التهاب عضله قلب (میوکاردیت)Myocarditis
تعریف بیماری
میوکاردیت التهاب عضله قلب، لایه میانی دیواره قلب، است. میوکاردیت معمولاً با یک عفونت ویروسی ایجاد می شود. علائم و نشانه های میوکاردیت شامل درد قفسه سینه، نارسایی قلبی و ریتم غیرطبیعی قلب است.
اگر میوکاردیت شدید باشد، عمل پمپاژ قلب ضعیف شده و قلب قادر به تامین خون کافی برای بقیه نقاط بدن نیست. همچنین ممکن است لخته خون در قلب تشکیل شده و منجر به سکته یا حمله قلبی شود.
درمان میوکاردیت به علت بروز آن بستگی دارد.
نشانه ها
در موارد خفیف، میوکاردیت ممکن است هیچ علائم قابل توجهی نداشته باشد. شما ممکن است احساس کنید بیمار هستید و علائم عمومی عفونت ویروسی را داشته باشید و هرگز متوجه نشوید که قلب شما دچار مشکل شده است.
در موارد شدید، علائم و نشانه های میوکاردیت متفاوت بوده و به علت بیماری وابسته است. علائم متداول میوکاردیت عبارتند از:
• درد قفسه سینه
• ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی (آریتمی)
• تنگی نفس، در حالت استراحت یا در طی فعالیت فیزیکی
• احتباس مایعات و تورم در پاها و انگشتان پا
• خستگی
• سایر علائم که در هنگام بروز عفونت ویروسی وجود دارد مانند سردرد، بدن درد، درد مفاصل، تب، گلودرد یا اسهال.میوکاردیت در کودکان
علائم میوکاردیت در کودکان عبارتند از:
• تب
• غش کردن
• مشکلات تنفسی
• تنفس سریع
• تغییر رنگ پوست به رنگ آبی یا خاکستریعلل
علت دقیق میوکاردیت مشخص نیست. با این حال علل بالقوه میوکاردیت عبارتند از:
• ویروس ها. ویروسی هایی که معمولاً با میوکاردیت مرتبط است، عبارتند از: coxsackievirus B که می تواند علائم شبیه آنفلوآنزا ایجاد کند، ویروس هایی که سبب سرماخوردگی معمولی می شوند (آدنوویروس) و parvovirus B19 که سبب یک نوع خارش به نام بیماری پنجم می شود. عفونت های دستگاه گوارش، مونونوکلئوز و سرخجه نیز از علل میوکاردیت هستند. میوکاردیت همچنین در افراد مبتلا به HIV و ایدز شایع است.• باکتری ها. باکتری های متعدد مانند استافیلوکوک، استرپتوکوک، باکتری هایی که سبب دیفتری می شوند و باکتری منتقله از طریق کنه که مسئول بیماری لایم است، در بروز میوکاردیت نقش دارند.
• انگل. در میان انگل ها تریپانوزوما کروزی و توکسوپلاسما، برخی انگل ها که به وسیله حشرات منتقل می شوند و می توانند سبب بروز بیماری شاگاس شوند، در ایجاد میوکاردیت نقش دارند. این بیماری در آمریکای مرکزی و جنوبی نسبت به ایالات متحده شایع تر است.
• قارچ. برخی عفونت های ناشی از مخمر (مانند کاندیدا)، کپک (آسپرژیلوس) و سایر قارچ ها (مانند هیستوپلاسما که در فضولات پرندگان یافت می شود) می توانند در برخی موارد سبب بروز میوکاردیت شوند.
همچنین برخی مواقع میوکاردیت در مواجهه با مواد زیر رخ می دهد:
• داروها یا مواد مخدر غیرقانونی می توانند سبب بروز یک واکنش آلرژیک یا سمی شوند. این مواد شامل آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین و سولفونامیدها، برخی داروهای ضد تشنج و برخی مواد غیرقانونی مانند کوکائین است.• سایر بیماری ها. مانند لوپوس، اختلالات بافت همبند و بیماری های التهابی مانند گرانولوماتوز وگنر.
عوارض
هنگامی که میوکاردیت شدید است، می تواند به صورت دائم به عضله قلب شما آسیب وارد کند. این آسیب عوارض زیر را به دنبال دارد:
• نارسایی قلبی. در صورت عدم درمان، میوکاردیت می تواند سبب آسیب به عضله قلب، عدم کارآیی موثر قلب در پمپاژ خون و نارسایی قلبی شود. در موارد بسیار شدید، نارسایی قلبی مرتبط با میوکاردیت نیاز به پیوند قلب دارد.
• سکته مغزی یا حمله قلبی. اگر عضله قلب آسیب دیده و قادر به پمپاژ خون نباشد، خون موجود در قلب سبب تشکیل لخته می شود. اگر لخته خون سبب مسدود شدن یکی از شریان های قلب شود، ممکن است حمله قلبی رخ دهد. اگر لخته خون موجود در قلب به داخل عروق رود، می تواند سبب سکته مغزی شود.
• ضربان قلب نامنظم (آریتمی). آسیب به عضله قلب می تواند سبب اختلال در ریتم قلب یا آریتمی شود.
• مرگ ناگهانی. اگر آسیب به عضله قلب سبب آریتمی شده باشد، این احتمال وجود دارد که آریتمی سبب توقف ناگهانی ضربان قلب (ایست ناگهانی قلب) شود. اگر فوراً درمان انجام نشود، این امر می تواند سبب مرگ قلبی ناگهانی شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر شما هر کدام از علائم میوکاردیت به خصوص درد قفسه سینه و تنگی نفس را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر به یک عفونت مبتلا هستید، نسبت به وجود علائم میوکاردیت دقت کنید. اگر علائم شما شدید است به اورژانس مراجعه کنید.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
اگر پزشک به وجود میوکاردیت مشکوک شود، ممکن است علاوه بر سوالاتی که از شما می پرسد، آزمایشاتی نیز برای تشخیص بیماری و تعیین شدت آن انجام دهد که عبارتند از:
• الکتروکاردیوگرام(ECG). این روش غیرتهاجمی الگوهای الکتریکی قلب را نشان داده و می تواند ریتم غیرطبیعی قلب و ضعف یا آسیب ماهیچه قلب را نشان دهد.
