هپاتیت بیHepatitis B

عوامل خطر

در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت B بیشتر می شود:
•    برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با بیش از یک فرد
•    برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به ویروس هپاتیت B
•    ابتلاء به عفونت های مقاربتی مانند گنوره (gonorrhea) یا کلامیدیا (chlamydia)
•    هم جنس گرایی در مردان
•    استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق های داخل وریدی
•    هم منزل بودن و زندگی کردن با یک فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن
•    داشتن شغلی که فرد در تماس با خون انسان باشد
•    همودیالیز در مرحله نهایی بیماری کلیوی
•    سفر به مناطق با شیوع بالای هپاتیت B مانند آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب شرقی آسیا و شرق اروپا
 

عوارض

هپاتیت B مزمن می تواند منجر به عوارض جدی و خطرناکی شود. این عوارض عبارتند از:

•    سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). عفونت هپاتیت B می تواند باعث التهاب شود که در نهایت می تواند منجر به سیروز کبدی شود. سیروز کبدی می تواند عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.

•    سرطان کبد. احتمال ایجاد سرطان کبد در بیماران مبتلا به هپاتیت B بیشتر است.

•    نارسایی کبدی. نارسایی کبدی حاد، بیماری است که در آن کبد نمی تواند عملکردهای اصلی خود را داشته باشد. در این شرایط، برای ادامه زندگی بیمار نیاز به پیوند کبد وجود دارد.

•    هپاتیت D. در بیمار مبتلا به هپاتیت B احتمال ابتلاء به سایر انواع هپاتیت مانند هپاتیت D بیشتر است. بدون سابقه ابتلاء به هپاتیت B، احتمال ابتلاء به هپاتیت D وجود ندارد. در صورت ابتلای همزمان به هپاتیت B و D، خطر بروز عوارض هپاتیت بیشتر می شود.

•    بیماری های کلیوی. هپاتیت B می تواند باعث بیماری های کلیوی شود که ممکن است منجر به نارسایی کلیوی گردد. در کودکان مبتلا به بیماری های کلیوی، احتمال بهبودی بیشتر از بزرگسالان مبتلا به نارسایی کلیوی است.
 

زمان مراجعه به پزشک

اگر علایم یا نشانه هایی داشتید که سبب نگرانی شما شد، به پزشک مراجعه کنید.

اگر فکر می کنید که در معرض خطر برای ابتلاء به ویروس هپاتیت B  قرار دارید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. یک درمان پیشگیری کننده می تواند به کاهش خطر ابتلاء به عفونت کمک کند؛ اما درمان باید تا 24 ساعت پس از تماس با ویروس هپاتیت B انجام گیرد.
 

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

غربالگری افراد سالم برای هپاتیت B

پزشکان در برخی موارد افراد سالم را برای تشخیص هپاتیت B آزمایش می کنند. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت B اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد. آزمایش هپاتیت B در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت B هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد. افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت B باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:

•    فردی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B زندگی می کند.
•    فردی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B رابطه جنسی داشته است.
•    فردی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.
•    افراد مبتلا به عفونت ایدز.
•    افراد مهاجر به ویژه کودکانی که در مناطق با شیوع بالای هپاتیت B زندگی می کردند مانند آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و شرق اروپا.
•    افرادی که داروی تزریقی دارند.
•    زندانیان.
•    مردان هم جنس گرا.
•    فردی که یک یا دو مورد از والدین وی اهل مناطقی هستند که شیوع  هپاتیت B در آن مناطق بالاست.
•    افراد تحت درمان دیالیز.
•    افرادی که داروهای مهارکننده سیستم ایمنی مصرف می کنند مانند داروهای ضد رد پیوند که بعد از پیوند عضو باید مصرف شوند.
•    خانم های باردار.
 

آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت B

آزمایشات خونی که برای تشخیص هپاتیت B استفاده می شوند شامل موارد زیر هستند:
•    یک آزمایش برای تعیین این که بیمار می تواند ناقل هپاتیت B به دیگران باشد یا خیر. آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت B یا HBsAg، آنتی ژن سطحی هپاتیت B(بخشی از سطح خارجی ویروس هپاتیت B) را اندازه گیری می کند. مثبت بودن نتیجه این آزمایش به این معنی است که بیمار عفونت فعال هپاتیت B دارد و می تواند به راحتی ناقل بیماری به دیگران باشد. منفی بودن جواب آزمایش نشان دهنده این است که احتمالاً بدن فرد در حال حاضر آلوده به عفونت نمی باشد.

