. سرطان مری، معمولاً از سلولهایی که داخل مری را پوشاندهاند، شروع میشود. سرطان مری در هر قسمتی از طول مری میتواند اتفاق افتد، اما در مردم ایالات متحده امریکا، بیشتر
اوقات در بخش پایینی مری رخ میدهد. مردان، بیشتر از زنان مبتلا به سرطان مری میشوند.
نشانه ها
سرطان مری که در مراحل اولیه خود قرار دارد، مشخصاً هیچ علامت یا نشانهای ایجاد نمیکند.
علل
هنوز آشکار نیست که چه چیز باعث سرطان مری میشود. وقتی سلولهای موجود در مری شما، اشتباهی در DNA خودشان تکثیر و توسعه (موتاسیون) یابند، سرطان مری به وجود میآید. این اشتباهات باعث میشود سلولها رشد نمایند و خارج از کنترل تقسیم شوند. سلولهای غیرعادی و نابهنجار تجمع یافته، تودهای را در مری شما به وجود میآورند، که میتواند رشد پیدا کرده، تشکیلات نزدیک به خود را مورد هجوم قرار داده، و به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کند.
انواع سرطان مری:
سرطان مری، برطبق انواع سلولهایی که درگیر می شوند، طبقهبندی میشوند. نوع سرطان مری که با آن مواجه هستید، جهت تصمیمگیری انتخاب نوع درمان، به شما کمک میکند. انواع سرطان مری عبارتند از:- آدنوکارسینوما: آدنوکارسینوما، در سلولهای غدد ترشحکننده موکوس در مری، آغاز میشود. آدنوکارسینوما بیشتر مواقع در بخش پایینی مری اتفاق میافتد. آدنوکارسینوما، شایعترین شکل سرطان مری در ایالات متحده امریکا است و اصولاً مردان سفیدپوست را تحت تاثیر قرار میدهد.
- سرطان سلول اسکواموس: سلولهای اسکواموس، سلولهایی ساده، یکدست و نازکی هستند که سطح مری را میپوشانند. سرطان سلولهای اسکواموس، بیشتر مواقع در قسمت میانی مری رخ میدهد. سرطان سلولهای اسکواموس شایعترین نوع سرطان مری در سرتاسر جهان است.
- سایر انواع نادر: اشکال نادر و کمیاب سرطان مری، شامل کوریوکارسینوما، لیمفوما، ملانوما، سارکوما، و سرطان سلول کوچک (small cell cancer) میباشد.
عوامل خطر
به نظر میرسد تحریک مزمن مری ممکن است در تغییرات DNA که عامل سرطان مری است، نقش داشته باشد. عواملی که موجب تحریک سلولهای مری شما و افزایش احتمال خطر سرطان مری میشوند عبارتند از:
- نوشیدن الکل
- برگشت (ریفلاکس) صفرا
- جویدن تنباکو
- اشکال و اختلال در بلع به علت آزاد نشدن عضله تنگ کننده (اسفنکتر) مری (آشالازی)
- نوشیدن مایعات خیلی داغ
- مصرف کم میوه و سبزی
- مصرف غذاهایی که در آب قلیایی نگهداری شده است، که از ماهی سفید و روغن زیتون درست شده است
- بیماری برگشت (ریفلاکس) گاستروازوفاژیال (GERD)
- چاقی
- وجود تغییرات مرحله قبل از سرطانی در سلولهای مری (Barrett”s esophagus)
- قرار گرفتن تحت درمان با اشعه در ناحیه قفسه سینه یا قسمت بالایی شکم
- سیگار کشیدن
سایر عوامل خطر عبارتند از:
- جنسیت
- سن: بین 45 تا 70 سال
عوارض
همچنانکه سرطان مری پیشرفت میکند، میتواند عوارضی نیز ایجاد کند، شامل:
- انسداد مری: ممکن است سرطان، عبور غذا و مایعات را از مری شما سخت یا غیرممکن کند.
