یبوستConstipation

یبوست اغلب زمانی رخ می دهد که حرکات مواد زاید و یا مدفوع در دستگاه گوارش به آرامی انجام می شود، و باعث تبدیل شدن آن به مدفوع سخت و خشک می شود.

به طور معمول، مواد زائد حاصل از هضم غذا (مدفوع) از طریق روده توسط انقباضات عضله به جلو رانده می شوند. در روده بزرگ (کولون)، بیشتر آب و نمک موجود در مخلوط مواد زاید دوباره جذب بدن می شوند زیرا این مواد برای بسیاری از عملکردهای بدن حیاتی هستند. با این حال، هنگامی که به اندازه کافی مایعات یا غذاهای غنی از فیبر در رژیم غذایی شما وجود نداشته باشد (و یا اگر انقباضات عضلانی روده بزرگ کند باشد) مدفوع سفت و خشک شده و در روده بزرگ خیلی آرام حرکت می کند. این امر ریشه و علت یبوست است.

همچنین اگر عضلات روده به درستی هماهنگ نشده باشند. ممکن است مبتلا به یبوست شوید. این مشکل اختلال عملکرد کف لگن (anismus) نامیده می شود و باعث می شود شما در بسیاری از اجابت مزاج ها از زور زدن استفاده کنید حتی آنهایی که نرم هستند.

تعدادی از عواملی که می توانند باعث کاهش سرعت حرکت روده شوند، عبارتند از:

• مصرف مایعات کم یا آب ناکافی  

• میزان ناکافی فیبر در رژیم غذایی

• نادیده گرفتن ضرورت دفع مدفوع و یا به تاخیر انداختن آن به بعد

• فقدان فعالیت جسمی (به خصوص در افراد مسن)

• سندرم روده تحریک پذیر

• تغییرات در سبک یا روال زندگی، از جمله بارداری، پیری و سفر

• بیماری

• استفاده مکرر و یا سوء مصرف ملین ها

• بیماری های خاص، مانند سکته مغزی، دیابت، بیماری تیروئید و بیماری پارکینسون

• مشکلات روده بزرگ و راست روده، از جمله انسداد روده یا دیورتیکولوز

• برخی از داروها، از جمله داروهای ضد درد، دیورتیک ها و داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون، فشارخون بالا و افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد.

• اختلالات هورمونی مانند کم کاری غده تیروئید

• شقاق مقعد و بواسیر (هموروئید)، که می تواند باعث اسپاسم عضله اسفنکتر مقعد شود

• از دست دادن املاح بدن از طریق استفراغ یا اسهال

• صدمه به نخاع، که می تواند اعصابی که به روده ها وارد یا خارج می شود را تحت تاثیر قرار دهد

در موارد نادری، یبوست ممکن است نشان دهنده اوضاع جدی به لحاظ پزشکی مانند سرطان روده بزرگ، اختلالات هورمونی یا بیماریهای خود ایمنی باشد.

در کودکان، یبوست ممکن است نشان دهنده بیماری باشد. هیرشپرونگ(Hirschsprun)  که یک بیماری مادرزادی است و در نتیجه از دست رفتن سلول های عصبی در روده بزرگ به وجود می آید. یبوست در کودکان همچنین در شرایطی اتفاق می افتد که کودک در اغلب موارد از توالت رفتن می ترسد و یا تمایلی به انجام عمل دفع ندارد. کودکان بزرگتر نیز ممکن است اجابت مزاج را نادیده بگیرند و یا فراموش کنند. 

اگر چه یبوست ممکن است آزاردهنده باشد، معمولاً خیلی جدی نیست. اکثر کسانی که به یبوست مبتلا هستند به دنبال مراقبت های پزشکی هستند. با این حال، یبوست مزمن ممکن است منجر به عارضه شود و یا نشانه ای از یک اختلال زمینه ای جدی باشد.

