سرطان استخوانBone cancer
تعریف بیماری
سرطان استخوان یک نوع سرطان غیرشایع است که از استخوان ها آغاز می شود. سرطان استخوان می تواند از هر نوع استخوانی در بدن آغاز گردد، اما معمولاً بر استخوان های بلند دست و پاها بیشتر اثر می گذارد.
چندین نوع از سرطان استخوان وجود دارد. برخی از انواع سرطان استخوان عمدتاً در کودکان رخ می دهد در حالیکه برخی انواع آن بیشتر بر بزرگسالان اثر می گذارد.
اصطلاح سرطان استخوان انواعی از سرطان را که از سایر نقاط بدن آغاز شده و به استخوان ها متاستاز داده است را شامل نمی شود، بلکه این سرطان ها بر اساس محلی که سرطان آغاز شده است نامگذاری می شوند مثل سرطان سینه که ممکن است به استخوان ها متاستاز داده باشد.
همچنین سرطان استخوان، سرطان های سلول های خونی مثل مولتیپل میلوما و لوکمی را که از مغز استخوان (ماده ژله مانند درون استخوان که محل تولید سلول های خونی است) آغاز می شوند را نیز در برنمی گیرد.
نشانه ها
علائم و نشانه های سرطان استخوان عبارتند از:
• دردهای استخوانی
• تورم و درد در نزدیکی محل آسیب دیده
• شکستن استخوان
• خستگی
• کاهش وزن ناخواستهعلل
علل سرطان استخوان به وضوح مشخص نیست. پزشکان تصور می کنند که سرطان استخوان از یک خطا در DNA سلول ناشی می شود. این نقص سبب می شود رشد و تقسیم سلولی از کنترل خارج شود، لذا این سلول ها در زمان تعیین شده از بین نرفته و به بقاء خود ادامه می دهند. توده ی تجمع یافته از سلول های جهش یافته، توده (تومور) را تشکیل می دهند که می تواند به ساختارهای اطراف حمله کرده و یا به سایر نقاط بدن گسترش یابد.
عوامل خطر
مشخص نیست که علت سرطان استخوان چیست اما پزشکان عوامل مشخصی را با افزایش خطر این سرطان مرتبط دانسته اند، این عوامل عبارتند از:
• سندرم های ژنتیکی موروثی. برخی سندرم های ژنتیکی نادر که در افراد یک خانواده به ارث می رسد می توانند خطر سرطان استخوان را افزایش دهند. این سندرم ها عبارتند از: سندرم لی فرامنی (Li-Fraumeni) و رتینوبلاستومای موروثی.
• بیماری پاژه استخوان. این بیماری پیش سرطانی که بر بزرگسالان مسن تر اثر می گذارد، خطر سرطان های استخوان را افزایش می دهد.
• پرتو درمانی برای درمان سرطان. مواجهه با دوزهای بالای اشعه مثل افرادی که برای درمان سرطان تحت پرتو درمانی قرار می گیرند، خطر ابتلاء به سرطان استخوان را در آینده افزایش می دهد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که شما یا فرزندتان علائم و نشانه هایی داشتید که شما را نگران می کرد، برای ملاقات با پزشک اقدام نمایید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
بررسی های تصویری مورد نیاز بستگی به وضعیت شما دارد. ممکن است پزشک یک یا چند نمونه تصویر برداری را برای ارزیابی محل مورد نظر توصیه نماید که عبارتند از:
• اسکن استخوان ها
• توموگرافی تصویری (CT scan)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
• اشعه ایکسبرداشت نمونه بافت برای بررسی های آزمایشگاهی
ممکن است پزشک، انجام بیوپسی یا برداشت نمونه ای از بافت تومور را برای بررسی های آزمایشگاهی توصیه کند. این بررسی برای پزشک مشخص می کند که آیا بافت سرطانی است یا خیر و اگر هست از کدام نوع سرطان می باشد. همچنین ممکن است شدت و درجه سرطان نیز مشخص شود که میزان تهاجمی بودن سرطان را برای پزشک تعیین می کند.
