وابستگی به نیکوتینNicotine dependence

عوامل خطر

هر فردی که سیگار می کشد یا از سایر انواع دخانیات استفاده می کند، در معرض خطر ایجاد وابستگی قرار دارد. فاکتورهایی که بر وابستگی به نیکوتین اثر می گذارند، عبارتند از:

•    ژنتیک. ژن ها در برخی جنبه های وابستگی به نیکوتین نقش دارند. این احتمال وجود دارد که شما سیگار را شروع کرده و بخاطر فاکتورهای ژنتیکی آن را ادامه دهید، یعنی ممکن است بر چگونگی پاسخ گیرنده های سطح سلول های عصبی مغز به دوزهای بالا نیکوتین وارد شده طی کشیدن سیگار اثرگذار باشد.

•    اثر افراد خانواده و همسالان. کودکانی که در خانواده هایی پرورش می یابند که سیگاری هستند به احتمال بیشتری سیگاری می شوند. احتمال امتحان کردن سیگار در کودکانی که دوستان سیگاری دارند هم بیشتر است. شواهد حاکی از آنست که سیگار کشیدن در فیلم ها و فضای اینترنتی می تواند جوانان را به این کار تشویق نماید.

•    سن. بیشتر افراد در کودکی یا نوجوانی سیگاری شده اند. هر چه در سن پایین تری به این سمت کشیده شوید، احتمال اینکه در بزرگسالی به یک فرد سیگاری قهار تبدیل شوید بیشتر است.

•    افسردگی یا سایر بیماری های روانی. افرادی که افسرده اند، شیزوفرنی دارند، دچار اختلالات پس از تروما هستند یا مبتلا به سایر انواع بیماری های ذهنی می باشند به احتمال بیشتری سیگاری می شوند.

•    مصرف مواد مخدر. افرادی که الکل و داروهای غیرمجاز مصرف می کنند به احتمال بیشتری سیگاری می شوند.

عوارض

دود سیگار حاوی بیش از 60 ماده شیمایی شناخته شده است که منجر به سرطان می شود و هزاران ماده مضر دیگر هم دارد. حتی سیگارهای گیاهی یا تمام طبیعی هم مواد شیمیایی دارند که برای سلامتی مضر است. زمانی که دود سیگار را استنشاق می کنید، این مواد شیمیایی وارد بدن شما شده و تمام اندام های بدن شما می رسد.

سیگار کشیدن تقریباً به تمام اندام های بدن آسیب می زند و مرگ بیش از 60% سیگاری ها به این دلیل است. زنانی که سیگاری هستند نسبت به مردان، در معرض خطر یکسانی برای مرگ و میر ناشی از تنباکو قرار دارند. اثرات منفی سلامتی سیگار عبارتست از:

•    سرطان ریه و سایر بیماری های ریوی. سیگار کشیدن عامل 9 تا از هر 10 مورد سرطان ریه و بیماری های ریوی مثل آمفیزم و برونشیت مزمن است. همچنین سیگار کشیدن آسم را تشدید می کند.

•    سایر سرطان ها. سیگار کشیدن عامل عمده سرطان مری، حنجره، حلق و دهان است و با سرطان های مثانه، پانکراس، کلیه و سرویکس (دهانه رحم) و برخی انواع لوسمی در ارتباط است.

•    مشکلات قلبی و سیستم گردش خون. سیگار کشیدن خطر مرگ و میر بیماری های قلبی و عروق خونی مثل حملات و سکته های قلبی را افزایش می دهد. حتی سیگار کشیدن به میزان 4-1 نخ در روز هم خطر بیماری های قلبی را بالا می برد. اگر مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی مثل نارسایی قلبی هستید، سیگار کشیدن وضعیت شما را تشدید می کند. با این حال ترک سیگار خطر حملات قلبی را در سال اول تا 50% کاهش می دهد.

•    دیابت. سیگار سبب افزایش مقاومت به انسولین می شود که شروعی برای ابتلا به دیابت نوع 2 می باشد. اگر مبتلا به دیابت هستید، سیگار کشیدن می تواند سرعت پیشرفت عوارض بیماری از جمله بیماری های کلیوی و مشکلات بینایی را افزایش دهد.

