پارگی تاندون آشیلAchilles tendon rupture
تعریف بیماری
تاندون آشیل بند فیبری مستحکمی است که عضلات پشت ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل می کند. اگر تاندون آشیل بیش از حد کشیده شود امکان پارگی آن به صورت کامل یا جزئی وجود خواهد داشت.
پارگی تاندون آشیل یک آسیب دیدگی‌ای است که بر قسمت پایینی پشت پا تاثیر می گذارد که بیشتر در افرادی که ورزش‌های رقابتی انجام می دهند اتفاق می افتد، اما ممکن است برای هر فرد دیگری هم رخ دهد.
اگر تاندون آشیل پاره شود، فرد صدایی شبیه صدای پارگی به دنبال ایجاد سریع یک درد شدید در قسمت پشتی مچ پا احساس می کند که به احتمال زیاد بر توانایی راه رفتن فرد تاثیر خواهد گذاشت.
اغلب برای ترمیم پارگی از جراحی استفاده می شود اگرچه روش‌های درمانی غیر تهاجمی نیز برای بیماران به خوبی موثر خواهد بود.نشانه ها
اگرچه امکان این وجود دارد که که هیچ علائم و نشانه ای برای پارگی تاندون وجود نداشته باشد، بیشتر افراد علائم زیر را گزارش می کنند:
• احساس اینکه مدام به ساق پا ضرباتی وارد می شود
• درد شدید و ورم در اطراف پاشنه ی پا
• عدم توانایی در خم کردن پا یا بلند کردن پاشنه ی پا از زمین در هنگام راه رفتن
• عدم توانایی برای ایستادن روی پنجه‌ی پای آسیب دیده
• شنیده شدن صدایی مشابه پاره شدن در هنگام پارگی آشیلعلل
تاندون آشیل به خم شدن پا به سمت پایین، ایستادن روی پنجه ی پا و انگشتان و به عقب راندن پا هنگام راه رفتن کمک می‌کند. در حقیقت هر بار که راه می رویم و پای خود را حرکت می دهیم به تاندون آشیل اتکا میکنیم.
پارگی معمولاً در بخشی از تاندون که در 6 سانتی متری نقطه‌ای که به استخوان پاشنه متصل است اتفاق می افتد. این قسمت به علت جریان خون ضعیفی که دارد ممکن است مستعد پارگی باشد که می تواند بر توانایی ترمیم شدن آن نیز تاثیر گذارد.
پارگی اغلب به دلیل افزایش ناگهانی در فشار وارد شده بر تاندون آشیل اتفاق می افتد.
مثال های معمول آن عبارتند از:
• افزایش شدت فعالیت های وزشی مخصوصاً ورزش هایی که شامل پریدن می شوند
• افتادن از بلندی
• افتادن در گودالعوامل خطر
فاکتور هایی که می تواند خطر پارگی تاندون را افزایش دهند شامل موارد زیر می شوند:
سن: بیشترین اوج پارگی تاندون آشیل در سنین 30 تا 40 سال می باشد.
جنسیت: پارگی تاندون آشیل در مردان نسبت به زنان 5 برابر شایع تر است.
ورزش های رقابتی: پارگی تاندون آشیل اغلب اوقات در ورزش‌هایی که دویدن و پرش را شامل می شود و یا ورزش‌هایی که فعالیت در آن ها به طور ناگهانی شروع می شود یا متوقف می شود مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس اتفاق می افتد.
تزریق استروئید: گاهی اوقات پزشکان جهت کاهش درد و التهاب در مفصل غوزک پا، از تزریق استروئید استفاده می کنند که این دارو اما می تواند منجر به تضعیف تاندون های نزدیک شود و با پارگی تاندون در ارتباط بوده است.
آنتی بیوتیک ها ی خاص: آنتی بیوتیک های فلوروکوئینولون، از جمله سیپروفلوکسین یا لووفلوکسین (لواکوئین)، خطر پارگی تاندون آشیل را افزایش می دهد.چاقی: وزن اضافی فشار بیشتری را بر تاندون وارد می کند.