به پزشک خود مراجعه کنید اگر تجربه غیرقابل توضیح در مورد بروز یبوست دارید و یا تغییراتی در اجابت مزاج به وجود آمده یا در صورتی که علائم شدید و بیش از سه هفته ادامه داشته است. همچنین مراقبت های پزشکی را دنبال کنید اگر شما تجربه هر یک از علائم یا نشانه های زیر را دارید، زیرا وجود این علایم ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی تر باشد:

• با وجود تغییرات اصلاحی در رژیم غذایی یا ورزش دفع مدفوع بیش از سه روز و جدا از هم اتفاق می افتد.

• درد شکمی شدید

• وجود خون در مدفوع

• یبوست که در تناوب با  اسهال اتفاق می افتد

• درد مقعد

• مدفوع باریک و مدادی مانند

• از دست دادن بدون علت وزن

 احتمال ابتلا به یبوست در شما وجود دارد اگر شما:

• فرد بالغ با سن زیاد یا

• بی تحرک هستید.

• بستری در تخت و یا فعالیت محدود

• رژیم غذایی با فیبر کم دارید.

• مایعات کافی دریافت نمی کنید.

 • برخی از داروها، از جمله آرامبخش، مواد مخدر یا داروهای خاصی که فشارخون را پایین می آورد مصرف می کنید.

 • تحت شیمی درمانی هستید.

زنان در اغلب موارد بیشتر به یبوست مبتلا می شوند و میزان ابتلا به یبوست در کودکان بیشتر از بزرگسالان است. اگر شما باردار هستید به دلیل تغییرات هورمونی، میزان ابتلای شما به یبوست زیاد خواهد بود. بعدها در دوران بارداری، فشار موجود در روده به دلیل بزرگ شدن رحم، خود نیز می تواند موجب یبوست می شود.

اگر چه یبوست می تواند بسیار آزاردهنده باشد، معمولاً چندان جدی نیست. اگر یبوست ادامه یابد و به خصوص اگر با زور زدن همراه باشد، عوارض خاصی به دنبال خواهد داشت:

• زمانی که مدفوع سفت باعث کشیدگی عضله اسفنکتر می شود، هموروئید یا شکاف (شقاق) در مقعد به وجود خواهد آمد.

• تراکم مدفوع زمانی اتفاق می افتد که حجمی از مدفوع سفت شده به وجود آمده است که باعث می شود با اجابت مزاج طبیعی قادر به خارج کردن آنها نباشید. نیاز خواهد بود به صورت دستی مدفوع انباشته شده را خارج کنید.

• پایین افتادگی مقعد زمانی رخ می دهد که مقدار کمی از بافت رکتال (مقعد) تحت تاثیر فشار از مقعد خارج شده است.

• اگر شما در اغلب موارد از مسهل ها استفاده کنید مبتلا به سندرم روده تنبل، خواهید شد که باعث می شود که روده برای تخلیه کامل وابسته به مسهل شود. استفاده از ملین ها نیز می تواند منجر به مشکلات دیگری شود، از جمله جذب کم  ویتامین ها و سایر مواد مغذی وآسیب روده.

بهتر است شما برای بار اول مراقبت های پزشکی مربوط به یبوست را از پزشک خانوادگی خود و یا پزشک عمومی دریافت کنید. اگر پزشک شما مشکوک به یبوست پیشرفته باشد این امکان وجود دارد که شما به یک متخصص اختلالات گوارشی (گوارش) معرفی شوید. از آنجا که قرار ملاقات بسیار کوتاه است، و اغلب سوالات زیادی خواهید داشت، بهترین کار این است که به خوبی برای این کار آماده شوید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند آمادگی لازم را به دست آورید و موارد مورد انتظار از پزشک نیز پاسخ داده شود.

چه کاری می توانید انجام دهید

• از هر گونه محدودیت های پیش از ملاقات آگاهی داشته باشید. زمانی که تاریخ ملاقات را مشخص می کنید، حتماً بپرسید که آیا نیاز است قبل از ملاقات کاری انجام شود، مانند محدود کردن رژیم غذایی و یا خوردن برخی غذاها با فیبر بالا که شما را برای تست تشخیصی آماده می کند.