•    مشکلات بینایی. سیگار کشیدن می تواند خطر مشکلات بینایی مثل کاتاراکت (آب مروارید) و از دست رفتن بینایی ناشی از دژنراسیون ماکولا را افزایش دهد.

•    ناباروری و عقیمی. سیگار کشیدن خطر نازایی در زنان و عقیمی در مردان را افزایش می دهد.

•   عوارض بارداری و جنین. خطر سقط، زایمان زودرس، تولد نوزاد با وزن پایین و سندرم مرگ ناگهانی جنین در مادران بارداری که سیگار می کشند بیشتر است.

•    سرماخوردگی، آنفلوآنزا و سایر بیماری ها. سیگاری ها بیشتر از سایر افراد مستعد عفونت های تنفسی مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و برونشیت هستند.

•    ضعیف شدن حواس. سیگار کشیدن سبب از بین رفتن حس چشایی و بویایی می شود و لذا میل به غذا کاهش می یابد.

•    بیماری های دندان و لثه. سیگار کشیدن خطر التهاب لثه و عفونت های جدی لثه که منجر به از دست رفتن دندان ها می شود را افزایش می دهد.

•    ظاهر جسمانی. مواد شیمیایی موجود در دخانیات می تواند ساختار پوست را تغییر داده و سبب چین و چروک و پیری زودرس پوست گردد. همچنین سیگار منجر به زرد شدن دندان ها، انگشتان و ناخن ها می شود.

•    افزایش خطر برای سایر اعضای خانواده. همسران و والدین افراد سیگاری نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری برای سرطان ریه و بیماری های قلبی هستند. اگر سیگاری هستید، نوزادان تازه متولد شده شما بیشتر مستعد مرگ ناگهانی، تشدید آسم، عفونت گوش و سرماخوردگی هستند.

زمان مراجعه به پزشک

اگر برای ترک سیگار اقدام نمایید، مطمئناً تنها نیستید، اگرچه کار راحتی نیست. بیشتر افراد سیگاری پیش از آنکه به وابستگی کامل و بلند مدتی برسند، چندین بار برای ترک سیگار اقدام کرده اند. احتمالاً اگر برنامه درمانی مناسبی که هم جنبه های جسمانی و هم جنبه های رفتاری را مد نظر قرار می دهد، را دنبال نمایید می توانید به راحتی ترک کنید. استفاده از داروها و کار کردن با متخصصین درمانی می تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.

از پزشک خود بخواهید به شما در طراحی یک برنامه درمانی مناسب کمک نماید تا به جایی هدایت شوید که به ترک سیگار در شما کمک شود.

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

ممکن است پزشک سؤالاتی از شما بپرسد یا از شما بخواهد پرسشنامه ای را تکمیل نمایید تا میزان وابستگی شما را به نیکوتین بررسی نماید. هرچه تعداد سیگارهایی که در یک روز می کشید بیشتر باشد و پس از بیدار شدن، سریعتر سراغ سیگار بروید، وابستگی شما بیشتر است. شناخت میزان وابستگی شما به نیکوتین در تعیین بهترین نحوه درمان کمک کننده است.

در تشخیص وابستگی به نیکوتین، پزشک از معیارهای تشخیصی منتشر شده توسط انجمن روانپزشکان آمریکا استفاده می کند. این دستورالعمل توسط مراقبین سلامت روان به منظور تشخیص بیماری و تعیین درمان مناسب استفاده می شود.

درمان دارویی

سیگار کشیدن تنها عامل مهم قابل پیشگیری از مرگ در آمریکا است. بلافاصله پس از ترک سیگار فواید سلامتی آن آشکار می شود. افراد جوانتری که سیگار را ترک می کنند، طول عمر طبیعی خواهند داشت و حتی افراد مسن سیگاری که سیگار را ترک می کنند بر طول عمر خود می افزایند. بنابر گزارش جراحان عمومی، یک سال پس از ترک سیگار خطر حملات قلبی به شدت افت می کند. پس از 5-2 سال، خطر سکته به میزان سایر افراد می رسد و پس از 10 سال خطر سرطان به نصف خطر در افراد سیگاری کاهش می یابد.