- درد ناشی از سرطان: سرطان مری پیشرفته میتواند باعث ایجاد درد شود.
- خونریزی در مری: سرطان مری میتواند خونریزی ایجاد کند. گرچه خونریزی آهسته و تدریجی است، ولی در بعضی مواقع نیز میتواند ناگهانی و شدید باشد.
- کاهش شدید وزن: سرطان مری میتواند غذاخوردن و آشامیدن را سخت و دردناک نماید، در نتیجه منجر به کاهش شدید وزن میشود.
- سرفه: سرطان مری، مری شما را فرسوده کرده آن را میساید، و در نای(تراشه)، ایجاد یک سوراخ مینماید، به نام فیستول تراکئوازوفاژیال، که این سوراخ هرزمان که شما عمل بلع را انجام میدهید، میتواند ایجاد سرفههای ناگهانی و شدید بکند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر هر گونه علامت یا نشانه مزمن و ماندگاری دارید که شما را نگران میسازد، ترتیب یک وعده ملاقات با پزشکتان را بدهید.
اگر تشخیص داده شد که مبتلا به عارضه Barrett”s esophagus هستید، یعنی یک موقعیت و عارضه مرتبط با مرحله پیش سرطانی، که احتمال خطر ابتلاء به سرطان مری را در شما افزایش میدهد، و به وسیله بازگشت (ریفلاکس) اسید به صورت مزمن ایجاد میشود، از پزشک خود سوال کنید باید در جستجوی چه علامات و نشانههایی باشید که ممکن است به شما جهت وخیمتر شدن وضعیتتان اعلام خطر نماید.
غربالگری جهت سرطان مری، به خاطر نبودن گروهی که به آسانی قابل شناسایی باشند و نیزدر معرض خطر بالایی قرار داشته باشند و به خاطر خطرات احتمالی در ارتباط با آندوسکوپی، به صورت روتین و معمول انجام نمیشود. اگر شما مبتلا به عارضه Barrett”s esophagus هستید، در مورد فواید و مضرات غربالگری با پزشک خود صحبت کنید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
آزمایشات و مراحلی که جهت تشخیص سرطان مری به کار میروند، عبارتند از:
- استفاده از یک اسکوپ جهت معاینه مری شما (آندوسکوپی): در طول اندوسکوپی، پزشک از یک لوله توخالی که با یک لنز(آندوسکوپ)، مجهز گردیده، استفاده کرده و آن را از گلوی شما به طرف پایین،یعنی سمت مری شما عبور میدهد. با استفاده از آندوسکوپ، پزشک مری شما را جهت جستجوی سرطان و یا نواحی تحریکشده، معاینه و بررسی میکند.
- عکسبرداری به روش اشعه ایکس از مری شما: گاهی اوقات این روش، بلع باریوم نامیده میشود، یکسری عکسبرداری از قسمت فوقانی دستگاه گوارش و یا تصویربرداری از مری، که این مجموعه از عکسبرداریها، جهت معاینه و بررسی مری شما استفاده میشود. در جریان آزمایش یک مایع غلیظ (باریم) مینوشید که پوشش مری شما را موقتاً میپوشاند، بنابراین پوشش داخل مری به طور واضح در جریان عکسبرداری نمایش داده میشود.
- جمعآوری نمونهای از بافت جهت آزمایش (بیوپسی): وسیله ای مخصوص جهت دیدن (اسکوپ)، که از گلو به سمت مری (اندوسکوپ) و یا از قسمت نای به سمت ششهایتان (برونکوسکوپ) پایین فرستاده میشود، میتواند برای جمعآوری نمونهای از بافت مشکوک استفاده شود (بیوپسی). اینکه چه نوعی از فرایند و یا روش بیوپسی را باید متحمل شوید بستگی به موقعیت و وضعیت شما دارد. نمونه بافت، جهت جستجوی سلولهای سرطانی به آزمایشگاه ارسال میگردد.
