لخته شدن خونBlood clots
تشیکل لخته خون در شرایط و مکان های مختلفی رخ می دهد. لخته شدن خون در پاسخ به یک آسیب، برش و یا در هنگام متوقف کردن خطرناک خونریزی تشکیل می شود. با این حال، در برخی شرایط لخته خون در نقاط بحرانی مانند ریه ها و مغز ایجاد می شود که و نیاز به مراقبت های پزشکی خاص دارد.
لخته شدن خون ممکن است در داخل رگ های کوچک نزدیک به سطح پوست (فلبیت سطحی) ایجاد شود که سبب قرمزی موضعی، درد و تورم می شود. فلبیت سطحی به ندرت موجب بروز مشکلات شده و نیاز به درمان خاصی ندارد. اگر خون در داخل رگ های بزرگتر و وریدهای عمیق تر لخته شود (ترومبوز ورید عمقی) نشانه های بیشتری را در ناحیه درگیری ایجاد کرده و مشکلات بسیار جدی تری را به همراه دارد.
لخته تشکیل شده در خون ممکن است از مرکز تولید خود جدا شده و به بافتهای دیگر بدن آسیب وارد کند. لخته های خون جدا شده از وریدهای عمقی ممکن است به سمت ریه ها حرکت کنند که بسیار خطرناک خواهد بود و سبب ایجاد آمبولی ریوی می شود.
لخته های خون تشکیل شده در حفره های قلب که معمولاً با ریتم قلبی نامنظم مانند فیبریلاسیون دهلیزی مشخص می شود ممکن است به سمت مغز حرکت کرده و باعث سکته مغزی شود. همچنین لخته شدن خون در رگ های اصلی قلب جریان خون از طریق سرخرگ را مسدود کرده و سبب حمله قلبی می شود. همچنین لخته های خون که از درون عروق شریانی کاروتید در گردن بوجود می آیند ممکن است وارد مغز شده و منجر به سکته مغزی شود.
عوامل و شرایط متعددی می تواند موجب لخته شدن خون شود. همچنین شرایطی وجود دارد که سبب حرکت لخته خون به نقاط مختلف بدن می شود که شامل:
- سندرم فسفولیپید
- تصلب شرائین/ آترواسکلروز
- مصرف برخی داروها، مثل قرص های ضد بارداری، داروهای سرطان سینه، هورمون درمانی و ...
- ترومبوز ورید عمقی
- فاکتور V لیدن
- سابقه لخته شدن خون در خانواده
- آریتمی های قلبی
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
- چاقی
- بیماری عروق محیطی
- آلوئه پلی سیتمی
- بارداری
- نشستن طولانی مدت و یا استراحت در بستر
- آمبولی ریوی
- سیگار کشیدن
- سکته مغزی
- جراحی
با مشاهده موارد زیر باید به اورژانس مراجعه کرد:
- تنگی نفس
- فشار یا درد فشرده در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد.
- درد شانه، بازو، پشت یا فک
- ضربان قلب سریع
- ضعف ناگهانی یا بی حسی در صورت، بازو یا پا
- بروز ناگهانی اشکال در صحبت کردن و یا درک گفتار (آفازی)
- تاری دید، دوبینی یا کاهش بینایی ناگهانی
با پزشک خود مشورت کنید:
با مشاهده علائم و نشانه هایی در یک دست یا پا به پزشک مراجعه کنید:
- تورم
- قرمزی
- بی حسی
- درد
مراقبت از خود:
برای کاهش لخته شدن خون این نکات باید رعایت شود:
- اجتناب از نشستن طولانی مدت: اگر با هواپیما یا ماشین سفر می کنید، می توانید در راهروها راه بروید یا در بین رام توقف کنید و کمی راه بروید.
- بعد از عمل جراحی و استراحت در بیمارستان، سعی کنید هر چه زودتر حرکت کنید.
- تغییر شیوه زندگی: کاهش وزن، درمان فشارخون بالا، ترک سیگار و ورزش به طور منظم.