اثر مفید روزه بر چاقی و دیابت

بسیاری از ادیان به فریضه روزه تاکید کرده اند،از این رو بسیاری از دانشمندان سالها ست به دنبال ریشه های علمی این باور دینی میگردند و تاکنون به نتایج قابل توجهی دست یافته اند که همگی مهر تائیدی بر فوایدروزه داری است.در این راستا مطالعه ای که اخیراً در مجله Nutritionبه چاپ رسیده است به بررسی اثر روزه گرفتن بر حساسیت انسولین و متابولیسم گلوکز در بیماران چاق مبتلا به دیابت ملیتوس نوع 1 پرداخته است.

افراد تحت مطالعه شامل 14 بیمار مبتلا به دیابت نوع 1 ( با میانگین سنی 9±42 سال و نمایه توده بدن 2±32 ) و 13 بیمار غیرچاق گروه کنترل مبتلا به دیابت نوع 1 بودند. حساسیت به انسولین در بیماران چاق دیابتی قبل از روزه گرفتن، بلافاصله بعد از 7 روز روزه گرفتن و نیز 21 روز پس از آن اندازه گیری شد. گروه کنترل تنها بعد از گرسنگی شبانه تحت بررسی قرار گرفتند. حساسیت به انسولین در دو پریود زمانی (پریود اول: دقیقه 0تا120، پریود دوم : دقیقه 120تا360) اندازه گیری شد. علاوه بر این اکسیداسیون گلوکز و مصرف گلوکز غیراکسیداتیو نیز از طریق کالریمتری غیر مستقیم اندازه گیری شدند.

بیماران مبتلا به دیابتی که روزه گرفته بودند، بعد از هفت روز توانستند 1±6 کیلوگرم وزن کم کنند. در طول روزه داری گلوکز در دسترس خون از طریق تعدیل دوز انسولین پایه در حد 5 mmol/Lثابت باقی ماند. علاوه بر این روزه مصرف گلوکز وابسته به انسولین را در هر دو فاز کاهش داد؛ این فرایند از طریق اکسیداسیون کاهش یافته گلوکز بعد از دوره روزه داری صورت گرفت. ولیکن مصرف گلوکز غیراکسیداتیو تغییری نکرد.

نکته عملی: علاوه بر کاهش وزن، یک هفته روزه گرفتن توانست به طور موقت گلوکز در دسترس وابسته به انسولین را در بیماران دیابتی کاهش دهد که دلیل این امر اکسیداسیون کاهش یافته گلوکز بیان شده است. این مطالعه اولین گزارش توصیف کننده اثر روزه بر چاقی و دیابت بوده است لذا مطالعات بیشتری در آینده برای بررسی فراتر این موضوع و توصیه قطعی روزه به بیماران دیابتی مورد نیاز می باشد.