ریفلاکس معده به مریGastroesophageal reflux disease (GERD)

عوامل خطر

شرایطی که می توانند خطر ایجاد ریفلاکس معدی –مری را افزایش دهند، عبارتند از:‌
•    چاقی
•    فتق
•    بارداری
•    سیگار
•    دهان خشک
•    آسم
•    دیابت
•    خالی نگه داشتن معده  برای مدت طولانی
•    اختلالات در بافت های اتصالی (مثل اسکلرودرما)
•    سندرم زولینگر- الیسون
 

عوارض

پس از مدتی التهاب های مزمن می توانند منجر به ایجاد عوارضی در مری شوند. از جمله:

•    باریک شدن مری (تنگی مری). آسیب ایجاد شده به سلول های مری تحتانی که ناشی از در معرض اسید قرار گرفتن این سلول ها می باشند، سبب ایجاد بافت زخم در این ناحیه می شوند. بافت مرده باقی مانده از زخم سبب باریک شدن مسیر غذا شده و عمل بلعیدن را سخت می کند.

•    زخم باز در مری (زخم مری). اسید معده میتواند به شدت سبب فرسایش بافت مری و ایجاد زخم باز گردد. زخم مری ممکن است خونریزی کرده و دردناک شود و عمل بلع را مشکل سازد.

•    تغییرات پیش از سرطانی شدن مری (مری بارت). در مری بارت رنگ و ساختار خطوط بافت در مری تحتانی تغییر می یابد. این تغییرات با افزایش خطر ایجاد سرطان مری در ارتباط است. خطر ایجاد سرطان زیاد نیست ولی پزشک به شما تست های آندوسکوپی را برای یافتن اولین علائم از سرطان پیشنهاد خواهد کرد.
 

زمان مراجعه به پزشک

اگر در سینه احساس درد داشتید به سرعت برای مراقبت های پزشکی اقدام کنید، به خصوص زمانی که درد به همراه دیگر علائم و نشانه ها مثل تنفس کوتاه و بریده و یا درد در فک یا بازو باشد. این علائم ممکن است نشانه ای از حمله قلبی باشند.

اگر درد شدید و یا علائم ریفلاکس را به صورت مداوم تجربه کردید حتماً از پزشک خود وقت بگیرید. همین طور اگر مجبور شدید بیش از 2 هفته از داروهای تسکین دهنده معمولی استفاده کنید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
 

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

اگر شما از سوزش معده مداوم و یا دیگر علائم و نشانه ها در رنج هستید، ممکن است پزشک شما فقط با همین اطلاعات بتواند بیماری ریفلاکس معدی –مروی را تشخیص دهد. همچنین ممکن است بعضی تست ها و روش های تشخیص این بیماری را به شما بیشنهاد کند:

•    تست اشعه x روی دستگاه گوارش فوقانی. این آزمایش به نام تست خوردن باریم یا تسلسل دستگاه گوارش فوقانی نیز نامیده می شود. این روش شامل خوردن مایع گچی سفید رنگی است که تمام فضای خالی دستگاه گوارش را پر می کند . اشعه x فقط به بخش فوقانی تابیده می شود. پر شدن فضا های خالی کمک می کند که دکتر بتواند شکل و حالت قرارگیری مری و معده و دوازدهه (ابتدای روده باریک) را ببیند.

•    فرستادن یک لوله انعطاف پذیر به داخل قفسه سینه (آندوسکوپی). آندوسکوپی روشی است برای تست مری داخلی. در حین آندوسکوپی، پزشک لوله باریک و انعطاف پذیری که مجهز به نور و دوربین است به داخل قفسه سینه شما می فرستد. آندوسکوپی به پزشک شما اجازه می دهد که مری و معده را ببیند. پزشک ممکن است از آندوسکوپی برای جمع آوری نمونه بافت (بیوپسی ) و انجام تستهای بعدی استفاده کند.

•    تستی برای تعیین مقدار اسید در داخل معده. برای تست بررسی اسید، از یک وسیله تعیین کننده مقدار اسید استفاده می شود تا مشخص شود چه زمانی و چه مدت اسید از معده به داخل مری بازمی گردد. این قطعه می تواند یک لوله نازک و انعطاف پذیر باشد که از داخل بینی به داخل مری فرستاده می شود. در زمانی که تست انجام می شود، لوله در همان جا باقی می ماند و به کامپیوتری که به دور کمر و یا به شانه شما بسته شده است متصل می شود. همچنین دستگاه بررسی مقدار اسید میتواند در حین آندوسکوپی در همان جا به مری متصل شود. دستگاه برای دو روز پیام هایی را به کامپیوتری که به کمر شما متصل است می فرستد. سپس دستگاه جدا شده و از راه مدفوع خارج می شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد که برای آمادگی پیش از این تست مصرف داروهای بیماری ریفلاکس را قطع کنید.