همانند اغلب سیگاری ها، احتمالاً شما هم حداقل یکبار به طور جدی اقدام به ترک نموده اید. اما به ندرت تلاش اول منجر به ترک می شود به ویژه اگر کمک سایرین هم وجود نداشته باشد. اگر از داروها و مشاوره استفاده کنید به احتمال بیشتری در ترک سیگار موفق خواهید بود، چرا که اثر هر دو روش اثبات شده است به ویژه اگر در کنار هم بکار گرفته شوند.

درمان های بسیاری شامل درمان جایگزینی نیکوتین و داروهای غیرنیکوتینی در درمان وابستگی نیکوتین به عنوان روش مؤثر و ایمن تأیید شده اند. استفاده از بیش از یک دارو می تواند نتایج بهتری را در پی داشته باشد. برای مثال، ترکیبی از داروهای بلند اثر در کنار محصولات جایگزین نیکوتین با اثر کوتاه می تواند مفید واقع شود. با مسئول مراقب سلامت خود در خصوص بهترین راهکار درمانی مشورت نمایید. اگر باردار یا شیرده هستید، کمتر از 10 نخ سیگار در روز می کشید یا سن شما کمتر از 18 سال است پیش از استفاده از محصولات جایگزین نیکوتین حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.

درمان جایگزین نیکوتین

درمان جایگزینی نیکوتین، فاقد مواد شیمیایی مضر موجود در دود تنباکو هستند و سبب ورود نیکوتین به بدن می شوند. بسیار از افراد به اشتباه تصور می کنند که نیکوتین سبب سرطان می شود، اما در این مورد اشتباه است. داروهای جایگزین نیکوتین مثل چسب ها، آدامس، قرص های مکیدنی، اسپری های استنشاقی و افشانه ها می تواند سختی علائم و نشانه های ترک را تسکین بخشد. بهترین زمان شروع داروهای جایگزین نیکوتین روزی است که شما سیگار را ترک می کنید. برخی از سیگاری ها زودتر شروع می کنند تا میزان سیگار را به تدریج کاهش داده و همزمان دارو و سیگار را ترک کنند.

بیشتر محصولات جایگزین نیکوتین به صورت بدون نسخه در دسترس هستند:
•    چسب های نیکوتینی. این چسب ها از طریق پوست نیکوتین را وارد جریان خون می کنند. هر روز باید از یک چسب جدید استفاده کرد. دوره درمان معمولاً 8 هفته یا بیشتر است. اگر پس از دو هفته یا پس از درمان قادر به ترک سیگار نباشید، از پزشک خود بخواهید دوز چسب را تعدیل کرده یا داروی دیگری نیز تجویز نماید.

•   آدامس های نیکوتینی. این آدامس ها نیکوتین را از طریق لایه پوششی دهان به جریان خون می رسانند. در دوزهای 2 میلی گرمی برای سیگاری های معمول و در دوزهای 4 میلی گرمی برای سیگاری های قهار موجود است. آدامس های نیکوتینی برای کاهش مصرف سیگار تجویز می شوند. به مدت چند دقیقه آدامس را جویده تا زمانی که احساس سوزش ملایم کرده یا طعم فلفل احساس نمایید و سپس چند دقیقه آدامس را در لُپ خود قرار می دهید. این کار سبب می شود نیکوتین به آهستگی از طریق جریان خون جذب شود. از خوردن و آشامیدن قبل، حین و بلافاصله پس از آدامس بپرهیزید. هدف، کاهش میزان و حذف آدامس در مدت 3 ماه است.

•    قرص های مکیدنی نیکوتین. این قرص ها یا آبنبات ها همانند آدامس های نیکوتینی در دهان شما آب شده و نیکوتین از طریق لایه پوششی دهان، جذب می شود. آبنبات ها در دوزهای 2 میلی گرمی برای افراد سیگاری معمول و 4 میلی گرمی برای افرادی که مصرف بالایی دارند، موجود است. آبنبات را در دهان خود قرار داده و اجازه دهید تا حل شود.  ابتدا هر 2-1 اساعت یک آبنبات میل کرده و به تدریج زمان بین دو مرتبه را افزایش دهید. از خوردن و آشامیدن قبل، حین و بلافاصله پس از آبنبات بپرهیزید.

