گرفتگی گوش ناشی از پروازAirplane ear

  • تعریف بیماری

    هنگامی که فشار هوا بین گوش میانی و محیط با یکدیگر در تعادل نباشد، فشاری بر پرده صماخ و دیگر بافت های گوش میانی وارد شده که منجر به گرفتگی گوش می شود. گرفتگی گوش هنگام پرواز را ممکن است هنگام بلند شدن هواپیما و یا در انتهای پرواز زمان فرود تجربه نمایید. این تغییرات سریع در ارتفاع منجر به تغییر فشار هوا و گرفتگی گوش می شود. گرفتگی گوش ناشی از پرواز اصطلاحاً باروتروما گوش (ear barotrauma)، باروتیت مدیا (barotitis media) و یا ایروتیت مدیا (aerotitis media) نیز نامیده می شود.

    معمولاً با روش هایی مثل خمیازه کشیدن، قورت دادن یا آدامس جویدن می توان از پیشآمد آن جلوگیری کرد یا تغییرات فشار هوا و اثرات ناشی از آن را کاهش داد. اگرچه در موارد گرفتگی شدید گوش، دخالت پزشک برای درمان ضروری است.
     

    نشانه ها

    گرفتگی گوش ناشی از پرواز می تواند یکی از گوش ها یا هر دو را درگیر کند. علائم و نشانه های آن شامل موارد زیر می شود:

    • درد متوسط و یا احساس ناراحتی در گوش
    • احساس پُری یا فشار در گوش
    • شنوایی گنگ و نامفهوم و از دست دادن شنوایی متوسط

     

    اگر این گرفتگی شدید باشد یا بیش از چند ساعت طول بکشد، ممکن است شرایط زیر را تجربه نمایید:

    • درد شدید
    • فشار در گوش شبیه به شرایط زیر آب بودن
    • ناشنوایی متوسط تا شدید
    • شنیدن زنگ در گوش (وزوز گوش)
    • سرگیجه
    • استفراغ ناشی از سرگیجه
    • خونریزی از گوش

     

    علل

    گرفتگی گوش ناشی از پرواز هنگامی رخ می دهد که عدم تعادل فشار هوای درون گوش میانی و فشار هوای محیط، مانع لرزش پرده ی صماخ می شود. وظیفه ی تنظیم فشار هوا بر عهده ی لوله ی باریکی به نام شیپور استاش می باشد. یک انتهای آن به گوش میانی متصل است. انتهای دیگر به تقاطع پشت حفره ی بینی و بالای حنجره (نازوفارنکس) راه دارد. وقتی که هواپیما بلند می شود یا فرود می آید، فشار هوای محیط سریعاً تغییر می کند، و شیپور استاش معمولاً با همان سرعت عکس العمل نشان نمی دهد. قورت دادن یا خمیازه کشیدن که ماهیچه های باز کننده شیپور استاش را فعال می کند و به گوش میانی اجازه می دهد تا هوای درون خود را به تعادل برساند، اغلب علائم گرفتگی گوش را کاهش می دهند.

     

    باروتروما گوش معمولاً به دلایل زیر اتفاق می افتد:

    • غواصی
    • اتاق های اکسیژن پر فشار
    • انفجار

     

    همچنین ممکن است موارد جزئی تر باروتروما را با سوار شدن در آسانسور یک ساختمان خیلی بلند یا رانندگی در کوه ها تجربه نمایید.
     

  • عوامل خطر

    هر شرایطی که باعث انسداد شیپور استاش گردد یا عملکرد آن را محدود نماید می تواند خطر گرفتکی گوش ناشی از پرواز را افزایش دهد. از جمله:

    • شیپور استاش کوچک، مخصوصاً در نوزادان و نوپایان
    • سرماخوردگی
    • سینوزیت
    • تب یونجه (رینیت آلرژیک)
    • عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)
    • خوابیدن در هواپیما حین بلند شدن یا فرود آمدن

     

    کرفتگی مکرر یا شدید گوش می تواند به بافت های داخلی یا شیپور استاش صدمه بزند، در این شرایط خطر عود کردن مشکلات افزایش می یابد.
     

