آلرژی به کپکMold allergy

عوامل خطر

تعدادی از عوامل وجود دارند که میتوانند فرد را مستعد آلرژی به کپک سازند یا آن را تشدید کنند:
سابقه فامیلی ابتلا به آلرژی: درصورتی شایع بودن آسم وآلرژی در خانواده، احتمال بروز حساسیت به قارچ ها نیز افزایش می یابد.
شرایط شغلی: کار درمکانی که باعث افزایش تماس با عوامل قارچی می شود (مانند کار کردن در مزرعه، صنایع غذایی و پخت نان، دامداری، گلخانه، صنایع چوب).
زندگی در مکانی با رطوبت بالا (بیش از ۵۰ درصد): به طور کلی قارچ ها و کپک ها می توانند در هر مکانی که شرایط برای رشد آنها (یعنی رطوبت بالا و هوای نسبتا معتدل) مساعد باشد، تکثیر و به سرعت گسترش یابند. مانند زیر زمین، فرش دیوارهای موجود در مزارع و دیگر فضاهای مرطوب. افزایش رطوبت ممکن است در اثر نشت لوله های آب و یا نفوذ آب در هنگام بارندگی نیز صورت گیرد.
کار کردن یا زندگی کردن در مکانی که در معرض رطوبت بالا باشد: مانند لوله هایی که نشت کرده اند یا رسوخ آب پس از سیل و آسیب های ناشی از آنها. این رطوبت به قارچ ها اجازه ی رشد و تکثیر می دهند.
کار کردن و یا زندگی در مکانی که تهویه مناسب ندارد: استفاده از پنجره ها و یا درب هایی که محیط داخلی را از محیط بیرونی کاملاً جداسازی (ایزوله) می کند می تواند باعث افزایش میزان رطوبت و همچنین افزایش تراکم اسپور(هاگ) قارچ ها و کپک ها در محیط های داخلی شود مانند حمام، آشپزخانه و زیرزمین. این امر خود موجب افزایش تنفس و تماس با اینگونه عوامل آلرژی زا می‌گردد.

عوارض

بیشتر واکنش های آلرژیک به قارچ ها و کپک ها علائمی مشابه با تب یونجه دارند که می توانند فرد را دچار ناراحتی کرده اما خیلی جدی نیست. اگرچه برخی واکنش هی آلرژیک که به دنبال کپک ها ایجاد می‌شوند می توانند شدید و جدی باشند که شامل موارد زیرهستند:
آسم القا شده توسط قارچ ها: در برخی از بیماران تنفس مواد حساسیت زای قارچ ها و کپک ها می‌تواند باعث ایجاد حملات تنگی نفس آسم شود. اینگونه افراد مبتلا به بیماری آسم باید از تماس با اسپور قارچ ها و کپک ها پرهیز نمایند و باید اقدامات فوریتی را احتیاطاً در برنامه خود داشته باشند.
سینوزیت ناشی از قارچ ها و کپک ها: این واکنش التهابی ناشی از واکنش سینوس ها به قارچ‌ها است.
حساسیت ریوی ناشی از آسپرژیلوس: این واکنش به قارچ ها که در ریه ها اتفاق می‌افتد در افراد مبتلا به آسم یا سیستیک فیبروزیس دیده می شود.
حساسیت ریوی یا آلوئولیت آلرژیک: این بیماری نادر در اثر مواجهه ذرات معلق در هوا از جمله اسپور هاگ ها ایجاد میشود که سبب التهاب ریه شده  و می تواند هنگام مواجه شدن با گردو غبار نیز ایجاد شود.

دیگر عوارض ناشی از قارچ ها: علاوه بر آلرژن ها قارچ ها می توانند تهدیدی باشند برای سلامت افراد آسیب پذیر. برای مثال قارچ ها می‌توانند باعث عفونت پوست یا غشای موکوزی شوند. به طور کلی قارچ ها نمیتوانند سبب عفونت سیستماتیک و جدی شوند مگر در افرادی با بیماری های سیستم ایمنی از جمله ایدز که در حال مصرف داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی هستند.

