دیابت در کودکان
اکثر مردم فکر می کنند، دیابت مختص بزرگسالان است. تصور اینکه کودکان نیز به دیابت مبتلا می شوند، بسیار مشکل است. ابتلا به دیابت در کودکان موجب بروز مشکلاتی نظیر بزرگسالان خواهد شد. همچنین، دیابت در کودکان، مانع از زندگی عادی آنها می شود. بنابراین، والدین باید بدانند که چگونه دیابت را در کودکان کنترل کنند؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی دیابت در کودکان بپردازیم.
دیابت چیست؟
دیابت، حالتی است که پانکراس انسولین تولید نکرده و یا انسولین کمتری تولید می کند. این امر باعث می گردد که بدن نتواند انرژی را از مواد غذایی دریافت کند.
بدن ما گلوکز تولید کرده تا سلول ها، گلوکز را به عنوان انرژی مصرف کنند. اما گلوکز فقط در حضور هورمون انسولین وارد سلول ها می شود. کمبود انسولین باعث می شود که گلوکز نتواند وارد سلول ها شود. در نتیجه، هنگامی که گلوکز در جریان خون انباشته شود سلول ها نمی توانند انرژی لازم را دریافت کنند.
انواع دیابت در کودکان
1_ دیابت نوع 1
این بیماری موجب می گردد که پانکراس نتواند انسولین کافی تولید کند. این حالت بیشتر در کودکان وجود دارد و دیابت جوانی نامیده می شود. دیابت نوع 1 یک مشکل حاد است. بر اساس یافته های انجمن دیابت آمریکا، حدود 1.25 میلیون کودک و نوجوان در آمریکا از دیابت نوع 1 رنج می برند.
2_ دیابت نوع 2
در این نوع دیابت پانکراس انسولین کافی تولید نکرده و یا سلول های بدن قادر به تولید انسولین برای استفاده از گلوکز نخواهند بود. حدود 90 – 95 درصد دیابت، از این نوع است. عواملی از جمله چاقی، در تشدید دیابت نوع 2 تاثیرگذار می باشند.
علل دیابت در کودکان
متخصصان معتقدند که عوامل ژنتیکی منجر به بروز دیابت نوع 1 می گردد، زیرا دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. سلول های سیستم ایمنی، به سلول های پانکراس تولید کننده انسولین حمله کرده و آنها را از بین می برند. ژن های معیوب در اثر عواملی همچون عوامل محیطی و سبک زندگی و عادات نادرست غذایی تحریک می شوند.
علت دیابت نوع 2 نیز هنوز مشخص نیست. معمولا ارثی است و عامل آن ژن های معیوب است. اما شرایطی همچون چاقی ژن های معیوب را تشدید می کنند.
عوامل ابتلا به دیابت در کودکان
1_ سابقه خانوادگی
2_ ابتلا مادر به دیابت بارداری در دوران بادراری
3_ اضافه وزن نوزاد هنگام تولد
4_ برخی گروه های قومیتی همچون آفریقایی ها، جزایر اقیانوس آرام، و آسیا
5_آسیب به پانکراس بر اثر تصادف و یا عفونت
6_ ابتلا به بیماری های خود ایمنی و یا ژنتیکی
در صورتیکه، کودک شما یکی از علائم ذکر شده را داشته باشد، باید از نظر ابتلا به دیابت بررسی شود.
علائم دیابت در کودکان
1_ افزایش ادرار و شب ادراری در کودکان
2_ افزایش اشتها بدون افزایش وزن
3_ تشنگی بیش ازحد
4_ ضعف بینایی
5_ کسالت و خستگی
6_ تغییر خلق و خو
7_ خشکی و خارش پوست
8_ احساس سوزش در دستان و پاها
9_ تهوع و استفراغ
10_ وجود کبودی حلقه مانند روی پوست و اطراف گردن، زیر بغل، آرنج و زانو
علائم دیابت نوع 1 و نوع 2 شبیه به هم می باشند. اگر هر کدام از این علائم به مدت طولانی مشاهده شود خطرناک هسند و حتما به پزشک مراجعه کنید.
نحوه تشخیص دیابت در کودکان
1_ آزمایش خون
اولین روش تشخیص دیابت، انجام آزمایش قندخون ناشتا است. تست تحمل گلوکز خوراکی نمونه ای از آزمایش قندخون ناشتاست که سطح گلوکز خون را پس از مصرف نوشیدنی شیرین در مطب دکتر بررسی می کند. تست دیگر آزمایش هموگلوبین ای وان سی است که میزان متوسط گلوکز در هموگلوبین را در 3 ماه گذشته نشان می دهد.
2_ آزمایش ادرار
روش دیگر جهت تشخیص دیابت، تست نمونه ادرار است. سطح گلوکز، در ادرار کودکان مبتلا به دیابت بیشتر است.