•    یک آزمایش برای تعیین این که بدن فرد در برابر عفونت هپاتیت B ایمن شده است یا خیر. آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن سطحی هپاتیت B (anti-HBs)، وجود آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت B را تعیین می کند. وجود آنتی بادی می تواند به دلیل ابتلای شما به عفونت هپاتیت B در گذشته و بهبودی پس از آن باشد یا می تواند به این معنی باشد که شما قبلاً برای هپاتیت B واکسینه شده اید. در هر دو مورد از این شرایط، جواب این آزمایش مثبت بوده و نشان هنده این است که شما به هپاتیت B مبتلا نخواهید شد یا این بیماری را به دیگران منتقل نمی کنید زیرا بدن شما در اثر دریافت واکسن یا به دلیل ایمنی طبیعی در داخل بدنتان به این بیمار مقاوم شده است.

•    یک آزمایش برای تعیین ابتلای فرد به هپاتیت B در گذشته یا در حال حاضر. آزمایش آنتی بادی ضد آنتی ژن مرکزی هپاتیت B (anti-HBc) افرادی را شناسایی می کند که مبتلا به عفونت هپاتیت B هستند. اگر جواب این آزمایش مثبت باشد، ممکن است فرد مبتلا به عفونت مزمنی باشد که می تواند آن را به دیگران منتقل کند. همچنین جواب مثبت آزمایش می تواند نشان دهنده این باشد که فرد دوره نقاهت پس از یک عفونت حاد را سپری می کند یا یک ایمنی ضعیف در برابر ویروس هپاتیت B دارد. این شرایط که منجر به مثبت شدن جواب آزمایش می شود، از یکدیگر قابل تشخیص نیستند. تفسیر نتیجه این آزمایش معمولاً بستگی به نتایج دو آزمایش دیگر دارد.

سایر آزمایشات برای ارزیابی سلامت کبد و شدت عفونت کبدی

اگر تشخیص هپاتیت B برای بیمار انجام شده باشد، پزشک ممکن است انجام آزمایش های بعدی را برای تعیین شدت عفونت و آسیب کبدی درخواست کند. این آزمایشات عبارتند از:

•    یک آزمایش برای تعیین میزان امکان انتقال بیماری فرد به دیگران.  آزمایش خونی آنتی ژن E، یک پروتئین ترشحی از سلول های آلوده به ویروس هپاتیت B را اندازه گیری می کند. مثبت بودن جواب این آزمایش نشان دهنده بالا بودن میزان ویروس ها در خون بیمار می باشد که احتمال انتقال بیماری به دیگران را افزایش می دهد. منفی بودن جواب آزمایش به معنی کم بودن تعداد ویروس های هپاتیت B در بدن فرد و کاهش احتمال انتقال بیماری به دیگران می باشد.

•    یک آزمایش برای تعیین میزان DNA ویروس هپاتیت B در خون بیمار. آزمایش DNA ویروس هپاتیت B ، مقدار DNA ویروس هپاتیت B را در خون بیمار اندازه گیری می کند که نشان دهنده مقدار ویروس در بدن می باشد. بررسی میزان ویروس ها در بدن از طریق این آزمایش می تواند در ارزیابی اثربخشی درمان های ضدویروسی برای بیمار مفید واقع شود.

•    آزمایشات بررسی عملکردهای کبدی. از طریق آزمایشات عملکرد کبدی می توان میزان آسیب وارد شده به سلول های کبدی را بررسی کرد.

برداشت یک نمونه از بافت کبد برای انجام آزمایش (بیوپسی کبدی)

در بیوپسی کبدی، پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد کبد می کند و یک نمونه کوچک از بافت کبدی را برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی برداشت می کند. بیوپسی کبدی میزان آسیب کبدی را نشان می دهد و می تواند به تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند.

