بیماری التهابی لگنPelvic inflammatory disease (PID)
تعریف بیماری
بیماری التهابی لگن (PID)، عفونت اندام های تناسلی زنانه می باشد. معمولاً زمانی رخ می دهد که باکتری ها از طریق تماس جنسی به رحم، لوله های فالوپ یا تخمدان ها منتقل می شوند.
بسیاری از زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن هیچ علامت یا نشانه ای را تجربه نکرده و برای درمان نیز اقدام نمی کنند. بیماری التهابی لگن تنها زمانی تشخیص داده می شود که بارداری با مشکل ایجاد شود و یا فرد مبتلا به درد مزمن لگنی باشد.
نشانه ها
علائم و نشانه های بیماری التهابی لگن عبارتند از:
• درد در پایین شکم و لگن
• ترشحات زیاد واژن با بوی ناخوشایند
• قاعدگی نامنظم
• درد در حین مقاربت
• تب
• سوزش ادرارPID ممکن است علائم و نشانه های جزئی داشته و اصلاً هیچ یک از این موارد را به همراه نداشته باشد. PID خفیف یا بدون علامت در زمانی که عفونت ناشی از کلامیدیا باشد، رایج است.
علل
بیماری التهابی لگن می تواند توسط برخی از باکتری ها ایجاد گردد اما اغلب ناشی از عفونت های سوزاک یا کلامیدیا می باشد. این باکتری ها معمولاً از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند.
در موارد کمتر، باکتری ها ممکن است بدنبال آسیب سد طبیعی دهانه رحم وارد دستگاه تناسلی شوند. این اتفاق ممکن است پس از گذاشتن IUD، زایمان و سقط جنین رخ دهد.
عوامل خطر
تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن را افزایش دهند، از جمله:
• زنان متاهل جوان تر از 25 سال
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم
• داشتن IUD
• استحمام بیش از حد، که منجر به عدم تعادل در باکتری های مفید و مضر واژن شده و می تواند علائمی که پس از بروز آن ها بطور معمول بدنبال درمان می گردید، را پنهان نماید.
• داشتن سابقه بیماری التهابی لگن یا عفونت های مقاربتیعوارض
بیماری التهابی لگن درمان نشده می تواند باعث زخم و تجمع مایع حاصل از عفونت (آبسه) در لوله های فالوپ شده و به اندام تناسلی آسیب برساند. عوارض آن شامل موارد زیر می شود:
• بارداری خارج از رحم. PID شایع ترین دلیل حاملگی خارج رحم می باشد. در این موارد، تخم بارور شده نمی تواند از طریق لوله های فالوپ به رحم برسد. بارداری خارج از رحم می تواند باعث خونریزی شدید شده که حتماً به عمل جراحی اورژانسی نیازمند می باشد.
• ناباروری. PID ممکن است به اندام های تناسلی آسیب رسانده و منجر به ناباروری شود. هرچه طولانی تر و بیشتر درگیر PID باشید، احتمال ناباروری نیز افزایش می یابد. تاخیر در درمان PID نیز این خطر را بیشتر می کند.
• درد مزمن لگن. بیماری التهابی لگن می تواند منجر به درد لگنی شود که برای ماه ها یا سال ها به طول بیانجامد. زخم در لوله های فالوپ و دیگر اندام های لگنی باعث درد هنگام مقاربت و تخمک گذاری می شود.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت بروز موارد زیر حتما ًبه اورژانس مراجعه نمایید:
• درد شدید در پایین شکم
• استفراغ
• علائم شوک مانند غش کردن
• تب با درجه حرارت بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سانتی گراد)اگر علائم و نشانه هایتان شدید نیست، اما همچنان وجود دارند، در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید. ترشجات واژن با بوی نامطبوع، سوزش ادرار یا خونریزی بین قاعدگی می تواند همراه یک عفونت منتقله از تماس جنسی (STI) باشد. در صورت بروز این علامت ها از رابطه جنسی پرهیز کرده و پزشک خود را مطلع سازید. درمان زودهنگام STI می تواند از PID پیشگیری نماید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
پزشکان بیماری التهابی لگن را براساس علائم و نشانه ها، معاینه لگن، بررسی ترشحات واژن و بافت دهانه رحم یا آزمایش ادرار تشخیص می دهند. در حین معاینه لگن، پزشک از یک سوآب پنبه ای برای نمونه برداری از واژن و دهانه رحم استفاده می کند. نمونه ها برای تجزیه و تحلیل و تشخیص ارگانیسم عامل عفونت به آزمایشگاه فرستاده می شود.
