بیماری تشعشعRadiation Sickness

عوارض

ابتلا به بیماری تشعشع در مشکلات روانی بلند مدت و کوتاه مدت نیز دخیل است مانند ترس، استرس و غم و اندوه که با عوامل زیر درارتباط است:

•    تجربه حادثه یا حمله اتمی
•    سوگواری برای خانواده و یا دوستانی که از حادثه نجات نیافته اند
•    درگیر شدن با بلاتکلیفی ناشی از ابتلا به بیماری های عجیب و کشنده ناشی از حادثه
•    نگرانی در رابطه با خطر نهایی ابتلا به سرطان به دنبال مواجهه رادیواکتیو

زمان مراجعه به پزشک

حادثه یا تصادفی که منجر به بیماری تشعشع شود بدون شک توجه انظار عمومی را به خود جذب می‌کند. در صورت بروز چنین حادثه ای رادیو، تلویزیون و اخبار آنلاین باید دنبال شوند چرا که این برنامه‌ها حاوی دستورالعمل‌های فوریتی هستند.

درصورتی که بیمار بداند تحت اشعه قرار گرفته است باید به بخش مراقبت های فوری مراجعه کند.

روش های تشخیصی

هنگامی که فردی مورد مواجهه با دوز بالای پرتو رادیواکتیو ناشی از تصادف یا حمله اتمی قرار میگیرد کارکنان پزشکی اقداماتی را در جهت تعیین دوز تشعشع جذب شده انجام می‌دهند. این اطلاعات برای تعیین شدت خطرناک بودن بیماری اهمیت دارد و همینطور نوع درمان انتخابی و احتمال زنده ماندن فرد.

اطلاعاتی که برای تعیین دوز جذب شده پرتو ضروری است شامل موارد زیر می شوند:

•    آگاهی در رابطه با مواجهه پرتوی: جزییات مربوط به فاصله از منبع تشعشعات و طول مدت مواجهه می تواند به تخمین حدودی در رابطه با شدت مسمومست پرتوی موثر باشد.

•    استفراغ و دیگر علائم: زمان بین مواجهه با پرتوها وشروع استفراغ یک روش به نسبت صحیح برای تخمین میزان پرتو جذب شده می باشد و هرچه زمان قبل از شروع این علامت کوتاه تر باشد، دوز پرتو بالاتر است. شدت و زمان دیگرعلائم و نشانه ها نیز میتواند برای پرسنل پزشکی کمک کننده باشد.

•    آزمایش خون: آزمایش خونی مکرر در طی چندین روز به تیم پزشکی این امکان را می دهد که تغییرات غیر طبیعی در DNA سلول های خونی و یا کاهش گلوبول های سفید خون را تشخیص بدهند.  این عوامل درجه آسیب مغز استخوان را که با میزان دوز جذب شده مشخص می شود نشان می دهد.

•    دوزیمتر: این وسیله می تواند دوز جذب شده پرتو هارا مشخص کند اما فقط در صورتی این کار را انجام می‌دهد که با همان پرتو مشابهی که فرد از آن متاثر شده مواجهه شود.

•    شمارش گر گایگر: دستگاهی است که می‌تواند محل ذرات رادیواکتیو در بدن را شناسایی کند و با استفاده از آن می توان افراد را از این نظر بررسی کرد.

•    نوع تشعشعات: بخشی از پاسخ فوریتی به حملات یا حوادث رادیواکتیوی شامل شناسایی نوع تشعشعات می باشد. این اطلاعات می تواند به تصمیماتی که در رابطه با نوع درمان افراد مبتلا به بیماری تشعشع گرفته می شود جهت دهد.

روش های درمانی: پیشگیری از آلودگی رادیواکتیوی بیشتر، درمان جراحات کشنده مانند سوختگی ها و آسیب ها، کاهش علائم و کنترل درد از اهداف درمان بیماری تشعشع می باشد.

ضدعفونی کردن: ضدعفونی کردن شامل از بین بردن ذرات خارجی رادیواکتیو خواهد بود. درآوردن لباس‌ها و کفش‌ها میتواند تا 90% از آلودگی های خارجی بکاهد. شستن پوست به آرامی و با آب وصابون می تواند ذرات اضافی رادیواکتیو را پاک کند
ضدعفونی کردن از گسترش بیشتر ذرات رادیواکتیو جلوگیری می کند. همچنین خطر آلودگی های داخلی را از طریق استنشاق، هاضمه و زخم های باز نیز کاهش می دهد.

درمان مغز استخوان آسیب دیده: پروتئینی به نام فاکتور القا کننده ی گرانولوسیت که مسئول ارتقای رشد گلوبول ها ی سفید خون است میتواند تاثیر بیماری تشعشع بر مغز استخوان را معکوس کند. درمان با این داروی پروتئینی که شامل فلیگراستیم (نئوپوژن)، سارگراموستین (لوکوئین) و پگفیلگراستین (نئولاستا) می تواند تولید گلبول های سفید خون را افزایش دهد و به پیشگیری از بروز عفونت کمک کند.
درصورت آسیب جدی مغز استوان ممکن است از تزریق پلاکت یا گلبول‌های قرمز نیز استفاده شود.