محصولات جایگزین نیکوتینی که با نسخه قابل استفاده هستند، عبارتند از:
•    اسپری بینی نیکوتین. نیکوتین موجود در این محصولات به طور مستقیم به داخل هر دو سوراخ بینی اسپری می شود که از طریق غشاء بینی به داخل عروق جذب می گردد. اسپری بینی نیکوتین را سریع تر از آدامس، آبنبات و چسب وارد بدن می کند اما به سرعت سیگار کشیدن. آزردگی بینی عوارض جانبی آن است.

•    افشانه نیکوتین. این وسیله چیزی شبیه نگهدارنده های سیگار است. شما به درون آن پُف کرده و نیکوتین به داخل دهان شما وارد می شود. نیکوتین از طریق لایه پوششی دهان جذب شده و از آنجا وارد جریان خون می گردد. عارضه جانبی آن آزردگی دهان و سرفه است.

داروهای غیرنیکوتینی

داروهایی که فاقد نیکوتین هستند، عبارتند از:
•    بوپروپیون. داروی ضد افسردگی بوپروپیون سطح دوپامین و نوراپی نفرین را افزایش می دهد که مواد شیمیایی مغزی هستند که با نیکوتین افزایش می یابند. بوپروپیون می تواند همراه با چسب های نیکوتینی تجویز شود. معمولاً پزشک توصیه می کند بوپروپیون یک هفته پیش از ترک سیگار آغاز شود. این دارو برای به حداقل رسیدن افزایش وزن پس از ترک سیگار کمک کننده است. عوارض جانبی آن شامل اختلال خواب و خشکی دهان است. اگر سابقه صرع، ترومای شدید سر مثل شکستگی جمجمه داشته باشید، نباید از این دارو استفاده نمایید.

•    وارنیکلین. این دارو بر گیرنده های نیکوتینی مغز اثر می کند و علائم ترک سیگار را تسکین بخشیده و احساس رضایت از سیگار را کاهش می بخشد. معمولاً پزشک توصیه می کند دارو یک هفته قبل از ترک سیگار شروع شود. عوارض جانبی این دارو عبارتست از تهوع، سردرد، بی خوابی و رؤیاهای شفاف. به ندرت وارنیکلین با علائم روانی جدی مثل افسردگی، پریشانی و فکر خودکشی در ارتباط است.

•    نورتریپتلین. این دارو ضد افسردگی سه حلقه ای به ترک سیگار کمک می کند. این دارو با افزایش سطح نوروترنسمیتر نوراپی نفرین در مغز اثر می کند. اگر سایر داروها در ترک سیگار کمک کننده نباشند، از این دارو استفاده می شود. عارضه جانبی آن خشکی دهان است.

اصلاح شیوه زندگی

داشتن برنامه برای مدیریت علائم ترک نیکوتین از اهمیت ویژه ای برخوردار است. معمولاً علائم ترک در هفته اول پس از ترک شدیدتر است. ممکن است این علائم تا چند هفته ادامه یابد و به تدریج از شدت آن کاسته می شود. اگرچه بیشتر علائم ترک نیکوتین طی یک ماه از بین می رود اما گاهی ممکن است پس از گذشت یک ماه میل شدیدی به کشیدن سیگار پیدا کنید. محرک ها و عواملی که با کشیدن سیگار مرتبط هستند می توانند این میل را تحریک کرده و افزایش دهند.

در اینجا اقداماتی برای کمک به مدیریت علائم ترک سیگار بیان می شود:

•    فعالیت بدنی منظم. فعالیت بدنی منظم برای کاهش علائم ترک مؤثر بوده و به ترک سیگار در افراد کمک می کند. همچنین فعالیت بدنی می تواند افزایش وزن ناخواسته ای که به دنبال ترک سیگار ایجاد می شود، را کاهش دهد.