آمادگی ویزیت پزشک
افرادی که دچار پارگی تاندون هستند معمولاً به دنبال روش های درمانی فوری در بخش اورژانس بیمارستان‌ها هستند. ممکن احتیاج باشد فرد با پزشک متخصص خود در زمینه‌ی پزشکی ورزشی یا جراح ارتوپد مشورت کند.
کارهایی که شما به عنوان بیمار میتوانید انجام دهید:
تهیه‌ی لیستی که موارد زیر را شامل شود:
• توضیحات با جزئیات از علائم و زمان و چگونگی اتفاق افتادن جراحت
• اطلاعاتی در رابطه با مشکلات پیشین پزشکی
• تمام داروهای مصرفی و مکمل ها ی رژیمی که استفاده میکنید
• سوال هایی که میخواهید از پزشک بپرسید
چه انتظاراتی از پزشک خود داشته باشید:
پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:
• این جراحت چگونه اتفاق افتاد؟
• آیا در هنگام بروز آسیب صدای پارگی شنیدید؟
• آیا می توانید روی پنجه ی پای آسیب دیده تان بایستید؟زمان مراجعه به پزشک
اگر صدایی مشابه پاره شدن در پاشنه‌ی پای خود احساس کردید فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید خصوصاً اگر پس از آن قادر به درست راه رفتن نبودید
روش های تشخیصی
روش‌های تشخیصی:
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است قسمت پایینی پا را از نظر وجود ورم یا سفتی چک کند. اگر تاندون به طور کامل پاره شده باشد ممکن است پزشک قادر باشد یک فرورفتگی و فضای خالی را در ناحیه ی تاندون حس کند
پزشک ممکن است از بیمار بخواهد بر روی صندلی به حالت زانو زدن بنشیند یا بر روی تخت به شکم دراز بکشد به طوری که پاها ( از مچ پا به پایین) از لبه تخت معاینه یا صندلی آزاد باشد. سپس برای اینکه متوجه شود که آیا پای بیمار به طور اتوماتیک و غیر ارادی خم می شود یا نه عضله ی ساق را میفشارد. خم نشدن آن به این معنی است که تاندون آشیل پاره شده است.
اگر در رابطه باشدت و گستردگی آسیب تاندون سوالی وجود داشته باشد – که آیا به طور کامل پاره شده است یا فقط بخشی از آن – پزشک ممکن است دستور انجام سونوگرافی یا اسکن MRI را بدهد. این روش های درمانی بدون درد تصاویری از بافت‌های بدن بیمار ارائه می دهد.روش های درمانی:
درمان تاندون آشیل اغلب به سن، میزان فعالیت فیزیکی و شدت آسیب بستگی دارد. در مجموع، افراد جوان‌تر و فعال‌تر، خصوصاً ورزشکاران برای ترمیم کامل تاندون آشیل آسیب دیده جراحی را انتخاب می کنند. اگرچه، مطالعات گذشته، تاثیر به نسبت براری را برای هر دو روش جراحی و غیر جراحی گزارش کرده اند.
درمان های غیر تهاجمی:
این روش معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
• استراحت تاندون توسط استفاده از عصای زیر بغل
• استفاده از یخ در موضع آسیب دیده
• استفاده از داروهای مسکن
• ممانعت از حرکت مچ پا در چند هفته ی اول، معمولاً با استفاده از کفش های مخصوص راه رفتن که ساق دار هستند و درای پاشنه ای یک سره که سبب خم شدن با به سمت پایین باشد (30 درجه).
درمان های غیر تهاجمی، از بروز خطرات مرتبط با جراحی از جمله عفونت پیشگیری می‌کند. اما، روش غیر جراحی ممکن است شانس پارگی مجدد را افزایش دهد و همینطور روند بهبود نیز ممکن است بیشتر طول بکشد. اگرچه مطالعات اخیر پیامد های مثبتی را در افرادی که با روش های غیر تهاجمی درمان می شوند نشان داده است البته در صورتی که تمرین های توان بخشی تحمل وزن را زودتر شروع کنند.درمان های تهاجمی:
جراحی: این روش به طور عمده شامل ایجاد یک شکاف در قسمت پشتی و پایینی پا و به دنبال آن بخیه زدن تاندون پاره شده به یکدیگر است. با توجه به شرایط بافت پاره شده، ترمیم قسمت آسیب دیده ممکن است با تاندون های دیگر تقویت شود.
