خون مخفی در مدفوعFecal occult blood test
تست خون مخفی مدفوع (که تحت عنوان FOBT نیز شناخته می شود) یک تست آزمایشگاهی است که مدفوع را از لحاظ حاوی بودن خون غیر قابل تشخیص (مخفی شده) چک می کند.
خون مخفی در مدفوع ممکن است نشانه ی سرطان روده بزرگ یا پلیپ در روده بزرگ یا مقعد باشد. این درحالیست که همه سرطان ها یا پولیپ ها خونریزی ندارند. بطور معمول، خون مخفی در مقادیر خیلی کمی در مدفوع ظاهر می شود که تنها با مواد شیمیایی مورد استفاده در تست قابل شناسایی است.
اگر خون در تست تشخیص داده شد، ممکن است تست های اضافی برای تشخیص منبع خونریزی مورد نیاز باشد. تست تشخیص خون مخفی در مدفوع تنها می تواند حضور یا عدم حضور خون را معین کند. این تست قادر به تشخیص منشاء خونریزی نمی باشد.
پزشک شما ممکن است به دلایل زیر این تست را پیشنهاد کند:
- غربالگری برای سرطان روده بزرگ. اگر شما سن تان 50 سال یا بیشتر است و در معرض خطر سرطان روده بزرگ هستید، پزشک ممکن است این تست را سالی یک بار برای غربالگری سرطان توصیه کند. به علاوه، اگرچه ممکن است به تست های دیگری که به پزشک اجازه بررسی مستقیم روده بزرگتان را بدهد، نیز نیاز داشته باشید.
- ارزیابی دلایل محتمل آنمی غیرقابل توضیح. آنمی (کم خونی) شرایطی است که گلبول های قرمز سالم به اندازه کافی برای حمل مطلوب اکسیژن به بافت ها، وجود ندارند. بعضی وقت ها تست تشخیص خون مخفی در مدفوع برای مشخص کردن خونریزی دستگاه گوارش (مثل زخم خونریزی دهنده) که به وخامت آنمی کمک میکند، استفاده می شود.
غذاهای مختلف، مکمل های غذایی و داروها می توانند نتیجه ی برخی از تست های تشخیص خون در مدفوع و حتی تشخیص حضور خون وقتی که در واقعیت خونی وجود ندارد (مثبت کاذب) یا نادیده گرفتن وجود خون درحالیکه در واقع حضور دارد ( منفی کاذب)، را تحت تاثیر قرار دهند. حدود سه روز قبل از آزمایش، پزشک تان ممکن است از شما درخواست کند تا از موارد زیر پرهیز کنید:
- بعضی از میوه ها و سبزیجات مثل کلم بروکلی و شلغم
- گوشت قرمز
- ترب کوهی
- مکمل ویتامین C
- مسکن ها، مثل آسپیرین، ایبوپروفن (Advil ،Motrin و ...)
تست های متنوعی برای تشخیص خون مخفی در مدفوع وجود دارد که هر کدام دارای روش های گوناگونی برای جمع آوری و آزمایش مدفوع می باشند. آنها شامل موارد زیر می شوند:
- تست خون مخفی مدفوع گایاک. پزشک تان معمولاً به شما یک کارت تست برای دو یا سه نمونه می دهد. شما نمونه های مدفوع را از هر دو یا سه دفعه تخلیه ی روده در یک ظرف تمیز جمع آوری می کنید. معمولاً در روزهای متوالی این کار را انجام می دهند و سپس از یک چوب ناقل برای گذاشتن لکه ای از مدفوع بر روی جای مشخصی از کارت، استفاده می شود. وقتی که نمونه ها خشک شدند، شما آنها راشخصاً یا با پست به پزشک یا آزمایشگاه برمی گردانید.
- پد یا بافت معرف قابل تراز. شما می توانید این کیت را از داروخانه و بدون نسخه تهیه کنید. این پد یا بافت را درون کاسه ی توالت بعد از تخلیه ی روده، معمولاً طی سه روز متوالی قرار می دهید. این پد ها در حضور خون تغییر رنگ می دهند. شما سپس می توانید تغییرات را به پزشک تان اطلاع دهید.
- تست ایمونوشیمیایی تشخیص خون مخفی در مدفوع (FOBT or FIT). روش جمع آوری این تست به کارخانه سازنده کیت آن بستگی دارد، ولی معمولاً از یک قاشق مخصوص یا یک ابزار دیگر برای جمع آوری نمونه ی مدفوع استفاده می شود و سپس آن را در ظرف جمع آوری کننده کیت نگاه می دارید. این ظرف درنهایت به پزشک یا آزمایشگاه ارجاع داده می شود.
تست ایمونوشیمیایی از gFOBT جدیدتر است. هیچ محدودیت غذایی قبل از نمونه گیری ندارد و آزمایش معمولاً روی نمونه های تصادفی مدفوع نیز قابل اجرا است. همچنین تست ایمونوشیمیایی از gFOBT حساس تر می باشد. برای نتایج دقیق تر، برگرداندن سریع نمونه ها حائظ اهمیت است.
پزشک نتایج تست خون مخفی درمدفوع را بررسی خواهد کرد و سپس نتایج آن را با شما به اشتراک می گذارد:
- نتیجه منفی. تست خون مخفی مدفوع منفی در نظر گرفته می شود، اگر هیچ خونی در نمونه های شما یافت نشود. اگر شما آزمایشی برای غربالگری سرطان روده بزرگ در گذشته داشته اید و نسبتاً در معرض خطر نیز هستید (عوامل خطر دیگری برای سرطان روده بزرگ به جز سن نداشته باشید)، ممکن است پزشک تان توصیه کند که یک سال صبر کنید و سپس تست را تکرار کنید.
- نتیجه مثبت. تست خون مخفی مدفوع مثبت درنظر گرفته می شود، اگر خون در نمونه های مدفوع تان تشخیص داده شود. ممکن است به آزمایش های دیگری مثل کلونوسکوپی برای معین کردن منشاء خونریزی نیاز پیدا کنید.
مهم است به یاد داشته باشید که نتایج منفی و متبت کاذب نیز محتمل است. بعضی ازسرطان ها و بیشتر پلیپ ها خونریزی ندارند، که ممکن است منجر به نتیجه منفی کاذب شوند. همچنین خونریزی پنهانی ممکن است از منابع دیگری به جز سرطان کلون و پلیپ – مثبت کاذب- مثل زخم معده، هموروئید، یا حتی خون بلعیده شده از دهان یا دماغ تان باشد.