مرحلهبندی سرطان مری:
هنگامیکه سرطان مری در شما تشخیص داده میشود، پزشکتان جهت تعیین اینکه سرطان شما در چه مرحلهای قرار دارد، شروع به فعالیت میکند. مرحله سرطان شما، به تعیین نوع درمان مورد نظر در شما کمک مینماید. آزمایشاتی که جهت تعیین مراحل سرطان مری استفاده میشود عبارتند از: توموگرافی کامپیوتری(CT) و (positron emission tomography (PET.
مراحل سرطان مری عبارتند از:- مرحله 1: این نوع سرطان تنها در لایه بالایی سلولهای پوشاننده مری شما اتفاق میافتد.
- مرحله 2: این نوع سرطان نیز، لایههای عمیقتر پوشش داخلی مری شما را مورد هجوم خود قرار داده، و ممکن است به غدههای لنفاوی مجاور انتشار پیدا کند.
- مرحله 3: سرطان به عمیقترین لایههای دیواره مری شما ، بافتها و غدههای لنفاوی مجاور انتشار پیدا کرده.
- مرحله 4: سرطان به سایر قسمتهای بدنتان انتشار پیدا کرده است.
آزمایشات بالینی:
آزمایشات بالینی، تحقیقاتی مربوط به جدیدترین درمانهای سرطان، و راههای جدید استفاده از درمانهای موجود در سرطان میباشد. آزمایشات بالینی به شما این شانس را میدهد که آخرین درمانهای مربوط به سرطان را امتحان کنید، اما نمیتواند درمان و معالجه را تضمین نماید. از پزشک خود در مورد اینکه آیا واجد شرایط ثبتنام و یا عضویت در یک آزمایش بالینی هستید، سوال کنید. شما میتوانید با پزشک خود، درباره فوائد و خطرات احتمالی بالقوه این امر گفتگو نمایید.
روش های درمانی:
اینکه چه نوع درمانی برای سرطان مری دریافت کنید بستگی دارد به، نوع سلولهای درگیر در سرطان، مرحله سرطان، سلامت کلی شما و اینکه چه نوع درمانی را ترجیح میدهید.
جراحی:
جراحی جهت دورکردن و برطرف ساختن سرطان، میتواند به تنهایی یا به همراه سایر درمانها صورت گیرد. جراحیهایی که جهت درمان سرطان مری صورت میگیرند عبارتند از:- جراحی جهت خارج ساختن تومورهای (غدههای) بسیار کوچک: اگر سرطان شما جزئی، و محدود به لایههای سطحی مری شما میباشد، وهنوز وسعت و انتشار نیافته است، ممکن است جراح خارج ساختن تومورهای کوچک سرطانی و حاشیههایی از بافت سالم دورادور آن را، توصیه نماید. جراحی در مورد سرطانهایی که در مراحل اولیه خود قرار دارند، میتواند با استفاده از یک آندوسکوپ که از گلو به سمت مری شما به طرف پایین عبور داده میشود، انجام شود.
- جراحی جهت خارج ساختن بخشی از مری (ازوفاگکتومی): جراح بخشی از مری شما را که حاوی تومور و غدههای لنفاوی مجاور آن است، خارج میکند. قسمت باقیمانده مری دوباره به معده شما متصل میشود. معمولاً این روش با کشیدن معده به سمت بالا، جهت پیوستن به قسمت باقیمانده مری انجام میشود. در بعضی از مواقع، بخشی از کولون جهت جایگزینی بخش بریده شده مری استفاده میشود.
- جراحی جهت خارج ساختن بخشی از مری و قسمت بالایی معده شما (ازوفاگوگاسترکتومی): جراح بخشی از مری، غدههای لنفاوی مجاور و بخش بالایی معده شما را خارج میکند. سپس بخش باقیمانده معده بالا کشیده میشود و دوباره به مری شما متصل میگردد. اگر لازم باشد، بخشی از کولون شما جهت کمک به اتصال این دو، استفاده میشود.