•    بر هوس های خود غلبه کنید. معمولاً این نوع هوس ها کمتر از 5 دقیقه پایدارند. ظرف ها را شسته، به پیاده روی بروید یا یک میان وعده سالم مثل هویج، سیب یا تخمه آفتابگردان میل نمایید. کاری انجام دهید که دستان شما را درگیر می کند که بدون آنکه متوجه شوید، با اینکار هوس شما از بین می رود. در زمانی که تصمیم به ترک دخانیات گرفته اید، تمام محصولات آن را از دسترس دور کنید و آنها را دور ریخته و ذخیره نکنید.

•    منطق را جستجو کنید. اگر این تفکر به سراغ شما آمد که "برای رهایی از این دوره سخت فقط یکبار سیگار بکشم" یا اینکه "یک سیگار اشکالی ندارد" باید بدانید که این فکرها برنامه شما را نابود می کند. دلایل خود را برای ترک سیگار مرور کنید و تفکراتی را جایگزین نمایید که اثرات مثبت و حمایتی در ترک سیگار دارند.

•    با یک شخص مطمئن صحبت کنید. اگر احساس بی قراری و پریشانی دارید یا نیازمند تشویق برای ادامه هستید، صحبت کردن با یک شخص دیگر می تواند در از بین رفتن این هوس در شما کمک کننده باشد.

•    از موقعیت های پرخطر بپرهیزید. محرک ها را شناسایی کنید، از افراد و مکان هایی که شما را به سیگار کشیدن ترغیب می کند، دوری کنید.

•    درباره انرژی و زمانی که ترک سیگار از شما می گیرد، واقع بین باشید. برنامه خود را با حجم کاری کمتری تنظیم کنید. زمانی را برای انجام کارهای لذت بخش یا استراحت کردن اختصاص دهید.

•    وعده های غذایی سالم و منظم میل کنید. شامل میوه و سبزیجات، و آب زیادی هم بنوشید.

درمان جایگزین

برای اینکه در مدت طولانی تری به دور از سیگار باشید، این نکات را در نظر داشته باشید:
•    با انگیزه باشید. تصمیم به ترک بگیرید، روزی را انتخاب کرده و برای وقوع آن برنامه ریزی کنید. ابتدا با تفکر درباره احساسات مختلف و متناقض درباره سیگار آغاز کنید. سپس لیستی از دلایل خود برای ترک سیگار تهیه نمایید.

•    اگر دچار لغزش شدید، ناامید نشوید. به یاد داشته باشید، خطا و لغزش طبیعی است. اما هدف شما ترک سیگار است حتی سیگار کشیدن تفننی هم خطرناک است. می توانید از تجارب گذشته درباره آنچه سبب خطا و لغزش و بازگشت از آن می شود، پند بگیرید. دانش خود را بکار گرفته و در تلاش های بعدی مصمم تر باشید.

•    محرک ها و چالش های اصلی سیگار کشیدن را شناسایی نمایید. اینکار می تواند به حل مشکلات و برنامه ریزی برای مقابله با موقعیت های پرخطر کمک کننده باشد.

•    به دنبال حمایت باشید. حمایت اجتماعی کلیدی برای دستیابی به زندگی پایدار و بدون دخانیات است. از خانواده، دوستان و همکاران خود بخواهید شما را حمایت و تشویق کنند. صادق باشید و به آنها اجازه دهید بدانند چه چیزهایی بیشتر به شما کمک می کند.

•    دادن انرژی مثبت به خود را تمرین کنید. یک یا دو عبارت را برای افزایش انگیزه خود مدام تکرار کنید، مثلاً: "من در ترک سیگار موفق خواهم بود."

•    مرزهای بدون سیگار را ترسیم کنید. اگر در خانواده شما فرد سیگاری دیگری هم زندگی می کند، با خانه و ماشین مرزهای بدون سیگار را ترسیم نمایید. از همکاران سیگاری خود بخواهید به شما سیگار تعارف نکرده و شما را به مکان های سیگار آزاد دعوت نکنند.