انواع روش های بیوپسی که برای تشخیص سرطان استخوان بکار برده می شود، عبارتند از:
• فرو بردن سوزن به تومور از طریق پوست. طی بیوپسی با سوزن، پزشک سوزن ظریفی را از طریق پوست وارد کرده و آن را به داخل تومور هدایت می کند. سوزن برای برداشت بخش کوچکی از بافت تومور هم استفاده می شود.• جراحی برای برداشت نمونه بافت جهت بررسی. طی جراحی بیوپسی، پزشک شکافی در پوست ایجاد کرده و کل تومور (بیوپسی اکسیژنال) و یا بخشی از آن (بیوپسی اینسیژنال) را بر می دارد.
تعیین نوع بیوپسی مورد نیاز شما و چگونگی انجام آن مستلزم برنامه ریزی های دقیق توسط تیم پزشکی شماست. پزشکان باید بیوپسی را به طریقی انجام دهند که با جراحی های بعدی برای برداشت سرطان استخوان تداخلی نداشته باشد. به همین دلیل، پیش از انجام بیوپسی از پزشک خود بخواهید شما را به تیم پزشکی که تجربه بسیاری در زمینه درمان تومور استخوان دارند، ارجاع دهد.
معایناتی که گستردگی (مرحله) سرطان استخوان را تعیین می کنند
زمانی که پزشک سرطان استخوان را در شما تشخیص می دهد، اقداماتی را برای تعیین گستردگی (مرحله) سرطان انجام می دهد. تشخیص مرحله سرطان برای تعیین راهکارهای درمانی کمک کننده است.
مراحل سرطان استخوان عبارتند از:
• مرحله 1. در این مرحله سرطان استخوان محدود به استخوان بوده و در سایر نقاط بدن پخش نشده است. پس از انجام بیوپسی، سرطان در این مرحله به عنوان گرید پایین یا غیر تهاجمی در نظر گرفته می شود.• مرحله 2. این مرحله از سرطان استخوان محدود به استخوان بوده و به سایر نقاط بدن گسترش نیافته است. اما تست بیوپسی نشان می دهد که سرطان استخوان در گرید بالا بوده و تهاجمی در نظر گرفته می شود.
• مرحله 3. در این مرحله سرطان استخوان در دو یا چند جای یک استخوان رخ داده است. تست بیوپسی از این استخوان می تواند گرید بالا یا پایین را نشان دهد.
• مرحله 4. این مرحله از سرطان استخوان نشان می دهد که سرطان به سایر استخوان ها یا سایر نقاط بدن مثل مغز، کبد یا ریه ها گسترش یافته است.
روش های درمانی:
راهکارهای درمانی برای سرطان استخوان بر اساس نوع سرطان، مرحله سرطان، وضعیت کلی سلامت و ترجیحات شما متفاوت است. عموماً درمان سرطان استخوان شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا ترکیبی از آنهاست.
جراحی
هدف از جراحی از بین بردن کامل سرطان استخوان است. به منظور این هدف، پزشک تومور و بخشی از بافت های سالم اطراف آن را بر می دارد. انواع جراحی های مورد استفاده برای سرطان استخوان عبارتست از:
• جراحی برای برداشتن عضو. سرطان های استخوان که بزرگ بوده و یا در محل پیچیده ای از استخوان است، ممکن است نیازمند جراحی برای برداشت کل یا بخشی از عضو باشد (قطع عضو). نسبت به سایر درمان ها، این روند شیوع کمتری دارد. پس از جراحی برای شما عضو مصنوعی گذاشته می شود و در خصوص نحوه استفاده از این عضو آموزشهای لازم را خواهید دید.
• جراحی برای برداشت سرطان، با برداشت بخشی از عضو. اگر سرطان استخوان بتواند از عصب و سایر بافت ها جدا شود، ممکن است جراح قادر باشد سرطان و بخشی از عضو را بردارد. از آنجاییکه بخشی از استخوان به همراه سرطان برداشته می شود، جراح بخش از دست رفته را با سایر بخش های بدن و یا با پروتز جایگزین می کند.