آمادگی ویزیت پزشک

بسیاری از افراد توسط پزشک مراقبت های اولیه معاینه می شوند. اگرچه بسته به شدت آلرژی ممکن است فرد به متخصص آلرژی ارجاع داده شود.
بیمار می تواند اقداماتی را برای سهولت پروسه درمان خود و در حین ملاقات با پزشک انجام دهد.
اقداماتی که بیمار می تواند انجام دهد.
•     در هنگام گرفتن وقت ملاقات باید در رابطه با آمادگی های قبل از حضور در مطب پرسیده شود. برای مثال در صورتیکه قرار باشد فرد آزمایش آلرژی انجام دهد ممکن است پزشک از بیمار بخواهد مدتی قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای ضد حساسیت خودداری کند.
•    نوشتن علائم  از جمله اینکه در هنگام بروز آن ها کجا بوده اید و چه کرده اید؟
•    فراهم کردن فهرست داروها ویتامینها و مکمل هایی که فرد یا کودک استفاده می کند
•    یادداشت سوالات از پزشک
زمان ملاقات با پزشک بازه ای محدود دارد بنابراین آماده کردن فهرستی از سوالات به بیمار کمک خواهد کرد که بیشترین استفاده را از این زمان ببرد. برخی سوالات ابتدایی برای حساسیت قارچی شامل موارد زیر می شود:

•    چه چیزی باعث بروز این علائم می شود؟
•    آیا آزمایشاتی وجود دارد که حساسیت های بخصوصی را تشخیص دهد؟
•    چگونه می توانم حساسیت قارچی را درمان کنم؟
•    چگونه قارچ ها را بیرون از خانه دور نگه دارم؟
•    آیا جایگزینی برای داروهای تجویزی شما وجود دارد؟
•    چگونه این حساسیت را با بیماری های دیگر کنترل کنم؟
•    آیا بروشور یا محصولات آموزشی دیگری برای من وجود دارد؟
انتظاراتی که از پزشک می رود:
جهت تشخیص علل احتمالی علائم، پزشک ممکن است سوالاتی را از فرد بپرسد:
دقیقاً چه علائمی دارید؟
چه چیزی علائم شما را تشدید می کند؟
آیا در طول زمان های مشخصی در روز یا سال علائمتان بدتر می شوند؟
آیا در مکان های خاصی علائم شما تشدید می شود؟ مانندخارج از خانه یا زیرزمین؟
چه داروهایی استفاده می کنید؟ داروهای گیاهی چطور؟
چه مشکلات پزشکی دیگری دارید؟
آیا افراد دیگر خانواده شما نیز مبتلا به آلرژی هستند؟ چه نوعی؟
آیا در منزل قارچ یا کپک وجود دارند؟

اقداماتی که بیمار می تواند در این حین انجام دهد:
در طول مدتی که بیمار منتظر فرارسیدن روز ملاقات خود با پزشک است میتواند از داروهای ضد حساسیت بدون نسخه استفاده کند.
در صورتی که در خانه آلودگی قارچی وجود دارد که قابل دیدن باشد از فردی غیر آلرژیک برای نظافت آن باید کمک گرفته شود و از محلولی با نسبت 1 به 1 آب و سفید کننده استفاده شود. در صورتی که خود فرد قصد نظافت داشته باشد باید از دستکش های بلند و ماسک استفاده شود.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت گرفتگی بینی، عطسه، اشک ریزش، خس خس سینه و دیگر علائم آزار دهنده که تداوم داشته باشند باید به پزشک مراجعه کرد.

روش های تشخیصی

بهترین روش درمانی برای همه آلرژی ها پرهیز از مواجه شدن با آلرژن ها است. اگرچه قارچ ها بسیار رایج هستند و پیشگیری کامل از مواجهه با آن‌ها امکان پذیر نیست. روش مطمئنی برای درمان رینیت آلرژیک وجود ندارد اما روش هایی برای تسکین آن وجود دارد مانند داروها:

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی: این اسپری‌ها به درمان التهاب ناشی از حساسیت به کپک در راه های هوایی فوقانی کمک می کنند. برای بسیاری از افراد موثرترین دارو بشمار می آیند و اغلب اولین داروی تجویزی هستند.
این داروها شامل موارد زیر می شوند: سیکلسوناید، فلوتیکازون، ممتازون، تریامسینولون، بودزوناید. خونریزی بینی و خشکی آن از شایع ترین عوارض این داروها است.
آنتی هیستامین ها:

این داروها برای خارش ناشی از حساسیت موثر شناخته شده اند. مکانیسم اثر آن ها نیز محدود کردن هیستامین ذکر شده است که یک ماده شیمیایی التهاب زا است که توسط سیستم ایمنی در حین واکنش های آلرژیک رها می شود.
آنتی هیستامین‌های بدون احتیاج به نسخه شامل لوراتادین، فکسوفنادین، ستیریزین می شوند و خواب آلودگی،گیجی و خشکی دهان ناشی از آن ها بسیار اندک است یا اصلاً وجود ندارد. آنتی هیستامین های قدیمی تر نیز موثرند اما خواب آلودگی ناشی از آن ها در اعمال روزانه اختلال ایجاد می کند.