•    دائماً فواید ترک سیگار را برای خود مرور کنید. فواید کوتاه مدت شامل تنفس راحت تر، پس انداز و داشتن لباس های خوشبوتر است. فواید طولانی مدت شامل کاهش خطر بیماری ها، افزایش شانس داشتن زندگی طولانی تر و ایجاد محیط سالم تر برای اعضای خانواده است. میزان پولی را هم که می توانید پس انداز کنید، اضافه کنید.

•    از مصرف الکل بپرهیزید. نوشیدن الکل یک موقعیت پرخطر است. تا زمانی که از ترک سیگار در خود مطمئن نشده اید، از شرکت در این مکان ها خودداری نمایید.

•    به خود جایزه دهید. مجله ای بخرید، به پارک بروید، دوستی را برای ناهار ببینید و یا به کلاس بروید.

گروه های حمایتی و مشاوره ای و سایر برنامه ها

ترکیب داروها با مشاوره رفتاری شانس بیشتری برای ترک طولانی مدت سیگار ایجاد می کند. داروها به فرد کمک می کنند تا با علائم ایجاد شده پس از ترک مقابله کنند، درحالیکه درمان های رفتاری به ایجاد مهارت های مورد نیاز برای ترک سیگار در بلند مدت کمک می کنند. هر چه مدت زمان بیشتری با مشاوره گذرانده شود، نتایج درمان بهتر است. چندین نوع از مشاوره می تواند به ترک سیگار کمک کننده باشد:

•    مشاوره تلفنی. اهمیتی ندارد محل زندگی شما کجاست، شما می توانید از مشاوره های تلفنی برای ترک دخانیات بهره مند شوید.

•    برنامه های مشاوره فردی و گروهی. پزشک می تواند گروه های حمایتی یا برنامه های درمانی را توسط متخصص درمان اعتیاد پیشنهاد کند. مشاوره به شما کمک می کند تکنیک هایی برای آمادگی ترک سیگار بیاموزید. بسیاری از بیمارستان ها، برنامه های مراقبت از سلامت و مراقبین سلامت، برای ترک دخانیات برنامه های درمانی را توصیه می کنند. گروه های حمایتی به صورت ناشناس برای ایجاد محیط حمایتی از افرادی که تصمیم به ترک سیگار دارند، تشکیل شده است. همچنین برخی مراکز درمانی، برنامه های مشخصی را فراهم نموده اند.

روش هایی برای ترک دخانیات

هیچ گونه شواهدی مبنی بر اینکه این محصولات برای ترک دخانیات مؤثر باشند، موجود نیست و جنبه های ایمنی آنها خیلی شناخته شده نمی باشد:

•    محصولاتی که ادعا می کنند اعتیاد را از بین می برند. این محصولات شامل مواردی می شوند که طعم تنباکو را تغییر می دهند، رژیم های ویژه ای وجود دارد که میل به نیکوتین را از بین برده و مکمل یاری ویتامین ها برای کمک به ترک سیگار تجویز می گردد.

•    گیاهان دارویی و مکمل ها. درمان های هومئوپاتی و مکمل های گیاهی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) به تأیید نرسیده اند، لذا اثربخشی و ایمنی آنها تأیید شده نیست.

•    آبنبات و مرهم نیکوتینی. محصولات حاوی نیکوتین سالیسیلات توسط FDA به تأیید نرسیده اند و ممکن است کودکان را در معرض خطر استفاده غیرعمد قرار دهد.

•    سیگارهای الکترونیکی. اسپری های معطر حاوی نیکوتین که دودی مشابه سیگار ایجاد می کنند. سؤال رایج در مورد ایمنی بخارات این سیگارها و میزان نیکوتینی است که وارد بدن می شود.

•    هیپنوتیزم. اگرچه شواهد حمایتی برای استفاده از هیپنوتیزم در ترک سیگار نیست، اما برخی افراد اظهار می کنند که این امر مفید است. اگر می خواهید اقدام به هیپنوتیزم کنید با پزشک خود برای پیدا کردن یک شخص متخصص در این زمینه مشورت نمایید.