• هر گونه علایمی که دارید از جمله مواردی که نامربوط به یبوست به نظر می رسد را بنویسید.

• اطلاعات کلیدی شخصی را یادداشت کنید، از جمله هر گونه تنش و یا تغییرات عمده که اخیرا" برای شما اتفاق افتاده است، مانند سفر یا بارداری.

• لیستی از داروها و همچنین ویتامین ها، مکمل ها یا داروهای گیاهی، که مصرف می کنید را تهیه کنید.

• یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست را به همراه ببرید. گاهی اوقات جذب تمام اطلاعات ارائه شده در طی یک قرار ملاقات می تواند مشکل باشد. کسی که شما را همراهی می کند در یادآوری نکته فراموش شده می تواند موثر باشد.

• سوالاتی که از پزشک پرسیده خواهد شد را یادداشت کنید.

سوالاتی که می توانید از پزشک بپرسید

زمانی که با پزشک خود سپری می کنید، محدود است بنابراین تهیه لیستی از سوالات از قبل کمک خواهد کرد که زمان را بهتر مدیریت کنید. لیست سوالات خود را از مهمترین به کم اهمیت ترین طبقه بندی کنید. زیرا زمان به سرعت سپری می شود. در مورد یبوست، برخی از سوالات اساسی که از پزشک می توانید بپرسید، عبارتند از:

• چه عواملی باعث بروز علائم و یا بیماری می شود؟

• آیا علل احتمالی دیگری در بروز علایم یا وضعیت من وجود دارد؟

• به چه نوع از آزمایشاتی نیاز دارم؟

• چه روش درمانی را پیشنهاد می کنید؟

• سایر گزینه های درمانی چیست؟

• چه مدت نیاز است تا علایم بیماری بهبود یابد؟

• شرایط بهداشتی و وضعیت سلامت من اینگونه است. چگونه می توانم به بهترین شکل ممکن آن را مدیریت کنم؟

• آیا محدودیتی وجود دارد که من باید از آنها پیروی کنم؟

• آیا نیازی به مراجعه به یک متخصص گوارش است؟ هزینه درمانی چه مقدار خواهد بود و آیا بیمه آن را پوشش می دهد؟

• آیا یک جایگزین عمومی برای داروهای تجویز شده وجود دارد؟

• آیا هر گونه بروشور و یا دیگر مواد چاپ شده ای در این زمینه وجود دارد که من می توانم  استفاده کنم؟ چه وب سایتی پیشنهاد می کنید؟

علاوه بر سوالاتی که آماده کرده اید از پرسیدن سوالاتی که ضمن گفتگو با آن مواجه می شوید امتناع نکنید.

چه انتظاری از پزشک داشته باشید

پزشک شما احتمالا تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. اگر در مورد سولات آمادگی قبلی داشته باشید زمان بیشتری برای پرسیدن سوالات ضروری در اختیار خواهید داشت. پزشک از شما خواهد پرسید:

• چه زمانی علائم یبوست در شما شروع شد؟

• آیا علایم به صورت مداوم وجود دارند و یا گاه به گاه بوجود می آیند؟

• علایم چقدر شدید هستند؟

• چه چیزی -اگر  موردی هست- باعث بهبود علائم در شما می شود؟

• چه چیزی - اگر موردی هست-  باعث وخیم تر شدن علائم  می شود؟

• آیا این علائم شامل درد شکم نیز می شود؟

 •آیا استفراغ هم دارید؟

• آیا شما به تازگی بدون اینکه بخواهید وزن از دست داده اید؟

• آیا همراه با اجابت مزاج خون در مدفوع مشاهده کرده اید؟ آیا در آب توالت یا بر روی کاغذ توالت خون دیده اید؟

