الکلیسم (اعتیاد به الکل)Alcoholism

عوامل خطر

عوامل خطر برای اعتیاد به الکل عبارتند از:

• نوشیدن در طولانی مدت. نوشیدن بیش از حد به طور منظم در مدت طولانی می تواند وابستگی به الکل ایجاد نماید.

• سن. افرادی که در سنین پایین شروع به نوشیدن می کنند در معرض خطر بالاتری از وابستگی جسمی به الکل می باشند.

• سابقه خانوادگی. خطر اعتیاد به الکل برای افرادی که والدین یا اقوام نزدیک شان درگیر با الکل هستند، بیشتر است.

• افسردگی و دیگر مشکلات روحی روانی. در بین افراد مبتلا به اختلالات روانی مثل اضطراب، افسردگی یا اختلال دو قطبی اعتیاد به الکل بسیار شایع می باشد.

• عوامل اجتماعی و فرهنگی. داشتن دوستانی که به طور منظم الکل مصرف می کنند خطر اعتیاد به آن را افزایش می دهد. تصویر جذابی از نوشیدن که گاهی توسط رسانه ها عرضه می شود نیز ممکن است نوشیدن بیش از حد آن را توجیه نماید.

• تداخل دارو با الکل. برخی از داروها با الکل واکنش نشان می دهند و سمیّت آن را افزایش می دهند. نوشیدن الکل با این داروها نیز ممکن است اثربخشی داروها را کم، زیاد یا حتی خطرناک نماید.

عوارض

الکل سیستم عصبی مرکزی تان را سرکوب می نماید. در بعضی افراد، واکنش های اولیه ممکن است تحریکی باشد. امّا با ادامه ی دریافت آن، واکنش ها تعدیل خواهد شد. الکل افکار، احساسات و قضاوت شما را تحت تاثیر قرار می دهد. الکل بیش از حد بر صحبت کردن تان، هماهنگی عضلات و مرکز اعمال حیاتی مغزتان تاثیر گذار است. زیاده روی در مصرف آن حتی ممکن است منجر به کما یا مرگ نیز شود. اگر درگیر مصرف الکل باشید، احتمالاً به مصرف سایر مواد مخدر نیز گرایش پیدا خواهید کرد.

نوشیدن بیش از حد می تواند مهارت های قضاوت شما را کاهش دهد و شما به سمت انتخاب هایی نادرست، موقعیت ها یا رفتارهایی خطرناک مثل موارد زیر سوق دهد:

• تصادف با وسیله نقلیه یا سایر تصادفات
• عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه
• افزایش احتمال ارتکاب جرایم خشونت آمیز

مشکلات سلامتی ناشی از نوشیدن بیش از حد نیز از این قبیل اند:

• بیماری کبدی. نوشیدن زیاد الکل می تواند منجر به هپاتیت الکلی (نوعی التهاب کبد) شود. درصورت نوشیدن طولانی مدت، هپاتیت ممکن است به انسداد و تخریب غیرقابل بازگشت و مرگ بافت کبدی (سیروز) تبدیل شود.

• مشکلات گوارشی. نوشیدن بیش از حد می تواند التهاب در دیواره معده (گاستریت)، همچنین زخم در معده و مری ایجاد کند. به علاوه تداخل بسیاری با جذب ویتامین های گروه ب و سایر ریزمغذی به وجود خواهد آمد. نوشیدن زیاد می تواند به پانکراس (که بسیاری از هورمون های تنظیم کننده متابولیسم و آنزیم های هضمی را تولید می کند) آسیب وارد کرده و در نهایت باعث التهاب پانکراس (پانکراتیت) شود.

• مشکلات قلبی. نوشیدن بیش از حد می تواند فشارخون و همچنین خطر بزرگ شدن قلب، نارسایی قلبی یا سکته را افزایش دهد.

• عوارض دیابتی. الکل با آزاد شدن گلوکز از کبد مداخله می کند  و خطر افت قند خون (هایپوگلایسمی) را زیاد می نماید. اگر مبتلا به دیابت هستید و انسولین دریافت می کنید، این شرایط می تواند خطرناک باشد.

• عملکرد جنسی و قاعدگی. نوشیدن بیش از حد الکل می تواند باعث اختلال نعوظ در مردان و قطع قاعدگی در زنان شود.