سرطان مری با خود احتمال خطر بروز یکسری عوارض را به همراه دارد، مثل، عفونت، خونریزی و ترشح از ناحیهای که باقیمانده قسمت مری، دوباره اتصال یافته است. این امکان وجود دارد که جراحی جهت خارج ساختن مری شما، به صورت یک عمل باز با استفاده از بریدگی وسیع صورت بگیرد و یا با استفاده از ابزار جراحی مخصوصی که از چند بریدگی کوچک در پوست شما به داخل میرود (لاپاروسکوپیکالی). اینکه جراحی شما چگونه انجام گیرد، بستگی به حالت و وضعیت شما، تجربه جراح و آنچه که او ترجیح میدهد دارد.
جراحی جهت درمانهای حمایتی:
انجام جراحی علاوه بر درمان بیماری، میتواند به تسکین علائم و نشانههای بیماری نیز کمک کند، و یا اینکه به شما این اجازه را بدهد که بتوانید غذا بخورید:- آزاد کردن انسداد مری: پارهای از درمانها جهت کمک به آزاد کردن انسداد مری وجود دارند. یک گزینه، استفاده از یک آندوسکوپ و ابزار مخصوصی جهت گشاد کردن مری و قرار دادن یک لوله فلزی (استنت) داخل آن است، تا مری را باز نگاه دارد. سایر گزینهها شامل، جراحی، رادیوتراپی، شیمیدرمانی، درمان با لیزر و فوتودینامیک تراپی است.
- تامین کردن مواد غذایی: جراح یک لوله تغذیه ای، در داخل جاسازی میکند(پرکوتانئوس گاسترونومی، گاسترونومی زیرپوستی)، بنابراین شما میتوانید مستقیماً مواد غذایی را در داخل معده یا روده خود دریافت کنید. این امر معمولاً موقتی میباشد، یعنی تا زمانیکه محل جراحی شما بهبود یابد و یا تا وقتی که کار شما با شیمیدرمانی و رادیوتراپی پایان پذیرد.
شیمیدرمانی:
شیمیدرمانی، نوعی از درمان دارویی است که از مواد شیمیایی جهت کشتن و نابود ساختن سلولهای سرطانی استفاده میکند. در افراد مبتلا به سرطان مری، داروهای شیمیدرمانی، به طور نمونه یا قبل از جراحی، یا بعد از جراحی (کمککننده) (adjvant)، استفاده میشود. همچنین شیمیدرمانی ممکن است همراه با رادیوتراپی انجام شود. در افرادی که مبتلا به سرطان مری پیشرفته هستند، یعنی سرطان به آنسوی مری و دورتر از آن نیز منتشر گردیده، ممکن است شیمیدرمانی جهت کمک به تسکین و تخفیف دادن علائم و نشانههایی که به واسطه سرطان ایجاد شده است، به تنهایی استفاده شود.اینکه شما چه نوع عوارض جانبی به واسطه شیمیدرمانی متحمل میشوید، بستگی دارد به اینکه داروهای مصرفی شیمیدرمانی شما چیست.
درمان با اشعه(پرتو درمانی):
در رادیوتراپی یا پرتو درمانی از پرتوهای انرژی با قدرت بالا، جهت کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. این اشعه میتواند از یک دستگاه که در بیرون بدن شما قرار دارد و پرتوها را به سمت سلولهای بدن نشانه میگیرد، خارج شود(رادیوتراپی خارجی).یا اینکه اشعه میتواند در داخل بدن شما، نزدیک به سلولهای سرطانی، قرار داشته باشد (براکیتراپی).