• آیا اجابت مزاج همراه با  زور زدن است؟

• آیا در سابقه خانوادگی شما مشکلات گوارشی یا سرطان روده بزرگ وجود داشته است؟

• آیا موارد دیگر پزشکی در مورد شما تشخیص داده شده است؟

• آیا مصرف داروهای جدیدی را شروع کرده اید  و یا داروهای فعلی را به تازگی تغییر دوز داده اید؟

چه کاری می توانید در این دوران انجام دهید

به یاد داشته باشید که برخی از تست های تشخیصی ممکن است نیاز به آمادگی قبلی داشته باشد. به عنوان مثال، افرادی که تحت مطالعات نشانگر هستند و نیاز به داشتن یک رژیم غذایی با فیبر بالا و پرهیز از مسهل ها برای یک دوره معینی قبل از انجام تست دارند. قبل از مراجعه به مطب در مورد دستورالعمل های خاص با پزشک مشورت کنید. 

پزشک تاریخچه پزشکی را از شما خواهد خواست، معاینه فیزیکی انجام خواهد داد و در مورد داروهایی که توسط پزشک تجویز شده و همچنین داروهایی که بدون نسخه در حال مصرف هستید، سوالاتی خواهد پرسید. پزشک جهت رسیدن به تشخیص درست در مورد یبوست برخی از موارد به دست آمده از انجام آزمایشات را حذف خواهد کرد. این موارد عبارتند از انسداد روده کوچک یا روده بزرگ (انسداد روده)، تنگی روده بزرگ، وجود بیماری غدد درون ریز مانند کم کاری تیروئید، یا اختلال الکترولیتی مانند کلسیم بیش از حد در خون (هیپرکلسمی).

تست های بیشتری معمولاً برای افراد مبتلا به علایم شدیدتر و یا برای افراد مسن تر که مبتلا به یبوست همراه با علایم جدید هستند، انجام خواهد شد. شما میتوانید از این روش های تشخیصی استفاده کنید.:

• اشعه  X باریم انما. در این آزمایش، مخاط روده با ماده حاجب (باریوم) پوشش داده می شود به طوری که راست روده، روده بزرگ و گاهی بخشی از روده کوچک می تواند به وضوح در یک تصویر اشعه ایکس دیده شود.

• اشعه ایکس از ناحیه مقعد (defecography). در روش اشعه ایکس، پزشک شما مقعد را با خمیر نرم با همان قوام مدفوع پر می کند. همینطور که در حال دفع خمیر هستید، برای ارزیابی کامل پروسه دفع مدفوع و انقباضات عضله رکتوم عکسی با استفاده از اشعه X گرفته می شود.

• سیگموئیدوسکوپی (بررسی قسمت تحتانی روده بزرگ). در این روش، پزشک لوله انعطاف پذیر و سبکی، را به مقعد جهت بررسی راست روده و قسمت پایینی روده بزرگ وارد می کند.

• تست از مقعد و تمام روده بزرگ (کولونوسکوپی). این روش تشخیصی، اجازه می دهد تا پزشک به بررسی تمام روده بزرگ با لوله انعطاف پذیر مجهز به دوربین، بپردازد.

• بررسی عملکرد عضله اسفنکتر مقعد (مانومتری آنورکتال). در این روش، پزشک لوله ای باریک و انعطاف پذیر را به مقعد و رکتوم  وارد می کند و پس از آن شروع به باد کردن بالن کوچک در نوک لوله می کند. این دستگاه سپس از طریق عضله اسفنکتر به بیرون کشیده می شود. این روش باعث می شود تا پزشک میزان هماهنگی عضلات شما را به هنگام حرکت روده مورد بررسی قرار دهد.

• بررسی چگونگی حرکت مواد غذایی در روده بزرگ (مطالعه نشانگر یا مطالعه ترانزیت روده بزرگ). در این روش، کپسولی که حاوی نشانه گرهایی است بلعیده می شود و این کپسول توسط اشعه X عکسبرداری شده و عملکرد روده را در طی چند روز نشان می دهد. پزشک نشانه ای از اختلال عملکرد عضلات روده و چگونگی حرکت مواد غذایی را از طریق روده بررسی می کند.