    عوارض

    گرفتگی گوش ناشی از پرواز معمولاً خطرناک نمی باشد و با خود مراقبتی بهبود می یابد. عوارض بلند مدت اغلب هنگامی بروز می کند که بیماری خیلی جدی یا بیش از حد طولانی شود و یا ساختار گوش میانی یا داخلی آسیب ببیند. عوارض نادر شامل موارد زیر می شود:

    • از دست دادن شنوایی دائمی
    • وزوز گوش مزمن

    زمان مراجعه به پزشک

    معمولاً در این زمینه بعضی از درمان ها را خودتان نیزمی توانید انجام دهید. اگر احساس ناراحتی، پُری یا وزوز گوش بیش از چند ساعت طول کشید یا علائم و نشانه های شدیدی را تجربه کردید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

  • روش های تشخیصی

    روش های تشخیصی:

    پزشک تان با سوال هایی که از شما می پرسد و معاینه گوش با ابزاری به نام اُتوسکوپ، قادر به تشخیص خواهد بود. یکی از نشانه های گرفتگی گوش ناشی از پرواز می تواند برآمدگی جزئی پرده صماخ به سمت بیرون یا داخل باشد. اگر شرایط تان شدید تر باشد، پزشک احتمال پارگی پرده صماخ یا تجمع مایعات و خون را در پشت پرده ی گوش تان بررسی خواهد کرد.

    اگر احساس سرگیجه دارید، ممکن است ساختارهای گوش داخلی آسیب دیده باشد. بدین منظور یک تست شنوایی (اُدیومتری) انجام می گیرد تا تعیین شود که تا چه حد صدا ها را به خوبی می شونید و اینکه آیا منبع مشکلات شنوایی گوش داخلی است یا خیر.

     

    روش های درمانی:

    جراحی برای درمان گرفتگی گوش ندرتاً ضرورت پیدا می کند. اما، ممکن است پزشک یک برش کوچکی در پرده صماخ به منظور متعادل سازی فشار هوا و تخلیه ی مایعات ایجاد کند. برخی از آسیب های شدید، مثل پاره شدن پرده صماخ یا غشاهای گوش داخلی، معمولاً خود به خود التیام می یابند. با این حال، در موارد نادر، ممکن است جراحی ضرورت پیدا کند.

     

    درمان دارویی

    برای بیشتر افراد این گرفتگی گوش با مرور زمان خوب می شود. اما اگر علائم طولانی مدت شود، به منظور تعدیل فشار هوا و رهایی از علائم و نشانه ها به درمان نیاز پیدا می کنید. پزشک ممکن است داروهایی را تجویز نماید که منجر به عملکرد بهتر شیپور استاش شود، مثل:

    • اسپری های ضد احتقان بینی
    • ضد احتقان های خوراکی
    • آنتی هسیتامین خوراکی

     

    برای کمک به بهبودتان، می توانید از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا مسکن هایی مثل استامینوفن استفاده کنید.
     

    در کنار دارو درمانی تان، ممکن است پزشک معالج روشی به نام والسالوا (Valsalva) را نیز توصیه نماید. در این روش شما سوراخ های بینی تان را می گیرید، دهان تان را نیز می بندید و به آرامی هوا را به سمت پشت بینی تان می فشارید، فرض کنید که می خواهید بینی تان را باد کنید. هنگامی که داروها عملکرد شیپور استاش را بهبود دهند، استفاده از این روش احتمال دارد که منجر به باز شدن لوله ها شود.