در افرادی که مبتلا به سرطان مری هستند، رادیوتراپی در اغلب مواقع همراه با شیمیدرمانی صورت میگیرد، این امر میتواند قبل و یا بعد از جراحی استفاده شود. همچنین از رادیوتراپی میتوان برای برطرف کردن و تسکین دادن عوارضی که سرطان مری پیشرفته ایجاد کرده، استفاده کرد، مثل وقتی که تومور آنقدر بزرگ شده که راه عبور غذا به سمت معده شما را مسدود نماید.
عوارض جانبی رادیوتراپی مری، شامل تظاهرات پوستی شبیه حالت آفتابسوختگی، بلع دردناک و سخت، و صدمه و آسیب اتفاقی به اندامهای مجاور مانند ششها و قلب میباشد.همراهی شیمیدرمانی با پرتو درمانی:
ممکن است همراهی شیمیدرمانی با رادیوتراپی تاثیر و کارایی هر یک از این درمانها را بیشتر نماید. این امکان وجود دارد که ترکیب شیمیدرمانی با رادیوتراپی، تنها درمانی باشد که شما دریافت میکنید و یا این ترکیب درمانی میتواند قبل از جراحی شما استفاده شود. اما همراهی شیمیدرمانی با رادیوتراپی احتمال بروز عوارض جانبی و شدت آن را افزایش میدهد.اصلاح شیوه زندگی
کماشتهایی، اشکال در بلع، کاهش وزن، و ضعف اغلب با سرطان مری اتفاق می افتند. ممکن است این علائم و نشانهها با درمانهای مربوط به سرطان که شامل رعایت یک رژیم غذایی مایع، تغذیه با لوله و تغذیه وریدی، در طول درمان سرطان همراه شوند.
از پزشک خود جهت مراجعه به یک کارشناس تغذیه و شخصی که میتواند به شما کمک کند تا راهحلهایی برای کنار آمدن با مشکلات مربوط به غذاخوردن و یا بیاشتهایی بیابید، سوال کنید. در این ضمن سعی کنید که:
- مواد غذایی که راحت بلعیده میشوند، انتخاب کنید: اگر شما در بلع مشکل دارید، مواد غذایی را انتخاب کنید که دارای اثر تسکیندهنده هستند و راحت بلعیده میشوند، مثل انواع سوپ، ماست، و یا میلک شیک.
- مواد غذایی را در حجم کمتر و در تعداد وعدههای بیشتر مصرف نمایید: به جای مصرف دو تا سه وعده غذایی پرحجم در روز، چندین وعده غذایی با حجم کم مصرف نمایید.
- از میانوعدههای مغذی که به راحتی در دسترس میباشند، استفاده کنید: اگر میانوعدههایی که مصرف میکنید به راحتی قابل دسترس باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که بهتر و بیشتر غذا بخورید.
- با پزشک خود درباره مکملهای ویتامینی و املاح صحبت کنید: اگر به آن اندازهای که در حالت معمول و عادی غذا میخوردید، مواد غذایی مصرف نکردهاید و یا اگر غذاهای همیشگی و معمول شما محدود و ممنوع گردیده، این احتمال وجود دارد که از لحاظ مواد مغذی گوناگون، دچار کمبود گردید.
درمان جایگزین
درمانهای جایگزین:
این امکان وجود دارد که درمانهای تکمیلی و جایگزین، به شما کمک کند تا با عوارض جانبی سرطان و درمان ناشی از آن، کنارآمده و بر آن غلبه نمایید. برای مثال، ممکن است افراد مبتلا به سرطان مری، درد را به واسطه درمان بیماری سرطان و یا به واسطه رشد توده سرطانی ایجاد شده، تجربه و تحمل کنند. همچنین ممکن است درد هنوز ادامه داشته باشد، و ممکن است درمانهای تکمیلی و جایگزین به شما کمک کند تا بر آن غلبه کنید.
گزینهها شامل موارد زیر هستند:
- طب سوزنی
- هیپنوتیسم (خواب در اثر تلقین)
- ماساژ
- روشهای تمدد اعصاب
از پزشک خود در مورد اینکه کدام یک از گزینهها برای شما بیخطر است، سوال نمایید.
