دمانس ناشی از اجسام لوییLewy body dementia
تعریف بیماری
دمانس یا زوال عقل ناشی از اجسام لویی دومین نوع دمانس پیشرونده بعد از دمانس مربوط به آلزایمر است. رسوبات پروتئینی به نام اجسام لویی که در سلول های عصبی ناحیه ای از مغز که مسئول حافظه ، تفکر و حرکت است عامل این نوع از دمانس است.
زوال عقل ناشی از اجسام لویی منجر به کاهش پیشرونده در توانایی های ذهنی می‌شود. افراد مبتلا به این نوع از دمانس تغییراتی در توجه و هوشیاری خواهند داشت. تاثیرات دیگر آن بروز علائم پارکینسون است.
نشانه ها
• توهم در دید: توهم در دید میتواند از اولین نشانه‌های این بیماری باشد که شامل دیدن اجسام، حیوانات، یا افرادی می‌شود که در آن جا حضور ندارند.
• اختلال حرکت: گاهی ممکن است علائم بیماری پارکینسون مانند حرکات آهسته و سفتی عضلانی اتفاق بیفتد که نمجر به زمین خوردن خواهد شد.
• اختلال در عملکرد سیستم اتونوم: فشارخون، نبض، تعریق و مکانسیم های هضم توسط دستگاه عصبی کنترل می‌شوند که اغلب توسط زوال عقل ناشی از اجسام لویی تحت تاثیر قرار میگیرند. گیجی، مشکلات گوارشی و یبوست از عوارض این عارضه هستند.
• افسردگی: افسردگی گاهی ممکن است در حین دوره بیماری بروز یابد.
• بی تفاوتی: عدم تمایل و انگیزه از دیگر نشانه ها می‌باشد.
علل
زوال عقل ناشی از اجسام لویی توسط تجمع غیر طبیعی پروتیینی به نام اجسام لویی اتفاق میفتد.
عوامل خطر
فاکتورهای اندکی میتواند خطر ایجاد زوال عقل ناشی از اجسام لویی را افزایش دهند.
سن: افراد بالای سن 60 سال
• جنسیت: زوال عقل ناشی از اجسام لویی در مردان بیشتر شایع است
• پیشینه خانوادگی: افرادی با سابقه خانوادگی زوال عقل ناشی از اجسام لویی یا پارکینسون در معرض خطر بالاتری هستند.عوارض
این بیماری یک عارضه پیشرونده است و میتواند منجر به موارد زیر شود:
• دمانس شدید
• رفتارهای پرخاشگرانه
• افسردگی
• زمین خوردن
• پارکینسون و لرزش
• مرگ پس از گذشت 8 سال از شروع علائمآمادگی ویزیت پزشک
در ابتدا فرد توسط پزشک خانواده ویزیت می‌شود و در صورت نیاز به متخصص نورولوژی ارجاع داده می‌شود.
اقدامات بیمار:
• یادداشت دقیق تمام علائم
• یادداشت تمامی داروها و مکمل های مصرفی با ذکر دوز
• یادداشت سوالات خود از پزشک مانند آزمایشات لازم
• همراه داشتن عضوی از خانواده یا دوست به عنوان همراهانتظارات از پزشک:
پزشک ممکن است از بیمار یا همراهان وی سوالاتی را بپرسد:• تغییرات بیمار در حافظه، شخصیت و رفتار
• توهمات دیداری
• داروهای مصرفی
• سابقه سکته، افسردگی، آسیب به سر یا دیگر اختلالات نورولوژیکیروش های تشخیصی
تشخیص زوال عقل ناشی از اجسام لویی بر پایه کاهش در توانایی تفکر و تعدادی از موارد زیر صورت می‌گیرد:
• هوشیاری نوسانی
• توهم در دید
• علائم پارکینسون
• اختلال خواب با حرکات سریع چشمهیچ تست و آزمایشی قادر به تشخیص زوال عقل ناشی از اجسام لویی نمی باشد و تشخیص پزشکان بر پایه معاینات می باشد از جمله:
معاینات عصبی و فیزیکی: پزشک علائم پارکینسون، سکته، تومور و دیگر بیماری های تاثیرگذار بر مغز را بررسی خواهد کرد که شامل موارد زیر خواهد شد:
• رفلاکس ها
• قدرت
• راه رفتن
• تن عضلانی
• حرکات چشم
• تعادل
• حس لامسهبررسی توانایی های ذهنی:
در این ارزیابی توانایی حافظه و تفکر بررسی می‌شود. نتایج بیمار با نتایج افراد سالم ولی مشابه از نظر سن و شرایط مقایسه می‌شود.تست های آزمایشگاهی:
این آزمایشات میتوانند مشکلاتی را که بر عملکرد مغز تاثیر گذارند را نشان دهند مانند کمبود ویتامین ب 12.اسکن مغز:
پزشک دستور انجام MRI یا CT scan را خواهد داد که خون ریزی یا سکته را به وسیله آن بررسی نماید یا حتی احتمال وجود تومور.در صورت ناکافی بودن نتایج این آزمایشات و یا ابهام در تشخیص پزشک ممکن است انجام تصویر برداری های دیگری را توصیه نماید مانند:
• اسکن PET که میتواند عملکرد مغز را بسنجد
• تصویربرداری SPECT که می تواند نشان دهد که آیا باز جذب نوروترنسمیتر دوپامین در مغز کاهش یافته است یا خیر.