•     تست اندازه گیری مقدار حرکت مری. این تست مقدار حرکت و فشار را در مری اندازه گیری می کند. این تست شامل قرار دادن یک لوله بسیار باریک در داخل بینی و وارد کردن به داخل مری است.

روش های درمانی:

در بیشتر موارد بیماری ریفلاکس با دارو قابل درمان است. در صورتی که دارو درمانی کمک کننده نباشد یا شما استفاده طولانی مدت از دارو را نپذیرید، پزشک ممکن است روشهای تهاجمی تری را به شما پیشنهاد کند:

•    جراحی برای تقویت کردن دریچه تحتانی مری، که به اصطلاح  Nissen fundoplication نامیده میشود. این جراحی شامل تنگ کردن دریچه تحتانی مری برای جلوگیری از بازگشت اسید به بالا است. این کار با پیچیدن فوقانی ترین بخش معده به بخش خارجی مری تحتانی انجام می شود. این جراحی میتواند باز باشد یعنی یک برش طولانی روی شکم شما داده می شود. همچنین جراحی میتواند به صورت لاپاراسکوپی باشد. یعنی جراح 4-3 برش کوچک در روی شکم ایجاد کرده و دستگاهی را وارد شکم می کند. این دستگاه شامل یک لوله باریک انعطاف پذیر به همراه یک دوربین کوچک است.

•    جراحی برای ایجاد یک مانع جلوگیری کننده از بالا رفتن اسید معده. در این روش از دستگاهی استفاده میشود که شبیه یک ماشین دوزندگی بسیار کوچک است. این دستگاه دو بخیه در ناحیه معده و در نزدیکی دریچه تحتانی مری ایجاد میکند. این قطعات بخیه شده سپس به سمت هم کشیده شده و به هم گره می خورند و یک مانع بر سر بالا رفتن اسید معده به داخل مری ایجاد میکند. هنوز روشن نیست که چه کسانی برای این عمل جراحی مناسب می باشند و هنوز تحقیقات در این رابطه ادامه دارند.

•    روشی برای ایجاد بافت مرده در مری. این روش stretta system نامیده می شود.  در این روش با استفاده از انرژی الکترود به بافت مری گرما داده می شود. این گرما بافت مرده ایجاد کرده و به اعصاب ناحیه ای که به بازگشت اسید پاسخ می دهد آسیب می رساند. بافت مرده ای که شکل گرفته است در صورتی که مری شما بهبود کامل یابد باعث سفت و قوی شدن ماهیچه ها می شود.  هنوز روشن نیست که چه کسانی برای این عمل جراحی مناسب می باشند وتحقیقات در این رابطه هنوز ادامه دارد .

درمان دارویی

درمان سوزش سر دل یا دیگر نشانه ها و علائم بیماری ریفلاکس معدی –مری معمولاً با داروهای ساده و ابتدایی که مقدار اسید را کنترل می کنند شروع می شود. اگر شما پس از گذشت چند هفته احساس بهبودی نکردید، پزشک  شما احتمالاً دیگر درمان ها را به شما پیشنهاد خواهد کرد، مانند داروهای قوی تر و یا جراحی.

درمان های اولیه برای کنترل سوزش سر دل

داروهای اولیه ای که ممکن است در کنترل سوزش سر معده کمک کننده باشند، عبارتند از:

•   آنتی اسیدهایی که اسید معده را خنثی میکنند. آنتی اسید هایی مثل مالوکس، میلانتا، جلوسیل، رولاید و تامز که ممکن است تاثیر آرام کننده سریعی داشته باشند. ولی آنتی اسیدها باعث درمان التهاب ناشی از آسیب اسید معده نمی شوند. استفاده بیش از حد از آنتی اسیدها میتواند منجر به عوارض جانبی مثل اسهال و یا یبوست شود.

•   داروهایی که تولید اسید را کاهش می دهند. به آنها داروهای مسدود کننده گیرنده H2 گفته می شود. این داروها شامل سایمیتیدین، فاموتیدین (پپسید AC)، نیزاتیدین (آکسید AR) یا رانیتیدین (زانتاک 75) می باشند. این دسته داروها به سرعت داروهای آنتی اسید عمل نمی کنند ولی دوره اثر طولانی تری دارند. نمونه قوی تر این گونه داروها نیز در دسترس می باشد.

•   داروهای که تولید اسید را متوقف کرده و مری را التیام می بخشد. بازدارنده های پمپ پروتونی مانع تولید اسید شده و برای درمان بافت آسیب دیده مری زمان کافی می دهند. داروهای ابتدایی و ساده بازدارنده های پمپ پروتونی شامل لانزوپرازول و امپرازول هستند.

اگر این درمان ها پس از چند هفته مفید و کمک کننده نبودند با پزشک خود تماس بگیرید.
 
 

تجویز داروهای قوی تر

اگر سوزش سر دل شما با وجود درمان اولیه هنوز ادامه داشت، پزشک شما ممکن است داروهای قوی تری برای شما تجویز کند:

 •   تجویز داروهای مسدود کننده های گیرنده H2. از جمله  تجویز سایمیتیدین، فاموتیدین (پپسید)، نیزاتیدین و رانیتیدین قوی.