• مشکلات چشمی. با گذشت زمان، مصرف زیاد الکل باعث ایجاد حرکات سریع و غیرارادی چشم (نیستاگموس) می شود، اختلالی که در صورت کمبود ویتامین B-1 (تیامین)، سبب ضعیف و فلج شدن ماهیچه های چشم می شود.

• نقص هنگام تولد. مصرف الکل طی بارداری منجر به سندرم جنین الکلی می شود که مشکلات جسمی و رشدی ناشی از آن نوزاد را در تمام طول عمرش درگیر می کند.

• از دست دادن توده استخوانی. الکل با ساخته شدن استخوان های جدید مداخله می کند. به این دلیل خطر نازک شدن استخوان ها (استئوپروز) و ایجاد شکستگی ها افزایش می یابد.

• عوارض عصبی. با مصرف زیاد الکل و آسیب به سیستم عصبی تان، بی حسی و درد در دست ها و پاها، اختلالات فکری، زوال عقل و از دست دادن حافظه کوتاه مدت را تجربه خواهید کرد.

• تضعیف سیستم ایمنی. نوشیدن بیش از حد الکل شرایط بدن تان را برای مقابله با بیماری ها سخت می کند، در نتیجه مستعد ابتلا به بسیاری از امراض خواهید شد.

• افزایش خطر سرطان. مصرف طولانی مدت الکل با خطر ابتلا به انواع سرطان ها از قبیل دهان، حنجره، کبد، روده بزرگ و پستان ارتباط مستقیم دارد. حتی مصرف معتدل آن نیز خطر سرطان پستان را زیاد می کند.

مصرف الکل عواقب جدی برای بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان دارد. در این افراد:

• تصادفات ناشی از مصرف الکل یکی از دلایل عمده مرگ و میر می باشد.
• الکل در سایر مرگ ها نیز از جمله غرق شدن، خودکشی و قتل نقش مهمی دارد.
• استفاده از الکل می تواند منجر به تصادف، درگیری و صدمه به اموال عمومی و شخصی شود.

زمان مراجعه به پزشک

اگر فکر می کنید که بعضی مواقع بیش از حد الکل می نوشید یا خانواده تان در این مورد نگران تان هستند، با یک پزشک مشورت نمایید. حتی اگر اعتیاد به الکل ندارید امّا مقدار نوشیدن تان نگران کننده است یا باعث مشکلاتی در زندگی تان شده، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

از آنجایی که انکار در بین این افراد شایع است، ممکن است حس کنید که مشکلی با نوشیدن تان یا نیاز به دریافت کمک برای ترک آن، ندارید. امکان دارد تشخیص ندهید چه مقدار می نوشید یا چقدر از مشکلات زندگی تان مربوط به مصرف الکل می باشد. به درخواست اطرافیان خود برای بررسی عادات نوشیدن تان یا دریافت کمک، توجه نمایید.

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

درصورتیکه پزشک احتمال اعتیاد به الکل دهد، سوالات متعددی پیرامون عادات شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است از شما بخواهد تا یک پرسشنامه نیز پر کنید. برای صحبت کردن با اعضای خانواه یا دوستان تان نیز با شما مشورت می کند. ممکن است خانواده تان نیز به تنهایی با پزشک تماس بگیرند و درباره ی نگرانی هایشان صحبت کنند. البته طبیعی است که بدون اجازه شما اطلاعات شخصی تان را در اختیار کسی قرار نخواهد داد. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص اعتیاد به الکل وجود ندارد، امّا ممکن است برای بررسی دیگر مشکلات مرتبط با الکل به انجام آزمایش نیاز پیدا کنید.

برای تشخیص اعتیاد به الکل، شما باید با معیارهای منتشر شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا نیز مقایسه شوید. این الگو شامل برخی از مشکلات مصرف الکل می باشد که اگر حداقل سه مورد از آن ها را طی 12 ماه تجربه نمایید، اعتیاد به الکل در شما تایید می شود:

• مقاوم شدن، که بعد از مدتی منجر می شود برای احساس مستی مقدار الکل بیشتری بنوشید. به دنبال آن اعتیاد به الکل پیشرفت کرده و مسمومیت ناشی از آن می تواند به کبد و سیستم عصبی مرکزی آسیب رساند.

• علائم ترک که بعد از کاهش یا قطع استفاه از الکل پیش می آید. این نشانه ها شامل لرزش، بی خوابی، تهوع و اضطراب می باشد. گاهی برای بهبود این علائم اقدام به نوشیدن بیشتر در تمام طول روز می نمایید.