• بررسی وضعیت خواب فرد از نظر ابتلا به بیماری خواب با حرکات سریع چشم نیز ممکن است توسط پزشک لازم تلقی شود.درمان:
درمان دمانس ممکن است بسیار چالش برانگیز باشد و البته درمانی برای کاهش اجسام لویی وجود ندارد و پزشکان فقط علائم ناشی از بیماری را کاهش میدهند.درمان دارویی
داروها:
مهار کنندههای کولین استراز ها: این داروهای مربوط به بیماری آلزایمر مانند ریواستیگمین و دوناپزیل به واسطه افزایش پیام بر های شیمیایی دخیل در حافظه اثر مثبت خود را اعمال می‌کنند. این امر وجب ارتقای آگاهی و شناخت خواهد شد.
عوارض این داروها میتواند شامل مشکلات گوارشی، تکرر ادرار و افزایش بزاق شوند. در برخی افراد با دمانس خفیف و متوسط آنتاگونیست گیرنده NMDA مانند داروی ممانتین نیز میتواند در کنار مهار کننده کولین استراز موثر باشد.داروهای پارکینسون: داروهای پارکینسون مانند لوودوپا میتواند به کاهش علائم پارکینسون و بهبود سفتی عضلانی کمک نماید. اگرچه این داروها ممکن است گیجی و توهم را افزایش دهند.
اصلاح شیوه زندگی
درمان های خانگی و سبک زندگی:
علائم و پیشرفت بیماری در افراد مبتلا به دمانس متفاوت خواهد بود. مراقبان باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:
• صحبت کاملاً واضح و شفاف: ارتباط چشمی در ارتباط برقرار کردن با بیماران دمانس بسیار مهم است همچنین سرعت تکلم باید آهسته باشد به همراه جملات ساده . استفاده از ایما اشاره و حالت های بدنی نیز توصیه شده است.
• تشویق به فعالیت بدنی: فواید تمرین های ورزشی شامل ارتقای عملکرد ، رفتار و افسردگی می‌باشد.
• تحریک ذهنی: شرکت در بازی ها، پازل های حروف یا دیگر فعالیت های ذهنی میتواند روند کاهش شناخت را کند سازد.
بهتر است افراد مبتلا به دمانس از مصرف کافئین در طول روز و خواب میان روز خودداری کنند چرا که در کیفیت خواب شبانه موثر خواهد بود.
روش های جایگزین درمانی:
نا امیدی و نگرانی علائم دمانس را بدتر می‌کند. روش های زیر به بهبود شرایط کمک خواهد کرد:
• درمان با موسیقی
• حیوانات خانگی
• استفاده از رایحه درمانی
• ماساژدرمان جایگزین
تغییر در محیط: کاهش صداهای آزار دهنده میتواند عملکرد را در مبتلایان به دمانس ارتقا دهد.رفتار ها و پاسخ های ملایم: مراقبت کنندگان باید سعی نمایند هرگز فرد مبتلا به دمانس را مورد بازخواست قرار ندهند و از اصلاح وی خودداری کنند.
ایجاد روتین های روز مره و امور ساده: کار ها باید به سطوح آسان تر تنزل پیدا کنند تا احتمال موفقیت را برای بیمار افزایش دهند. قرار دادن امور در چارچوب و روتین های روزمره گیج کننده نخواهند بود.
حمایت و تطابق:
افراد مبتلا به زوال عقل طیف مختلفی از احساسات را تجربه می کنند مانند ناامیدی، عصبانیت، گیجی، ترس و افسردگی. حمایت از این بیماران به واسطه گوش فرا دادن به آن ها و اطمینان دادن به اینکه میتوانند از زندگی لذت ببرند تا حد زیادی در حفظ عزت نفس آن ها موثر است. مراقبان باید کاملاً بیمارن را تحت نظر داشته باشند و مانع زمین خوردن و آسیب آن ها شوند.