عدم تحمل غذایی: علل، علائم و تشخیص (2)

افزودنی های غذایی از علل شایع عدم تحمل غذایی هستند.
عدم تحمل افزودنی های غذایی طی سی سال گذشته در حال افزایش است زیرا تعداد مواد غذایی حاوی افزودنی ها طی این سال ها افزایش یافته است.با این حال، تخمین زده می شود که عدم تحمل در یک درصد افراد وجود داشته باشد.
افزودنی های غذایی به منظور افزایش طعم، بهبود ظاهر و افزایش عمر مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.
از بین هزاران افزودنی مورد استفاده در صنایع غذایی تعداد نسبتاً کمی از آن ها سبب بروز مشکلات می شوند.
افزودنی های غذایی زیر سبب بروز عوارض جانبی در برخی افراد می شوند:

•  نیترات

سبب بروز خارش و راش های پوستی می شود. به طور کلی گوشت های فرآوری شده حاوی مقادیر زیاد نیترات و نیتریت هستند.

•  مونوسدیم گلوتامات (MSG)

به عنوان افزایش دهنده طعم استفاده شده و سبب بروز سردرد می شود.

•    برخی رنگ ها

به خصوص کارمین (قرمز) و آناتو (زرد)

عدم تحمل غذایی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص عدم تحمل غذایی آسان نیست زیرا علائم آن مشابه آلرژی غذایی است. با این حال در اکثر موارد علائم عدم تحمل غذایی نسبت به آلرژی غذایی بعد از زمان طولانی تری ظاهر می شوند.
به منظور تسهیل در تشخیص عدم تحمل غذایی توصیه می شود بیماران آنچه را که می خورند، علائم و زمان بروز علائم را یادداشت کنند. این اطلاعات می تواند در شناسایی مواد غذایی که سبب بروز واکنش می شوند، مفید باشد.
به غیر از عدم تحمل لاکتوز و بیماری سلیاک (عدم تحمل گلوتن موجود در گندم، چاودار، جو و احتمالاً جودوسر)، هیچ روش دقیق، قابل اعتماد و معتبری برای شناسایی عدم تحمل مواد غذایی وجود ندارد. بهترین روش تشخیصی استفاده از رژیم غذایی حذفی است. این روش به تعیین ارتباط بین علائم با غذاهای خاص کمک می کند. در یک رژیم غذایی حذفی مواد غذایی مشکوک برای یک دوره (معمولاً دو هفته یا دو ماه) از رژیم غذایی فرد حذف می شوند. اگر در طی این دوره واکنش های برطرف شد، به احتمال زیاد آن ماده غذایی که سبب بروز عدم تحمل می شود، یافت شده است. این امر زمانی تائید می شود که با اضافه کردن مجدد ماده غذایی به رژیم غذایی فرد علائم مجدداً ظاهر شوند.
از سوی دیگر ممکن است به منظور تائید عدم تحمل غذایی و رد آلرژی غذایی انجام آزمون پوستی یا آزمایش خون توصیه شود:

•    آزمون پوستی

آزمون پوستی به منظور تعیین واکنش فرد نسبت به یک غذای خاص مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش مقدار کمی از ماده غذایی مشکوک بر روی ساعد فرد قرار می گیرد. سپس با استفاده از سوزن مخصوص خراشی در محل ایجاد می شود و اجازه داده می شود که مقداری از مواد به زیر سطح پوست نفوذ کند. در صورتیکه فرد نسبت به ماده غذایی مورد نظر آلرژی داشته باشد، تورم و قرمزی موضعی در محل خراش بروز خواهد کرد. آزمون پوستی 100 درصد قابل اعتماد است.

•   آزمایش خون

در این روش میزان آنتی بادی های ایمونوگلوبولینE  یا IgE در خون اندازه گیری می شود. این آزمایشات نیز 100 درصد قابل اعتماد نیستند. باید توجه داشت که در عدم تحمل غذایی برخلاف آلرژی غذایی میزان IgE افزایش نمی یابد.
در عدم تحمل غذایی، برخلاف آلرژی غذایی، علائم و نشانه هایی متعددی وجود دارند که به طور همزمان رخ می دهند. از آنجاکه ممکن است این علائم غیراختصاصی باشند، تشخیص را با مشکل روبرو می سازند. به همین علت یادداشت مواد غذایی مصرفی و علائم ظاهر شده بسیار حائز اهمیت است.
بهترین راه برای درمان عدم تحمل غذایی خودداری از مصرف مواد غذایی خاص یا مصرف آن ها در مقادیر اندک است.
در برخی افراد حذف موقت آن دسته از مواد غذایی که سبب بروز عدم تحمل غذایی می شوند و بعد از مدتی مصرف مجدد این مواد غذایی سبب می شود فرد نسبت به مصرف آن ماده غذایی واکنشی نشان ندهد. با این حال، با توجه به واکنش متفاوت افراد، تنها از طریق آزمون و خطا می توان پی برد که تا چه زمانی باید از مصرف مواد غذایی مشکل ساز خودداری کرد و با مصرف مجدد، چه مقدار از آن ماده غذایی را می توان بدون بروز مشکل مصرف کرد.