پزشکان دیابت نوع 1 و 2 را با توجه به میزان ترکیبات مختلف در آزمایش خون مشخص می کنند. اگر قند خون کودک بیش از حد نرمال باشد، اما به حدی نباشد که عامل دیابت باشد، کودک در مرحله پیش دیابت قرار دارد، که می توان با تغییر سبک زندگی و عادات نادرست تغذیه و رژِیم غذایی مناسب تحت نظر متخصص تغذیه، به کنترل قند خون و جلوگیری از بروز دیابت در این کودکان پرداخت.
کنترل دیابت در کودکان
روش درمانی خاصی برای دیابت وجود ندارد، اما می توان با کنترل قند خون و تغذیه سالم روند پیشرفت بیماری را کنترل کرد.
1_ بررسی قند خون
هر روز و به طور مرتب، کنترل قند خون کودک را انجام دهید. اندازه گیری قند خون باعث می شود که افزایش و کاهش ناگهانی قند خون بررسی شود.
2_ تزریق انسولین
اگر پزشک تزریق انسولین را تجویز کند، حتما آن را انجام دهید. کودک و یا والدین می توانند انسولین را تزریق کنند. انسولین یک سرنگ خاص با سوزن باریک و کوچک است که دردی ندارد. انسولین بالای بازو، در ران، و یا پایین شکم تزریق می شود.
روش دیگر، استفاده از پمپ انسولین است که در طول روز انسولین را به تدریج در بدن آزاد می کند. پمپ انسولین یک ابزار دیجیتالی کوچک است که به کمربند می چسبد. یک لوله کوچک، انسولین را از طریق سرنگ کوچک وارد شکم می کند. پمپ انسولین که به کمربند وصل شده، میزان کافی انسولین را در بدن آزاد می کند و موجب کنترل قند خون می شود. پمپ انسولین در آزاد سازی انسولین در دوزهای کوچک همچون پانکراس عمل می کند. با این حال، پمپ های انسولین را باید به طور مرتب تنظیم کرده و هزینه آن بیشتر از تزریق انسولین با سررنگ است.
3_ رژیم غذایی
با داشتن رژیم غذایی مناسب می توانیم، به کنترل قند خون و تغذیه سالم در کودکان مبتلا به دیابت بپردازیم. برنامه غذایی کودک باید حاوی مواد غذایی کم چرب و میزان کمتری کربوهیدرات و سرشار پروتئین و سبزیجات باشد. با این حال، جهت دریافت رژیم غذایی با متخصص تغذیه مشورت نمایید.
4_ورزش
ورزش به کنترل قند خون هنگام استفاده از انسولین کمک می کند.
انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم برای کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 ضروری است. اگر کودک چاق بوده یا اضافه وزن داشته باشد، باید با ورزش وزن خود را کاهش دهد.
کودکان باید روزانه یک ساعت ورزش را در برنامه خود داشته باشند. کودکان با توجه به سن می توانند ورزش های ملایم یا سنگین انجام دهند. والدین نیز برای تشویق کودکان بهتر است با آنها همراهی کنند.
عوارض دیابت در کودکان
1_ قانقاریا که عامل تخریب بافت های اطراف بازو و پاهاست.
2_ اختلال دستگاه گردش خون مانند سکته
3_ مشکل بینایی و حتی نابینایی
4_ بیماری کلیوی
5_ اختلال عملکرد قلب و حتی سکته قلبی
6 هیپوگلیسمی (افت قند خون) به دلیل تزریق زیاد انسولین
این عوارض زمانی روی می دهد که دیابت کنترل نمی شود. کنترل قند خون و تغذیه سالم از بروز چنین عوارضی جلوگیری می کند.
پیشگیری از دیابت در کودکان
دیابت نوع 1 را به دلیل ارثی بودن آن نمی توان به راحتی پیشگیری کرد. دیابت نوع 2 را می توان با ورزش و تغییر سبک زندگی کنترل کنید.
1_ ورزش کافی
چاقی و اضافه وزن مهم ترین عوامل ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. ورزش وزن بدن را کنترل می کند. کودک باید حداقل روزی 1 ساعت ورزش کند. البته نیازی نیست که تمامی ورزش را به یکباره انجام دهند بلکه می توانند در 4 مرحله این کار را در روز انجام دهند.
2_ رژیم غذایی سالم و تغییر عادات غذایی
نوشابه و نوشیدنی های قندی را از برنامه غذایی کودک حذف کنید. اون را بیشتر به خوردن میوه و سبزیجات و غذاهای سالم عادت دهید. رژیم غذایی متعادل برای سلامت بدن و دریافت تمام مواد مغذی بدن ضروری است.
هنگام تماشای تلویزیون کودک نباید خوراکی بخورد زیرا باعث افزایش مصرف مواد غذایی می شود. برای جلوگیری از پرخوری سعی کنید به آنها چندین وعده غذایی کم حجم بدهید. کودک را مجبور به تمام کردن غذا نکنید.
دیابت همیشه با کودک همراه است اما نباید در رشد کودک اختلال ایجاد کند. حتما تحت نظر متخصص، رژیم غذایی کودک را کنترل کرده و غذاهای سالم را جایگزین غذاهای مضر کنید و با این روش در کنترل قند خون در کودکان مبتلا به دیابت کمک بسزایی خواهید داشت.
نظرات بسته شده است.