دخانیات در هیچ نوع و شکلی ایمن نیست. که شامل:
•    محصولات نامحلول تنباکو. کیسه های تنباکو، قرص های مکیدنی، نوارها یا سایر محصولات حاوی مقادیر اندکی از نیکوتین در بدن شما مانده و حل نمی شود. این محصولات در مکان هایی استفاده می شود که استعمال دخانیات ممنوع است. هیچ گونه شواهدی برای کمک به ترک سیگار نیست و اثرات آن بر سلامتی هنوز شناخته نشده است.

•    تنباکو بدون دود و بو. این محصولات حاوی نیکوتین در مقادیر مشابه سیگار هستند که خطر سرطان دهان و حلق، بیماری های لثه و دندان و سایر مشکلات را افزایش می دهد.

•    پیپ و سیگار برگ. این محصولات اگرچه رواج کمتری دارند اما خطرات آنها برای سلامتی مشابه سیگار معمولی است و جایگزین های مناسبی برای سیگار نیستند.

•    قلیان. قلیان ها توتون سوزانده و دود آن از طریق بینی استنشاق می گردد. قلیان ها نسبت به سیگار ایمن تر نیستند. آب موجود در قلیان سموم موجود در دود را فیلتر نمی کند، آب و پیپ خطر انتقال عفونت را افزایش می دهند.

•    سیگارهای معطر. سیگارهای معطر خطرات مشابه دود سیگارهای معمولی را دارند و می توانند مشکلات عدیده ای را ایجاد کنند. اگرچه در آمریکا غیرمجاز محسوب می شوند اما در سایر کشورها در دسترس عموم قرار دارند.

پیشگیری

بهترین راه پیشگیری از وابستگی به دخانیات، نکشیدن سیگار در اولین موقعیت است. بهترین راه پیشگیری از سیگاری شدن کودکان این است که خودتان سیگار نکشید. اگر شما والدینی هستید که خود سیگار می کشید، زمانی که هنوز فرزندان شما، کودک هستند ترک کنید تا خطر اعتیاد در آنها کاهش یابد. حتی اگر سیگاری هم نیستید، در اینجا نکاتی بیان می شود که باید به عنوان یک والد به آن توجه نمایید:

•    محیط های بدون دخانیات را تشویق کنید. از قوانین ایجاد کننده محیط های بدون استعمال دخانیات حمایت کنید. مکان های عمومی بدون دخانیات از جمله رستوران ها و سایر مکان هایی که نوجوانان در آنها شرکت می کنند، را تشویق نمایید.

•    از قوانین پرداخت مالیات بر دخانیات حمایت کنید. قیمت های بالاتر نوجوانان را از کشیده شدن به سمت اعتیاد منصرف می کند. قیمت های بالاتر، همگام با قوانین مکان های بدون استعمال دخانیات مؤثرترین سیاست برای کاهش سیگار در بزرگسالان و پیشگیری از شروع اعتیاد در جوانان است.

•    با نوجوانان خود صحبت کنید. بپرسید آیا دوستان آنها سیگاری هستند یا خیر. بیشتر نوجوانان اولین سیگار را در کنار دوستان سیگاری تجربه می کنند. اجازه دهید کودکان سایر انواع دخانیات از جمله سیگار برگ، توتون های بدون دود و نیز خطرات هر یک را بشناسند.

•    بدانید که تفکر فرزندانتان درباره سیگار چیست. از آنها بخواهید مطالبی در این باره مطالعه کرده و سپس با هم گفتگو کنید. شما می توانید بیشترین تأثیر را بر اعتیاد فرزند خود داشته باشید، علیرغم آنچه در فیلم ها یا اینترنت می بینند.

•    برای کشف احساسات شخصی به کودکتان کمک کنید. با استفاده از سؤالات و عباراتی می توانید متوجه شوید که در شرایط سخت و فشار همسالان سیگاری، آنها چکار می کنند.

•    به نوجوانان خود یادآوری کنید که سیگار سبب مشکلات تنفسی شده و موجب می شود لباس و موهای آنها بوی سیگار بگیرد.

•    با مدارس آنها در ارتباط باشید. در جلسات و برنامه های ترک سیگار مدارس شرکت نمایید.