 •   تجویز داروهای مهارکننده های پمپ پروتونی. ازومپرازول، لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول (پروتونیکس) و رابپرازول (آسیفکس).

•   داروهایی برای قوی کردن دریچه تحتانی مری. این دسته از داروها پروکینتیک نامیده میشوند. این داروها کمک می کنند تا معده شما زودتر خالی شده و دریچه بین معده و مری تنگ و سفت شود. اثرات جانبی این داروها مثل خستگی، افسردگی، اضطراب و مشکلات عصبی، استفاده مفید از این دارو را محدود کرده است.

بعضی اوقات داروهای بیماری ریفلاکس معدی –مروی برای اثرگذاری بیشتر به صورت ترکیبی استفاده میشوند.

اصلاح شیوه زندگی

تغییر روش زندگی ممکن است دفعات سوزش سر معده را کاهش دهد. با توجه به این موضوع تلاش کنید تا:

•    وزن مناسب برای سالم بودن را حفظ کنید. وزن زیاد باعث فشار آمدن به ناحیه شکم شما میشود، معده به سمت بالا هل داده می شود و باعث میشود که اسید به داخل مری باز گردد. اگر وزن شما مناسب است، سعی کنید که آن را حفظ کنید. اگر چاق هستید و یا اضافه وزن دارید به آرامی وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزنتان نباید بیشتر از 1- 0.5 کیلوگرم در طول یک هفته باشد. از پزشک خود سوال کنید که چه راهکارهایی در کاهش وزن شما کمک کننده وموثر هستند.

•    از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید. لباس هایی که به تنگی در اطراف کمر شما قرار می گیرند، به ناحیه شکم و دریچه تحتانی مری فشار وارد می کنند.

•    از غذاهایی که باعث شروع شدن سوزش سر معده می شوند پرهیز کنید. معده هر کسی به مواد خاصی حساس است. آزاردهنده های معمول معده و مری شامل چربی، غذاهای سرخ شده، الکل، شکلات، نعناع، سیر، پیاز و کافئین ممکن است سوزش سر دل را بیشتر کنند.

•    بعد از غذا خوردن دراز نکشید. بعد از غذا حداقل 3-2 ساعت صبر کرده و قبل از آن دراز نکشیده یا نخوابید.

•    زیر سر خود را هنگام خواب بالا ببرید. با بالا بردن سر خود به اندازه 20-15 سانتیمتر، جاذبه زمین به کمک شما می آید. برای این کار قطعات چوب یا سیمان را زیر پایه های بالایی تخت خود قرار دهید. اگر بالا بردن تخت برای شما ممکن نیست، چیزی را به عنوان حائل بین تخت و تشک خود قرار دهید تا بدن شما را از سر تا کمر به بالا متمایل کند. این وسیله را می توانید از داروخانه ها و مغازه های لوازم پزشکی تهیه کنید.  

•    سیگار نکشید. سیگار کشیدن توانایی دریچه تحتانی مری را برای عملکرد مناسب کاهش می دهد.  
 
 

درمان جایگزین

درمان های جایگزین:

هیچ دارو یا درمان جایگزینی برای بهبود بخشیدن به آسیب های وارده به مری ثابت نشده است ولی ممکن است بعضی درمان های تکمیل کننده دیگر به همراه درمان پزشک در بهبودی شما کمک کننده باشد. با پزشک خود مشورت کرده و بپرسید که چه درمان های جانبی دیگری می توانند برای شما خوب و بی ضرر باشند.  انتخاب های شما ممکن است به شرح زیر باشند:

•    درمان های گیاهی. گیاهانی که گاهی می توانند برای بهبودی علائم ریفلاکس مری استفاده شوند شامل: شیرین بیان، ‌نارون قرمز، بابونه و گل ختمی هستند. گیاهان دارویی ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشد و یا باعث اختلال در عملکرد داروها شود. قبل از شروع کردن به مصرف گیاهان دارویی از پزشک خود درباره مقدار مصرف آنها سوال کنید.

•    تمدد اعصاب.  تکنیک های آرام سازی استرس و اضطراب ممکن است علائم و نشانه های بیماری ریفلاکس را کاهش دهد. از پزشک خود درباره تکنیک های تمدد اعصاب سوال کنید، مثل آرام سازی پیشرفته ماهیچه ها یا هدایت تصورات فرد.

•    طب سوزنی. این کار شامل وارد کردن سوزن های بسیار باریک به نقاط خاصی از بدن است. یک مطالعه کوچک گزارش می دهد که طب سوزنی بیشتر از دارو درمانی در بهبود سوزش سر دل در افرادی که به درمان مقاومت نشان می دهند کمک کننده بوده است. از پزشک خود بپرسید که آیا طب سوزنی برای شما بی خطر است  یا نه.