• جراحی سرطانی که بر عضو اثر نگذارد. اگر سرطان استخوان در استخوان هایی غیر از دست و پاها رخ دهد، ممکن است جراح استخوان و بخشی از بافت های اطراف را برداشته، مثل سرطانی که بر قفسه سینه اثر می گذارد، و یا ممکن است سرطان را به گونه ای بردارد که تا حد امکان استخوان حفظ شود، مثل سرطانی که بر ستون مهره ها اثر می گذارد. استخوان برداشته شده در طی جراحی می تواند با بخشی از استخوان سایر نقاط بدن و یا با پروتز جایگزین شود.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی از اشعه های پرانرژی مثل اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. طی پرتودرمانی، شما روی تختی دراز کشیده و یک دستگاه به دور شما می چرخد و پرتوهای پرانرژی را به نقطه دقیقی از بدن شما می تاباند.پرتو درمانی، به ویژه در کنار شیمی درمانی تجویز می شود و معمولاً پیش از عمل جراحی انجام می گیرد. این امر می تواند امکان عدم نیاز به قطع عضو را بیشتر کند.
همچنین پرتو درمانی می تواند در افراد مبتلا به سرطان استخوانی که نمی تواند از طریق جراحی برداشته شود، مورد استفاده قرار بگیرد. پس از جراحی، پرتودرمانی می تواند برای از بین بردن سایر سلول های سرطانی که ممکن است باقی مانده باشند، استفاده شود. برای افرادی که سرطان استخوان پیشرفته دارند، پرتودرمانی می تواند به کنترل علائم و نشانه ها و نیز درد کمک کند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک نوع درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. شیمی درمانی معمولاً از طریق ورید (داخل عروقی) انجام می شود. داروهای شیمی درمانی در تمام بدن پخش می شوند.
شیمی درمانی به تنهایی و یا در کنار پرتودرمانی معمولاً پیش از جراحی به منظور کوچک کردن سرطان استخوان برای ایجاد اندازه کوچک تر استفاده می شود تا به جراح اجازه دهد که جراحی بدون برداشت عضو را انجام دهد. همچنین شیمی درمانی می تواند در افراد مبتلا به سرطانی که سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، مورد استفاده قرار گیرد.
درمان جایگزین
حمایت و پشتیبانی:
غلبه به سرطان امکان پذیر است. به مرور زمان، راه های برای مقابله با ناراحتی ها و اذیت های سرطان خواهید یافت. تا آن زمان، ممکن است این اقدامات به شما کمک کند:
• درباره سرطان استخوان اطلاعات کافی کسب نمایید تا بتوانید درباره مراقبت خود تصمیم بگیرید. از پزشک درباره سرطان استخوان، راهکارهای درمانی و حتی پیش آگهی بیماری خود سؤال کنید. هر چه بیشتر درباره سرطان استخوان بدانید، با اطمینان بیشتری می توانید درباره درمان خود تصمیم بگیرید.
• روابط خود را با خانواده و دوستانتان بیشتر کنید. برقراری و حفظ روابط مستحکم به شما در کنار آمدن با سرطان کمک می کند. اعضاء خانواده و دوستان می توانند حمایت ویژه ای مثل کمک در مراقبت های منزل و بیمارستان برای شما فراهم آورند. همچنین آنها می توانند در زمان احساس ناتوانی شما در برابر سرطان، حمایت های عاطفی داشته باشند.
• شخصی را برای هم صحبتی پیدا کنید. یک شنونده خوب که مشتاق شنیدن صحبت درباره امیدها و ترس های شماست را پیدا کنید. این شخص می تواند یک دوست یا یکی از اعضاء خانواده شما باشد. مشاور، مددکاران اجتماعی، روحانیون، گروه های حمایت از سرطان می توانند کمک کننده باشند.
درباره گروه های حمایتی منطقه سکونت خود از پزشک سؤال کنید؛ و یا دفترچه های تلفن، کتابخانه ها یا انجمن های سرطان مثل مؤسسه ملی سرطان یا انجمن سرطان آمریکا را بررسی نمایید.