• نوشیدن الکل بیش از حد مقدار در نظر گرفته شده

• داشتن تمایل مداوم برای کاستن میزان نوشیدنی تان یا تلاش های ناموفق برای آن

• سپری کردن زمان زیادی برای نوشیدن یا دوره نقاهت بعد از مصرف الکل

• از دست دادن فعالیت های اجتماعی، شغلی یا تفریحی تان

• ادامه به مصرف الکل حتی با دانستن پیامدهای مضر جسمی و روانی

روش های درمانی:

بیشتر افراد مبتلا به الکلیسم نسبت به درمان مقاومت می کنند زیرا به نظر خودشان مشکلی ندارند. مداخله اعضای خانواده می تواند به تشخیص و پذیرش درمان کمک کند. اگر در مورد یکی از دوستان یا اعضای خانواده تان که بیش از حد الکل می نوشد، نگران هستید بهتر است که با یک متخصص در این باره مشورت کنید.

درمان های مختلفی کمک کننده می باشند. بسته به شرایط، درمان ممکن است شامل یک مداخله مختصر، مشاوره فردی یا گروهی، درمان سرپایی یا بستری در محل سکونت باشد. گام اوّل تعیین مشکل شما با الکل می باشد. اگر قادر هستید خود را در نوشیدن الکل کنترل نمایید، درمان شامل کم کرن مقدار نوشیدن آن می باشد. اگر به آن معتاد شده باشید، کم کردن مقدار آن بی اثر خواهد بود. بلکه درمان اصلی قطع مصرف آن به منظور بهبود کیفیت زندگی تان می باشد.

درمان های متداول برای الکلیسم شامل موارد زیر می شود:

• سم زدایی و ترک. درمان برای اعتیاد به الکل ممکن است با یک برنامه سم زدایی، که به طور کلی دو تا هفت روز طول می کشد، آغاز شود. سم زدایی معمولاً در یک مرکز درمانی یا بیمارستان انجام می شود.

• آموزش مهارت ها و ایجاد یک برنامه درمانی. در این درمان متخصصین درمان الکل شرکت دارند و شامل تعیین هدف، تکنیک های تغییر رفتار، مشاوره و پیگیری در مرکز درمانی می باشد.

• مشاوره روان شناسی. مشاوره و درمان گروهی یا فردی به شما در درک بهتر مشکل تان با الکل کمک کرده و در بهبود جنبه های مختلف روانی اثربخش است. ممکن است از زوج یا خانواده درمانی نیز بهره مند شوید. حمایت خانواده می تواند بخش مهمی از روند بهبود باشد.

• ادامه پشتیبانی و حمایت. برنامه های مراقبت و گروه های حمایتی به فرد در دوران نقاهت ترک اعتیاد به الکل، مدیریت عود و بازگشت و کنار آمدن با تغییر در شیوه زندگی کمک می کند. این مراحل شامل مراقبت های پزشکی و روانی می باشد.

• درمان برای مشکلات روانی. الکلیسم معمولاً با سایر اختلالات روانی رخ می دهد. شما ممکن است به گفتار درمانی (روان درمانی یا مشاوره روانی)، داروها، یا سایر درمان ها برای افسردگی، اضطراب و دیگر بیماری های روانی نیاز پیدا کنید.

• درمان پزشکی برای سایر بیماری ها. سایر بیماری های مرتبط با الکلیسم شامل موارد زیر می شوند: فشارخون بالا، قند خون بالا، بیماری های کبدی و بیماری های قلبی. بسیاری از این بیماری ها با توقف نوشیدن الکل برطرف می شوند.

• تمرین های معنوی. افرادی که از معنویت و دعا نیز برای رهایی از الکلیسم یا سایر اعتیادها کمک می گیرند، موفق ترند. برای بسیاری از افراد، به دست آوردن بینش بیشتری به سمت معنویت، خود یک عنصر کلیدی در بهبود می باشد.

بستری شدن برای درمان

برای اعتیادهای جدی به الکل، گاهی بستری شدن در مراکز درمانی نیاز است. بسیاری از برنامه های درمانی شامل درمان های فردی و گروهی، شرکت در گروهای حمایتی الکلیسم، سخنرانی آموزشی، دخالت خانواده، ورزش درمانی و کار با مشاوران، متخصصان و پزشکان با تجربه در زمینه درمان الکلیسم می باشد.

درمان دارویی

• برای پیشگیری از لرزش، گیجی، توهم یا سایر علائم ترک برخی از آرام بخش ها تجویز شود.