روش های درمانی:

درمان عفونت هپاتیت B حاد

اگر پزشکتان بیماری شما را هپاتیت B حاد تشخیص داد، یعنی هپاتیتی که کوتاه مدت بوده و خود به خود بهبود می یابد، شما ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. در این حالت پزشکتان سعی می کند در زمانی که بدنتان با عفونت مقابله می کند، علایم و نشانه هایی را که دارید کاهش دهد. پزشک شما ممکن است به منظور پیگیری خارج شدن عفونت از بدنتان، انجام آزمایشات خون را درخواست کند.

درمان عفونت هپاتیت B مزمن

اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در پیوند کبد یک جراح، کبد آسیب دیده بیمار را خارج می کند و یک کبد سالم را جایگزین آن می کند. اغلب کبدهای پیوند شده مربوط به افرادی هستند که فوت کرده اند اما تعداد کمی از آنها نیز متعلق به افراد زنده هستند.

درمان دارویی

درمان برای پیشگیری از عفونت هپاتیت B پس از مواجهه با ویروس هپاتیت B

اگر با ویروس هپاتیت B تماس داشته اید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. دریافت ایمونوگلوبولین هپاتیت B در عرض 24 ساعت پس از تماس با ویروس می تواند به پیشگیری از ابتلاء به هپاتیت B کمک کند.

درمان عفونت هپاتیت B مزمن

داروهای ضد ویروس به مقابله با ویروس کمک می کنند و آسیب ناشی از ویروس به کبد را کاهش می دهند. از این دسته داروها، داروهای متعددی موجود هستند. پزشک شما با توجه به شرایطتان داروی مناسب را برای شما انتخاب می کند.

اصلاح شیوه زندگی

اگر شما مبتلا به عفونت هپاتیت B هستید، اقداماتی را انجام دهید که از انتقال بیماریتان به دیگران جلوگیری کنید. به عنوان مثال می توانید اقدامات زیر را به کار بگیرید:

•    ابتلاء به بیماری هپاتیت B خود را به همسرتان اطلاع دهید. در صورت داشتن تماس با ویروس هپاتیت B، لازم است همسر شما آزمایشات لازم را انجام داده و در صورت نیاز درمان ها و مراقبت های لازم در مورد ایشان صورت گیرد. همچنین او باید از وضعیت خود در مورد ابتلاء به هپاتیت B آگاه باشد تا از انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.

•    از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید. اگر داروی تزریقی دارید، هرگز از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید.

•    از اهدای خون یا یک عضو به دیگران اجتناب کنید. اهدای خون یا عضو آلوده می تواند باعث گسترش و انتقال ویروس شود.

•    از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. این موارد ممکن است آلوده به خون باشند.

•    اگر باردار هستید، در مورد ابتلای خود به بیماری هپاتیت B با پزشکتان صحبت کنید. با این کار ممکن است بتوان نوزاد شما را پیش از تولد درمان کرد.
 

درمان جایگزین

درمان های جایگزین:

اثربخشی هیچ کدام از روش های درمانی طب جایگزین یا طب مکمل در پیشگیری یا درمان هپاتیت B ثابت نشده است.

یکی از گیاهانی که به نظر می رسد دارای خواص سلامتی بخش برای کبد باشد، گیاه خار مریم (milk thistle) می باشد. طرفداران این گیاه استفاده از آن را برای درمان یرقان و سایر اختلالات کبدی توصیه می کنند. این گیاه را می توان به شکل های کپسول، عصاره یا تزریقی مصرف کرد. نتایج مطالعات اندکی که در مورد اثر استفاده از گیاه خار مریم بر بیماری های کبدی انجام شده است متناقض بوده است. طراحی اغلب این مطالعات مشکل داشته است بنابراین بر اساس نتایج آنها در مورد اثربخشی این گیاه نمی توان نتیجه گیری انجام داد.

اگر شما علاقمند به استفاده از گیاه خار مریم هستید، در مورد مزایا و مضرات مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.

حمایت و پشتیبانی:

اگر مبتلا به بیماری هپاتیت B شده اید، ممکن است در مورد سلامتی خود نگران باشید. همچنین ممکن است در مورد انتقال بیماریتان به نزدیکان خود نگران باشید. برای کنار آمدن با این احساسات، سعی کنید اقدامات زیر را انجام دهید:

•    آگاهی خود را در مورد هپاتیت B افزایش دهید. آگاهی بیشتر در زمینه بیماری هپاتیت B می تواند به شما کمک کند تا در مورد اثر این بیماری بر سلامت کلی بدنتان بیشتر بدانید. با پزشک خود صحبت کنید تا شما را در خصوص منابع مناسب برای کسب اطلاعات در این زمینه راهنمایی کند.

