تب خونریزی دهنده ویروسیViral hemorrhagic fevers
تعریف بیماری
تب خونریزی دهنده ویروسی یک بیماری عفونی است که با توانایی خون در تشکیل لخته تداخل می کند. این بیماری همچنین می تواند به دیواره ی عروق خونی کوچک آسیب بزند و موجب نشتی شدن آنها بشود. خونریزی ناشی از آن می تواند نسبتا خفیف تا مرگ آور باشد.
برخی از تب های خونریزی دهنده ویروسی عبارتند از:
- Dengue
- Ebola
- Lassa
- Marburg
- Yellow fever یا تب زرد
این بیماری بیشتر در مناطق استوایی جهان رخ می دهد. زمانی که تب خونریزی دهنده ویروسی رخ می دهد، معمولاً در افرادی دیده می شود که اخیراً سفر خارج از کشور داشته اند.
تب خونریزی دهنده ی ویروسی از طریق تماس با حیوانات، افراد و یا حشرات آلوده گسترش می یابد. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و ایمن سازی تنها برعلیه انواع کمی از آن وجود دارد. تا زمانی که واکسن های بیشتری ایجاد شود بهترین راه پیشگیری است.
نشانه ها
علائم و نشانه های بیماری تب خونریزی دهنده ی ویروسی متنوع است. اما به طور کلی، علائم اولیه عبارتند از:
• تب بالا
• خستگی
• سرگیجه
• درد عضلات، استخوان ها و مفاصل
• ضعفعلائمی که می توانند مرگبار باشند
موارد شدید برخی از انواع تب خونریزی دهنده ی ویروسی ممکن است سبب خونریزی شوند، اما به ندرت افراد در اثر خونریزی جان خود را از دست می دهند. خونریزی ممکن است در محل های زیر رخ دهد:
• زیر پوست
• در اندام های داخلی
• از دهان، چشم و یا گوش هاسایر علائم و نشانه های عفونت شدید عبارتند از:
• شوک
• اختلال در عملکرد سیستم عصبی
• کما
• هذیان گویی
• نارسایی کلیه
• نارسایی کبد
علل
ویروسی که سبب تب خونریزی دهنده می شود، به طور طبیعی در بدن حیوانات و یا حشرات (بیشتر در پشه ها، کنه ها، جوندگان و خفاش ها) زندگی می کند.
هریک از این میزبان ها در منطقه ی جغرافیایی خاصی زندگی می کند، از همین رو هر بیماری خاص به طور معمول در جایی رخ می دهد که میزبان ویروس به طور طبیعی در آنجا زندگی می کند . همچنین برخی از انواع بیماری تب خونریزی دهنده ی ویروسی می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
چگونه منتقل می شود ؟
روش انتقال بسته به نوع ویروس متفاوت است. برخی از انواع تب خونریزی دهنده ی ویروسی از طریق نیش پشه یا کنه منتقل می شود. سایر انواع از طریق تماس با خون یا مایع منی آلوده منتقل می شود. چند گونه ی محدود نیز می توانند از طریق مدفوع یا ادرار آلوده ی رت ها منتقل شود.اگر به منطقه ای سفر می کنید که نوع خاصی از تب خونریزی دهنده در آنجا شایع است، ممکن است در آنجا به ویروس آلوده شوید و در زمان برگشت به خانه علائم در شما ایجاد شود. ممکن است 21 روز طول بکشد تا علائم ظاهر شود.
عوامل خطر
زندگی و یا سفر کردن به منطقه ای که بیماری تب خونریزی دهنده ی ویروسی خاص در آن شایع است خطر آلوده شدن شما به نوع خاصی از ویروس را افزایش می دهد. عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند خطر ابتلا را حتی به میزان بیشتری افزایش دهند. از جمله ی آنها:
• کارکردن با افراد بیمار
• کشتار حیوانات آلوده
• استفاده از سوزن مشترک جهت مصرف داروهای داخل وریدی
• روابط جنسی غیر ایمن
• کار بیرون از منزل و یا در ساختمان های آلوده به موش
عوارض
تب خونریزی دهنده ی ویروسی می تواند آسیب بزند به:
• مغز
• چشم ها
• قلب
• کلیه ها
• کبد
• ریه ها
• نخاعدر برخی موارد آسیب به حدی جدی است که می تواند منجر به مرگ شود.
زمان مراجعه به پزشک
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک، پیش از سفر به کشورهای در حال توسعه است تا اطمینان حاصل کنید که واکسن های موجود و توصیه های قبل از سفر جهت سالم ماندن را دریافت کرده اید.
اگر در زمان برگشت به خانه، علائم و نشانه های بیماری را مشاهده کردید، با یک پزشک مشورت کنید. ترجیحاً پزشکی که بر روی بیماری های عفونی و یا داروهای بین المللی تمرکز دارد. یک متخصص می تواند سریع تر بیماری شما را تشخیص دهد و درمان کند. در مورد اینکه به چه مناطقی رفته اید پزشک خود را مطلع کنید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
تشخیص اختصاصی بیماری تب خونریزی دهنده ی ویروسی در روزهای نخست بیماری می تواند دشوار باشد، چراکه علائم و نشانه های اولیه ی بیماری (تب بالا، دردهای عضلانی، سردرد و خستگی بیش از حد) در بین بسیاری از بیماری ها شایع است.
جهت کمک به تشخیص، به احتمال زیاد پزشک از شما در رابطه با تاریخچه ی پزشکی و سفرتان و هرگونه مواجه با جوندگان و پشه ها سوال خواهد کرد. جزییات سفر خارج از کشور خود را با دقت توصیف کنید. از جمله اینکه در چه زمانی و به چه کشورهایی سفر کرده اید، همچنین هرگونه تماس با منابع احتمالی عفونت را بیان کنید.
تست های آزمایشگاهی
به طور معمول استفاده از نمونه ی خون شما، جهت تایید تشخیص لازم است. به دلیل آنکه بیماری تب خونریزی دهنده ی ویروسی به طور ویژه بدخیم و مسری است، این تست های آزمایشگاهی در آزمایشگاه های ویژه و با اقدامات سخت گیرانه انجام می شوند.
روش های درمانی:
• مراقبت های حمایتی ضروری است. جهت پیشگیری از دهیدراتاسیون، ممکن است به آب به منظور حفظ تعادل الکترولیت ها و مینرال های حیاتی برای عملکرد عصب و عضله نیاز باشد.
• ممکن است برخی افراد به دیالیز کلیه نیاز داشته باشد (روش مصنوعی جهت حذف مواد زائد بدن از خون، زمانی که کلیه شما نارسا شده باشد).
درمان دارویی
به دلیل آنکه برای بیشتر انواع تب خونریزی دهنده ی ویروسی درمان خاصی وجود ندارد، داروی ضد ویروس ribavirin ممکن است در کوتاه ساختن مدت زمان برخی از عفونت ها و پیشگیری از عوارض در برخی از افراد مفید باشد.
پیشگیری
پیشگیری از تب خونریزی دهنده ویروسی به خصوص در کشورهای در حال توسعه چالش بزرگی است. بسیاری از عوامل اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی در ظهور ناگهانی و گسترش بیماری های عفونی نقش دارند. جنگ، مهاجرت، تخریب زیستگاه ها، نبود پناهگاه و مراقبت های پزشکی مناسب مشکلاتی هستند که به راحتی قابل حل نیستند.