اسپری استنشاقی آزلاستین و اولوپاتادین نیز با تجویز پزشک قابل دسترس هستند. خشکی دهان و مزه تلخی از عوارض آن می باشد.
آنتی هیستامین های دکونژستانت خوراکی شامل سودافد در بیماران مبتلا به فشارخون منع مصرف دارند. عوارض احتمالی آن ها افزایش فشارخون، بیخوابی، تپش قلب، استرس و از دست دهی اشتها است.
اسپری استنشاقی دکونژستانت: این دسته از داروها نباید بیش از 3 تا 4 روز استفاده شوند چرا که می توانند باعث گرفتگی شدید و بدتر شدن علائم شوند. سردرد، بی خوابی و نگرانی از دیگر علائم آن‌ها است.
مونته لوکاست: قرصی است که عملکرد لوکوترین‌ها را مختل می کند. لوکوترین‌ها مواد شیمیایی هستند که باعث بروزعلائم آلرژی از جمله تولید موکوس اضافی می شوند و تاثیر آن ها در درمان آسم ثابت شده است.
مانند آنتی هیستامین ها این دارو ها نیز به موثری کورتیکواستروئیدها نیستند. معمولاً وقتی فرد قادر به استفاده داروهای استنشاقی نباشد یا آسم خفیف باشد از این نوع آنتی هیستامین استفاده می شود.

درمان دارویی

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی: این اسپری‌ها به درمان التهاب ناشی از حساسیت به کپک در راه های هوایی فوقانی کمک می کنند. برای بسیاری از افراد موثرترین دارو بشمار می آیند و اغلب اولین داروی تجویزی هستند.
این داروها شامل موارد زیر می شوند: سیکلسوناید، فلوتیکازون، ممتازون، تریامسینولون، بودزوناید. خونریزی بینی و خشکی آن از شایع ترین عوارض این داروها است.
آنتی هیستامین ها: این داروها برای خارش ناشی از حساسیت موثر شناخته شده اند. مکانیسم اثر آن ها نیز محدود کردن هیستامین ذکر شده است که یک ماده شیمیایی التهاب زا است که توسط سیستم ایمنی در حین واکنش های آلرژیک رها می شود.
آنتی هیستامین‌های بدون احتیاج به نسخه شامل لوراتادین، فکسوفنادین، ستیریزین می شوند و خواب آلودگی،گیجی و خشکی دهان ناشی از آن ها بسیار اندک است یا اصلاً وجود ندارد. آنتی هیستامین های قدیمی تر نیز موثرند اما خواب آلودگی ناشی از آن ها در اعمال روزانه اختلال ایجاد می کند.

اسپری استنشاقی آزلاستین و اولوپاتادین نیز با تجویز پزشک قابل دسترس هستند. خشکی دهان و مزه تلخی از عوارض آن می باشد.

آنتی هیستامین های دکونژستانت خوراکی شامل سودافد در بیماران مبتلا به فشارخون منع مصرف دارند. عوارض احتمالی آن ها افزایش فشارخون، بیخوابی، تپش قلب، استرس و از دست دهی اشتها است.

اسپری استنشاقی دکونژستانت: این دسته از داروها نباید بیش از 3 تا 4 روز استفاده شوند چرا که می توانند باعث گرفتگی شدید و بدتر شدن علائم شوند. سردرد، بی خوابی و نگرانی از دیگر علائم آن‌ها است.

مونته لوکاست: قرصی است که عملکرد لوکوترین‌ها را مختل می کند. لوکوترین‌ها مواد شیمیایی هستند که باعث بروزعلائم آلرژی از جمله تولید موکوس اضافی می شوند و تاثیر آن ها در درمان آسم ثابت شده است.
مانند آنتی هیستامین ها این دارو ها نیز به موثری کورتیکواستروئیدها نیستند. معمولاً وقتی فرد قادر به استفاده داروهای استنشاقی نباشد یا آسم خفیف باشد از این نوع آنتی هیستامین استفاده می شود.