• داروهای خوراکی: دارویی به نام دی سولفیرام (Antabuse) ممکن است به شما در جلوگیری از نوشیدن کمک کند، اگرچه منجر به درمان اعتیاد نشده یا حس نیاز به نوشیدن را برطرف نمی کند. در صورات مصرف الکل، شاید دارو عوارض فیزیکی مثل گر گرفتکی، تهوع، استفراغ و سر درد به دنبال داشته باشد. نالترکسون (Revia)، دارویی که حس خوب ناشی از الکل را سرکوب می کند، ممکن است از نوشیدن بیش از حد جلوگیری کرده و میل به نوشیدن را کاهش دهد. Acamprosate در مبارزه با هوس الکل به شما کمک می کند. بر خلاف دی سولفیرام، نالترکسون و Acamprosate پس از مصرف الکل منجر به دگرگونی وضعیت عمومی شما نمی شوند.

• داروهای تزریقی: ویویترول، که نوعی از نالترکسون می باشد، ماهی یک بار توسط متخصص تزریق می شود. اگرچه داروهای مشابه را به صورت قرص می توان دریافت کرد، امّا نوع تزریقی آن برای رهایی از وابستگی به الکل و استفاده مداوم بهتر است.

اصلاح شیوه زندگی

مقابله با نوشیدن الکل و الکلیسم مستلزم آن است که شما عادات خود را تغییر داده و شیوه زندگی متفاوتی اتخاذ نمایید:

• وضعیت اجتماعی خود را در نظر بگیرید. برای دوستان و خانواده خود به روشنی توضیح دهید که دیگر الکل نمی نوشید. همچنین بهتر است از دوستان یا محیط هایی که مجدداً شما را وسوسه می کنند، فاصله بگیرید.

• تقویت عادات سالم. برای مثال خواب خوب، فعالیت بدنی منظم و سالم خوردن می تواند روند بهبود شما را تسهیل کند.

• ممکن است در بسیاری از فعالیت ها نوشیدن الکل نقش داشته باشد، پس از آن ها دوری کنید و به جای آن ها، با چیزهای دیگری خود را سرگرم کنید.

درمان جایگزین

درمان های جایگزین:

تعدادی از روش های درمانی جایگزین علاوه بر برنامه درمانی اصلی در زمان رهایی از الکلیسم، می توانند مفید باشند. مثال ها شامل موارد زیر می شود:

• یوگا. تمرینات کششی و تنفسی یوگا در آرامش و مدیریت استرس کمک کننده است.
• مدیتیشن. طی مدیتیشن، شما توجه خود را متمرکز کرده و جریان افکار نامربوط که استرس تولید می کنند را از بین می برید.
• طب سوزنی. در طب سوزنی، سوزن های نازک وارد زیر پوست تان می شوند. طب سوزنی به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می کند.

پیشگیری

پیشگیری زود هنگام از الکلیسم می تواند در نوجوانان موثر باشد. احتمال درگیری با الکل در افراد جوان، به اعتیاد والدین شان، همسالان و سایر الگوها بستگی زیادی دارد؛ اینکه آن ها چقدر تحت تاثیر تبلیغات مصرف الکل قرار می گیرند؛ در چه دورانی از زندگی برای اولین بار شروع به نوشیدن الکل می نمایند؛ نیاز روانی شان برای مصرف الکل؛ و عوامل ژنتیکی که ممکن است خطر ابتلا به اعتیاد را افزایش دهد. اگر فرزند نوجوان دارید، در مورد علائم و نشانه های درگیری با الکل آگاه باشید:

• از دست دادن علاقه برای انجام فعالیت های روزمره و سرگرمی ها
• چشمان خونی،  لکنت زبان، اختلال در هماهنگی و حافظه
• داشتن مشکل یا تغییر در روابط با دوستان، مانند پیوستن به یک جمع جدید
• افت تحصیلی در مدرسه
• تغییرات مکرر خلق و خوی و رفتار پرخاشگرانه

شما می توانید نقش مهمی در عدم ابتلا نوجوان تان به الکلیسم داشته باشید. مثلاً می توانید با تجربه شخصی خودتان از مصرف الکل شروع کنید. با فرزندتان صادقانه صحبت کنید، با یکدیگر وقت بگذرانید و به صورت فعال در زندگی وی تاثیرگذار باشید. فرزند خود را از انتظارات تان و عواقب سرپیچی از آنان مطلع نمایید.