برای تایید تشخیص و یا اندازه گیری گستردگی عفونت، ممکن است پزشک روش های تشخیصی دیگری از قبیل موارد زیر پیشنهاد کند:
• سونوگرافی. این تست از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از اندام های تناسلی استفاده می کند.
• بیوپسی آندومتر. در این مورد، پزشک نمونه کوچکی از جدار رحم (آندومتر) را برای آزمایش برمی دارد.
• لاپاراسکوپی. در این شیوه، پزشک از طریق یک برش کوچک در شکم و بوسیله ابزار نازکی، اندام های لگنی را مشاهده می کند.روش های درمانی:
به ندرت به جراحی نیاز می شود. با این حال، اگر التهاب و عفونت پخش شده یا احتمال آن وجود داشته باشد، پزشک اقدام به جراحی می نماید. همچنین در مورد خانم هایی که به درمان آنتی بیوتیکی پاسخ نمی دهند یا تشخیص بیماری در آن ها واضح نیست مانند زمانی که در بیشتر موارد علائم و نشانه های PID وجود ندارد، جراحی توصیه می شود.
معمولاً زمانی تشخیص بیماری التهابی لگن اتفاق می افتد که مبتلا به عفونت مقاربتی باشید. اگر بیش از یک بار بیماری التهابی لگن را تجربه کرده باشید، احتمال ناباروری در شما افزایش می یابد. اگر تلاش های شما برای بارداری موفق نمی باشد، برای بررسی ناباروری حتماً به پزشک مراجعه نمایید. پزشک آزمایش هایی را تجویز می نماید تا مشخص شود آیا سابقه بیماری التهابی لگن تان مشکل ساز شده یا ناشی از دلایل دیگری می باشد.
درمان دارویی
درمان بیماری التهابی لگن می تواند شامل موارد زیر شود:
• آنتی بیوتیک ها. پزشک معالج ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را برای شروع درمان تجویز می کند. بعد از دریافت نتایج آزمایشات، ممکن است پزشک داروهایتان را برای درمان بهتر عامل عفونت تغییر دهد.معمولاً، نیاز است پس از 3 روز مجدداً به پزشک مراجعه نمایید تا وی کارآیی درمان را بررسی کند. تمامی داروهایتان را مصرف کنید، حتی اگر پس از چند روز احساس بهتری داشتید مصرف آن ها را قطع نکنید. درمان با آنتی بیوتیک می تواند از عوارض جدی پیشگیری کند اما قادر به جبران آسیب های موجود نمی باشد.
• درمان برای همسرتان. جهت جلوگیری از عفونت STI، حتماً به همسرتان آزمایش، بررسی و درمان را پیشنهاد کنید. ممکن است وی مبتلا شده اما علائم قابل توجهی نداشته باشد.
• پرهیز موقت. از مقاربت جنسی تا تکمیل درمان پرهیز کنید و بعد از تکرار آزمایشات مجدداً می توانید رابطه خود را از سر گیرید.
موارد جدی تر
اکثر زنان مبتلا به بیماری التهابی لگن با درمان سرپایی بهبود می یابند. با این حال، اگر بیماری تان شدید است، باردار می باشید یا به داروهای خوراکی پاسخ نداده اید، ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشید. در بیمارستان، آنتی بیوتیک وریدی در کنار داروهای خوراکی تان دریافت می کنید.