درمان آلودگی داخلی: برخی روش های درمانی می توانند آسیب وارده به اندام های داخلی که توسط ذرات رادیواکتیو ایجاد شده است را کاهش دهند. پرسنل تیم پزکشی تنها وقتی از این روش ها استفاده می کنند که فرد مرود مواجهه ی پرتوهای رادیواکتیو بخصوصی قرار گرفته باشد. این روش ها عبارتند از:

•    یدید پتاسیم:که نوع غیر رادیواکتیو ید می باشد. ید برای عملکرد تیروئید ضروری می باشد.  در صورت مواجهه با رادیواکتیو، غده تیروئید ید رادواکتیو را به عنوان نوع دیگری از ید جذب می‌کند که در نهایت از طریق ادرار از بدن دفع می شود.این ترکیب مکان‌های اشغال نشده تیروئید را پر می کند و از جذب ید رادیواکتیو توسط تیروئید جلوگیری می‌کند.

یدید پتاسیم روش کاملی برای درمان نیست و تنها زمانی موثر است که در روز اول مواجهه با پرتو رادیواکتیو استفاده شود.

•    آبی پروس: این نوع از رنگ می تواند به ذرات رادیواکتیو که به عنوان سزیوم و تالیوم شناخته می‌شوند متصل شود. سپس ذرات رادیواکتیو از طریق مدفوع دفع می شوند. این روش درمانی کاهش ذرات رادیواکتیو را سرعت می بخشد و میزان جذب سلولی رادیواکتیو را نیز کاهش می دهد.

•    دی اتیلنتیرامین پنتااستیک اسید: این ماده به فلزات متصل می شود. همینطور می تواند به ذرات رادیواکتیو پلوتونیوم، آمریسیوم و کوریوم متصل شود. با این روش ذرات رادیواکتیو از طریق ادرار دفع می شوند و جذب آن‌ها کاهش می یابد.

درمان های حمایتی:

درصورت وجود بیماری تشعشع، ممکن است بیمار داروهای دیگری نیز برای درمان موارد زیر دریافت کند.

•    عفونت باکتریایی
•    سردرد
•    تب
•    اسهال
•    تهوع و استفراغ
•    دهیراتاسیون
•    سوختگی
•    زخم

مراقبت های تسکینی پایان حیات:

فردی که دوز بالایی از مواد رادیواکتیو را جذب کرده باشد شانس کمی برای بهبودی دارد. بسته به شدت بیماری،تشعشع میتواند در طی دو روز تا دو هفته منجر به فوت شود.به افرادی با دریافت بالای دوز کشنده پرتو، داروهایی برای کنترل درد، اسهال، تهوع و استفراغ داده می شود. همچنین مراقبت های فیزیولوژیکی و آرام بخش نیز به این افراد ارائه می شود.

پیشگیری

در هنگام حادثه فوریت پزشکی،افراد باید  با برنامه های رادیویی و تلویزیونی همراه باشند تا در مورد اقدامات محافظتی محلی و رسمی که توسط مقامات اعلام می‌شود آگاه شوند.

در هنگام حادثه فوریت پزشکی،افراد باید  با برنامه های رادیویی و تلویزیونی همراه باشند تا در مورد اقدامات محافظتی محلی و رسمی که توسط مقامات اعلام می‌شود آگاه شوند.

پناه گرفتن:
درصورتی که هشدار داده شده باشد که افراد در محلی که هستند بمانند چه در محل کار و چه خانه یا هرمکان دیگر، اقدامات زیر باید رعایت شوند:

•    بستن و قفل کردن تمام درب ها و پنجره ها
•    خاموش کردن تمامی هواکش ها، تهویه کننده های محیط و سیستم های گرمایشی و سرمایش که هوار از بیرون به داخل می آورند
•    بستن شومینه
•    تغییر مکان به نواحی عمقی تر مانند زیرزمین
•    دنبال کردن اخبار و رسانه های آنلاین برای آگاهی از اقدامات فوریتی
•    عدم ترک موقعیت به مدت حداقل 24 ساعت

تخلیه:
در صورتی که توصیه به تخلیه و ترک مکان، از دستورات مقامات محلی پیروی شود. حفظ خونسردی و داشتن سرعت و نظم  در حرکت  از اهمیت زیادی برخوردار است. به علاوه بهتر است افراد تا حد ممکن وسایل زیادی با خود حمل نکنند اما لوازم ضروری را به همراه داشته باشند از جمله:

•    چراغ قوه
•    رادیوی قابل حمل
•    باتری
•    جعبه کمک های اولیه
•    داروهای ضروری
•    غذاهای دارای بسته بندی مانند غذاهای کنسروی و آب معدنی
•    پول نقد و کارت اعتباری
•    لباس اضافی

بیشتر وسایل نقلیه اورژانسی و پناهگاه ها از پذیرش حیوانات خانگی امتناع می کنند لذا فقط در صورتی افراد می توانند آن ها را همراه داشت باشند که از وسیله نقلیه شخصی خود استفاده کنند یا به مکانی غیر از پناهگاه بروند.