عوارض می تواند شامل عفونت و آسیب اعصاب باشد. روش های تهاجمی کوچک می تواند میزان عفونت‌ها را در مقایسه با جراحی‌های باز کاهش دهند.درمان جایگزین
توان بخشی: بعد از هرکدام از روش های درمانی، بیمار تمرین‌های فیزیکی درمانی را جهت تقویت عضلات پا و تاندون آشیل خواهد داشت. اغلب افراد به سطح پیشین فعالیت خود در طول 4 تا 6 ماه بر میگردند که البته ادامه تمرین‌های قدرتی بعد از این دوره نیز مهم است چرا که برخی مشکلات میتوانند برای مدت یک سال مداومت داشته باشند.
یک نوعی از توان بخشی که به عنوان توان بخشی عملکردی شناخته می شود بر هماهنگی قسمت های بدن و چگونگی حرکت کردن بیمار تمرکز می کند با این هدف که فرد را به عنوان یک ورزشکار یا حتی در فعالیت های روزمره به بالاترین سطح عملکرد خود برساند.
نتیجه گیری یک مطالعه ی مروری بیان کرد که اگر فرد به توان بخشی‌های عملکردی دسترسی داشته باشد می تواند به همان خوبی روش های جراحی از روش های غیر تهاجمی سود ببرد که البته مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.
توانبخشی بعد از هرکدام از روش‌ها ی درمانی جراحی و غیر جراحی به سمت سریع‌تر پیش رفتن در حال حرکت است که البته مطالعاتی در این زمینه درحال اجرا است.پیشگیری
تمرین کشش عضله ی ساق پا
تاندون آشیل عضله ی پشت پا را به استخوان پاشنه متصل می کند. تمرین کشش عضله‌ی ساق می تواند از پارگی تاندون جلوگیری کند.
برای انجام تمرینات کششی مراحل زیر را دنبال کنید:
1- در مقابل دیوار یا یک وسیله ی ورزشی مستحکم بایستید و به اندازه‌ی طول دستانتان ازآن فاصله بگیرید. سپس کف دستانتان را به طور کامل بر روی دیوار گذاشته یا از یک وسیله‌ی ورزشی مستحکم استفاده کنید. یک پا را درحالی که زانو صاف است و پاشنه ی پا کامل بر روی زمین است عقب بگذارید.
2- به آرامی آرنج های خود و زانوی جلویی را خم کنید و لگن را به سمت جلو حرکت دهید تا زمانی که در ساق خود احساس کشیدگی کنید.
3- این حالت رابرای 30 تا 60 ثانیه حفظ کنید.
4- پاهارا جا به جا کنید و همین حرکات را با پای دیگر تکرار کنید.
جهت کاهش شانس ابتلا به مشکلات تاندون آشیل نکات زیر را دنبال کنید:
کشش و تقویت عضله ی ساق پا:
ساق خود را بکشید تازمانی که یک کشش قابل توجه اما نه درد را حس کنید. هنگام انجام کشش جهش یا حرکتی نداشته باشید.
تمرین‌های تقویت کننده ی ساق نیز می تواند به عضله و تاندون جهت دریافت فشار بیشتر و پیشگیری از پارگی کمک می کند.
فعالیت ورزشی خود را تغییر دهید:
ورزش هایی با جنب وجوش بالا و پرشی را ازقبیل دو با ورزش‌هایی از جمله پیاده روی، شنا ودوچرخه سواری جایگزین کنید.
سطوح دویدن خود را به احتیاط انتخاب کنید:
از دویدن برروی سطوح سخت یا لغزنده پرهیز کنید یا آن‌را محدود‌تر سازید.
چهت تمربن در هوای سرد لباس مناسب انتخاب کنید و کفش مناسب واندازه که دارای ضربه گیر مناسب در قسمت پاشنه ها باشد بپوشید.
شدت تمرین های خود را به آرامی افزایش دهید:
آسیب های تاندون آشیل به طور معمول بعد از یک افزایش ناگهانی در شدت تمرین ها اتفاق می افتد. تکرر، مدت زمان و فواصل تمرین‌های خود را بیشتر از 10 % به طور هفتگی افزایش ندهید