     

     

  • پیشگیری

    برای پیشگیری می توانید از راهنمایی های زیر استفاده کنید:

    • در هنگام بلند شدن و فرود آمدن هواپیما خمیازه بکشید یا چیزی را قورت دهید. این کار ماهیچه هایی را فعال می کند که مسئول باز کردن شیپور استاش می باشند. بدین منظور می توانید از آبنبات مکیدنی یا آدامس کمک بگیرید.

     

    • در هنگام بلند شدن و فرود آمدن هواپیما از روش والسالوا بهره بگیرید. به آرامی هنگامی که سوراخ های بینی و دهان تان بسته هستند، در بینی تان بدمید. برای ایجاد تعادل بین فشار گوش تان و کابین هواپیما، چندین بار خصوصاً در هنگام فرود این کار را تکرار کنید.

     

    • در هنگام بلند شدن و فرود آمدن هواپیما نخوابید. در صورت بیداری و هوشیار بودن اگر متوجه فشار در گوش تان شدید، جهت رفع آن می توانید اقدامی انجام دهید.

     

    • در مورد برنامه های سفر تان تجدید نظر کنید. درصورت سرماخوردگی، سینوزیت، گرفتگی بینی یا عفونت گوش،  با هواپیما سفر نکنید. اگر اخیراً جراحی گوش داشته اید، در مورد ایمن بودن سفر با پزشک خود مشورت کنید.

     

    • استفاده کردن از اسپری های ضد احتقان بینی. در صورت گرفتگی بینی، از این اسپری 30 دقیقه تا یک ساعت قبل از بلند شدن و فرود هواپیما استفاده کنید. اما در این مورد زیاده روی نکنید، زیرا استفاده بیش از، خود موجب گرفتگی بینی می شود.

     

    • با احتیاط از قرص های ضد گرفتگی خوراکی استفاده نمایید. خوردن این قرص ها نیم ساعت قبل از پرواز مفید خواهد بود. اما در صورت داشتن بیماری قلبی، آریتمی یا فشار خون بالا از استعمال آن بدون تجویز پزشک خودداری نمایید. اگر شما یک مردی با سن بیش از 50 سال هستید، ممکن است عوارض جانبی جدی پس از خوردن قرص های حاوی پزودوافدرین (Actifed, Sudafed) مثل احتباس ادرار (به خصوص اگر پروستات تان نیز بزرگ شده باشد) تجربه نمایید. اگر باردارید، حتماً قبل از خورن آن ها با پزشک خود مشورت کنید.

     

    • اگر آلرژی دارید، از یک ساعت قبل پرواز داروهای خود را مصرف نمایید.

     

    • از گوش بند استفاده کنید. این وسیله به آرامی فشار پشت پرده صماخ را هنگام بلند شدن و فرود آمدن هواپیما تعدیل می کند. می توانید آن را از داروخانه ها یا فرودگاه تهیه کنید.

     

    • اگر شما مستعد ابتلا به گرفتگی گوش ناشی از پرواز هستید و اغلب اوقات نیز مجبور به پرواز می باشید، پزشک می تواند طی جراحی لوله ای را درون گوش تان برای شنت، تهویه گوش میانی و یکسان سازی فشار بین گوش خارجی و میانی جایگذاری کند.

     

    کمک به کودکان به منظور پیشگیری از گرفتگی گوش

    برای کمک به کودکان می توانید از پیشنهاد های زیر پیروی کنید:

    • تشویق به قورت دادن. برای تشویق به بلع مکرر به کودک یک نوشیدنی حین صعود و فرود هواپیما بدهید. پستانک نیز می تواند مفید باشد. از کودک بخواهید در هنگام نوشیدن کاملاً نشسته باشد. به کودکان بالاتر از 4 سال می توانید آدامس، نوشیدن با نی یا حباب درست کردن با نی را نیز پیشنهاد نمایید.

     

    • در مورد قطره ی گوش مسکن و بی حس کننده برای فرزندتان طی پرواز با پزشک اطفال مشورت کنید.

     

    • از ضد احتقان ها استفاده نکنید، زیرا برای کودکان توصیه نمی شوند.