حمایت و پشتیبانی:
تحملکردن و کنارآمدن با ضربه، شوک عصبی، ترس، غم و ناراحتی که با تشخیص بیماری سرطان همراه است، میتواند به طول بیانجامد. ممکن است هنگامی که نیاز به گرفتن تصمیمات قاطع و تعیینکننده دارید، احساس درهمشکستگی و دستپاچگی داشته باشید. با گذشت زمان، هر فردی راهی برای غلبه و کنارآمدن با تشخیص سرطان پیدا میکند. تا آن زمان که تشخیص دهید چه چیز بیشترین راحتی و آسودگی را برای شما به دنبال خواهد داشت، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- درمورد سرطان مری آموزش ببینید و آگاهی کسب کنید: از پزشک خود در باره موارد معین و مشخص سرطان خود، مثل نوع و مرحله آن سوال کنید و در مورد منابع اطلاعاتی پیشنهادی و توصیهشده ای که میتوانید در مورد گزینههای درمانی و انتخاب نوع درمانتان از آنها بیشتر بیاموزید نیز سوال نمایید. وقتی پای تصمیمگیری در مورد انتخاب نوع درمان سرطانتان به میان بیاید، هرچه بیشتر در مورد سرطان مری بدانید، احساس دلگرمی و اطمینان بیشتری خواهید کرد.
- با دوستان و اعضاء خانواده خود در ارتباط باشید: دوستان و اعضاء خانواده شما، میتوانند در طول دوره درمان، یک شبکه حمایتی تعیینکننده و مهم برای شما باشند. هنگامیکه شما در مورد تشخیص بیماری سرطان مری خود با اطرافیانتان شروع به صحبت میکنید، احتمالاً از سوی آنان پیشنهاداتی مبنی بر کمک به شما دریافت خواهید کرد. از قبل در خصوص مواردی که ممکن است دوست داشته باشید به شما کمک گردد، فکر کنید، خواه این کمک فردی باشد که در مواقع ناراحتی و افسردگی با آنها صحبت کنید، و یا فردی که در تهیه و آمادهسازی غذایتان به شما کمک کند.
- فردی را پیدا کنید که با او صحبت کنید: شما ممکن است یک دوست صمیمی و یا فردی از فامیل دارید که شنونده خوبی است. یا با یک مشاور و یا مددکار اجتماعی صحبت نمایید. در نظر داشته باشید تا به یک گروه حمایتی جهت افراد مبتلا به سرطان، ملحق شوید. همچنین ممکن است بودن در کنار افرادی که با همان مشکلات و چالشهای شما رودررو هستند، در نظرتان مایه توانمندی، تشویق و دلگرمی باشد. از پزشک، پرستار و یا مددکار اجتماعی خود درمورد وجودگروههای حمایتی در منطقه خودتان پرس وجو کنید. یا در سایتهایی که با انجمن سرطان آمریکا مرتبط میباشند، عضویت پیدا کنید.
پیشگیری
برای کاهش احتمال خطر ابتلاء به سرطان مری، میتوانید قدمهای زیر را بردارید:
- سیگار نکشید: اگر شما سیگار میکشید، با پزشک خود درباره روشهای مختلف ترک آن صحبت کنید. دارودرمانی، و مشاوره جهت کمک به ترک سیگار سودمند میباشد.
- مشروبات الکلی مصرف نکنید.
- میوه و سبزی بیشتری مصرف کنید: میوهها و سبزیهای متنوع و رنگارنگ را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- وزن خود را در محدوده وزن طبیعی و سلامت حفظ نمایید: اگر دچار اضافه وزن و یا چاقی هستید، با پزشک خود در مورد روشهایی که به شما جهت کاهش وزن کمک میکند، صحبت کنید. هدف شما در کاهش وزن، کاهش وزن آرام، تدریجی و پیوسته به میزان 1 کیلوگرم در هفته باشد.