•    با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشید. هپاتیت B با برقراری تماس های عادی مانند بغل کردن، رقص، دست دادن، شنا کردن در استخر و استفاده از وسایل مشترک مانند تلفن، توالت یا ظروف غذا خوردن به دیگران منتقل نمی شود.  بنابراین از تماس داشتن با دوستان و خانواده خود هراسی نداشته باشید. ارتباط داشتن با این افراد می تواند حمایت خوبی برای شما باشد.

•    مراقبت های لازم را در مورد خود انجام دهید. تغییرات سبک زندگی را در زندگی خود اعمال کنید که می توانند به سلامت عمومی شما کمک کنند. به عنوان مثال، از رژیم غذایی غنی از میوه جات و سبزیجات استفاده کنید. سعی کنید در اکثر روزهای هفته ورزش کنید. خواب و استراحت کافی داشته باشید.

•    مراقبت های لازم را برای کبد خود انجام دهید. مراقبت از کبد می تواند کمک کند که کبد بیمار بتواند برای مدت طولانی تری کارایی لازم را داشته باشد. الکل مصرف نکنید. بدون مشورت با پزشکتان و اطمینان از بی خطر بودن آن برای کبد، دارویی را مصرف نکنید.
 

پیشگیری

دریافت واکسن هپاتیت B

تزریق واکسن هپاتیت B معمولاً به صورت 3 تا 4 تزریق در یک زمان 6 ماهه انجام می گیرد. با دریافت واکسن هپاتیت B شما مبتلا به هپاتیت B نخواهید شد. واکسن هپاتیت B برای افراد زیر توصیه می شود:

•    تمام نوزادان در بدو تولد.
•    تمام کودکان و نوجوانانی که در نوزادی واکسن را دریافت نکرده اند.
•    هر فردی که تحت درمان برای عفونت های مقاربتی است.
•    افراد معلولی که در مکان های سازمانی و عمومی زندگی می کنند.
•    پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان در تماس هستند.
•    افراد مبتلا به عفونت ایدز.
•    مردان هم جنس گرا.
•    افراد مبتلا به بیماری های کبدی مزمن.
•    افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند.
•    افرادی که با بیمار مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنند.
•    بیماران در مرحله نهایی بیماری کلیوی.
•    همسر بیماران مبتلا به هپاتیت B.
•    مسافران به مناطقی از جهان با شیوع بالای هپاتیت B .

اقدامات لازم برای پیشگیری از تماس با ویروس هپاتیت B

سایر راه ها برای کاهش خطر ابتلاء به هپاتیت B عبارتند از:
•    داشتن روابط جنسی سالم. بدون اطمینان از وضعیت ابتلای فرد به هپاتیت B یا سایر عفونت های مقاربتی، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با وی نباید صورت گیرد.

•    قطع مصرف مواد مخدر. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید. در غیر این صورت از سوزن مشترک برای تزریق استفاده نکنید و از یک سوزن استریل برای تزریق استفاده کنید.

•    رعایت نکات بهداشتی در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن. اگر قصد پیرسینگ یا خالکوبی دارید، از مراکز معتبر برای این کار استفاده کنید. قبل از این کار در مورد روش های پاکسازی و استریل کردن تجهیزات این مرکز سؤال کنید. در مورد استفاده از سوزن های استریل اطمینان حاصل کنید. اگر در یک مرکز از پاسخگویی به سؤلات شما امتناع کردند، به مرکز دیگری مراجعه کنید.

•    دریافت واکسن هپاتیت B پیش از سفر. اگر قصد مسافرت به منطقه ای را دارید که شیوع بالایی از هپاتیت B دارد، پیش از سفر با پزشک خود در مورد دریافت واکسن هپاتیت B به خوبی مشورت کنید. تزریق این واکسن معمولاً به صورت 3 تا 4 تزریق در یک زمان 6 ماهه انجام می گیرد.