ایمونوتراپی: این روش درمانی مجموعه ای از شات های آلرژی است که میتوانند برای برخی از آلرژی ها مانند تب یونجه بسیار موثر باشند. این شات ها فقط برای انواع بخصوصی از حساسیت های قارچی استفاده می شود.

لاواژ بینی: برای تسکین نشانه های بینی تحریک پذیر، پزشک ممکن است شستشوی روزانه بینی را با آب نمک توصیه کند. بیمار می تواند ازشیشه های طراحی شده مخصوص مانند کیت‌های سالین و یا سرنگ های مخصوص استفاده کند. این روش بینی را از محرک ها دور نگه می دارد.
برای این روش حتماً از آب مقطر استریل باید استفاده شود.

اصلاح شیوه زندگی

جهت پیشگیری از علائم حساسیت قارچی اقدامات زیر مفید است:
•    بستن پنجره قبل از خواب: غلظت اسپور های قارچ ها در شب بیشتر از روز است خصوصاً در هوای شرجی و مرطوب.
•    استفاده از ماسک:درصورتی که مجبور به تمیز کردن و جمع آوری برگ‌ها و محوطه چمن باشید برای پوشاندن بینی و دهان خود از ماسک استفاده کنید .
•    پرهیز از ترک خانه در زمان های بخصوص: پس از طوفان، مه یا هوای مرطوب بهتر است فرد خانه را ترک نکند یا زمانی که درجه اسپورهای پراکنده درهوا زیاد باشد.

پیشگیری

جهت کاهش رشد قارچ ها در خانه می توان اقدامات زیر را انجام داد:
•    محدود کردن منابع رطوبت در زیرزمین مانند لوله ها ی چکه کننده یا نشت آب
•    استفاده از ضد رطوبت در قسمت هایی از خانه که مرطوب هستند. بهتر است سطح رطوبت خانه به کمتر از 50 درصد برسد.
•    استفاده از دستگاه ها ی تهویه هوا و در نظر گرفتن نصب تهویه کننده هایی با کفایت حداکثری در قیلتر کردن هوا. این نوع از فیلترها می توانند اسپور قارچ ها را قبل از وارد شدن به هوای خانه به دام اندازند
•    تعویض فیلتر وسایل گرمایشی و تهویه هوا به طور منظم. مجاری گرم کن ها باید بازرسی شود و در صورت نیاز تمیز شود.
•    اطمینان از وجود تهویه در حمام و روشن کردن آن در طول حمام کردن و بعد از آن . در صورت نبود دستگاه تهویه در حمام بهتر است پنجره یا درب باز گذاشته شود.
•    زیرزمین و حمام نباید با فرش پوشانده شوند.
•    ارتقای تخلیه آب زیر زمینی از خانه توسط نظافت آن از برگ ها و گیاهان اطراف آن و تمیز کردن مسیر آب روی باران به طور مکرر از اهمیت برخوردار است.
•    دور انداختن روزنامه ها و کتاب های قدیمی، چراکه در محیط های مرطوب به سرعت انباشته از انواع کپک ها می شوند
علاوه بر درنظر گرفتن علائم و نشانه ها ی بیمار، پزشک ممکن است معاینات بالینی را نیز جهت تشخیص انجام دهد. ممکن است انجام تست ها و آزمایشات دیگری نیز در دستور کار وی قرار گیرد از جمله:
تست پوستی پریک: در این آزمایش مقدار رقیق شده ای از ماده آلرژن که مشکوک به ایجاد آلرژی است مانند کپک‌های یافت شده در محیط های معمول استفاده می شود. در طول این آزمایش این مواد بر روی پوست بازو یا پشت اعمال می شوند. در صورت وجود آلرژی در محل ازمایش کهیر ظاهر می شود.
آزمایش خون: این آزمایش که به رادیوآلرژوسوربنت نیز معروف است می تواند پاسخ سیستم ایمنی را به قارچ ها اندازه گیری کند و این کار توسط تزریق آنتی بادی های خاصی به خون (IGE) صورت میگیرد.