• هولتر مانیتورینگ. اگر پزشک از طریق الکتروکاردیوگرام موفق به کشف بیماری نشود، ممکن است به مدت چند روز استفاده از هولتر مانیتورینگ را توصیه نماید. هولتر مانیتورینگ یک دستگاه کوچک پوشیدنی است که ضربان قلب را ثبت می کند.
• تصویربرداری از قفسه سینه با اشعه X. این روش به پزشک امکان بررسی اندازه و شکل قلب و همچنین بررسی وجود مایع در داخل یا اطراف قلب را می دهد.
• MRI. در این روش اندازه، شکل و ساختار قلب مورد بررسی قرار می گیرد. این روش امکان مشاهده علائم التهاب در ماهیچه قلب را فراهم می سازد.
• اکوکاردیوگرام. امواج صوتی یا اولتراسوند می تواند تصویر متحرکی از قلب در حال تپش ایجاد کند. این روش امکان کشف بزرگ شدن قلب، پمپاژ ضعیف قلب یا وجود مایع در اطراف قلب را فراهم می کند.
• آزمایشات خون. در این آزمایشات تعداد گلبول های سفید و قرمز خون و میزان آنزیم های خاصی که بروز آسیب در ماهیچه قلب را نشان می دهند، اندازه گیری می شوند. در آزمایش خون امکان کشف آنتی بادی هایی که علیه ویروس ها و سایر ارگانیسم ها ساخته شده اند، وجود دارد. این آنتی بادی ها می توانند به معنی عفونت مرتبط با میوکاردیت باشند.
• کاتتریزاسیون قلب و بیوپسی اندومیوکاردیال. در این روش، یک کاتتر یا لوله کوچک از طریق ورید پا یا گردن وارد بدن شده و به سمت قلب هدایت می شود. یک ابزار خاص می تواند نمونه کوچکی از بافت ماهیچه قلب را برداشته (بیوپسی) تا در آزمایشگاه از نظر وجود علائم التهاب یا عفونت مورد بررسی قرار گیرد.
روش های درمانی:
در برخی موارد شدید میوکاردیت، ممکن است درمان تهاجمی مورد نیاز باشد که این درمان ها عبارتند از:
• قلب مصنوعی موقت. این وسیله می تواند داخل بدن یا در خارج از بدن گذاشته شده و بخشی از کار قلب در به حرکت در آوردن خون را انجام دهد.
• پمپ بالن داخل آئورت. در این روش، یک بالن از طریق جراحی وارد آئورت می شود. این بالن به افزایش جریان خون و کاهش حجم کار قلب کمک می کند.
• افزایش میزان اکسیژن خون. در نارسایی شدید قلب، برخی اوقات پزشک استفاده از این روش را به منظور فراهم ساختن اکسیژن بدن توصیه می کند. این روش به بهبودی قلب کمک می کند یا در زمانی که فرد منتظر دریافت سایر درمان ها مانند پیوند قلب است، به کار می رود.
در موارد بسیار شدید بیماری، پزشک پیوند فوری قلب را توصیه می کند.
درمان دارویی
در بسیاری از موارد به صورت خود به خود یا با درمان میوکاردیت بهبود می یابد. درمان میوکاردیت بر روی درمان علت زمینه ای تمرکز می کند. در موارد خفیف، پزشک ممکن است استراحت و مصرف داروهایی را به منظور مقابله بدن با عفونتی که در بروز میوکاردیت نقش دارد، توصیه نماید. اگر عفونت در اثر باکتری ایجاد شده باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. اگرچه داروهای ضدویروس موجود هستند اما اثربخشی آنها در درمان بیشتر موارد میوکاردیت ثابت نشده است. انواع نادری از میوکاردیت ویروسی، به کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهایی که سبب سرکوب سیستم ایمنی می شوند، پاسخ می دهند. در برخی موارد که میوکاردیت در اثر بیماری های مزمن مانند لوپوس ایجاد شده است، درمان مستقیماً در مورد بیماری زمینه ای انجام می شود.
داروهایی که به قلب شما کمک می کنند
اگر میوکاردیت سبب نارسایی قلبی یا ضربان قلب سریع یا نامنظم شود، پزشک ممکن است شما را در بیمارستان بستری کند. شما ممکن است داروهایی به منظور تنظیم ضربان قلب دریافت کنید. اگر قلب شما ضعیف است، پزشک داروهایی به منظور کاهش حجم کار قلب و حذف مایعات اضافی تجویز می کند که عبارتند از:
• مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) مانند انالاپریل، کاپتوپریل، لیزینوپریل و رامیپریل که سبب شل شدن رگ های خونی در قلب شده و به جریان یافتن خون کمک می کنند.
• مسدودکننده های گیرنده II آنژیوتانسین (ARBs) مانند لوزارتان و والزارتان که سبب شل شدن رگ های خونی در قلب شده و به جریان یافتن خون کمک می کنند.
• بتابلوکرها مانند متوپرولول و کارودیلول که در درمان نارسایی قلب و تنظیم ضربان قلب نقش دارند.
• دیورتیک ها یا مدرها مانند فوروزماید (لازیکس) که به حذف مایعات و سدیم اضافه بدن کمک می کنند.
درمان موارد شدید بیماری
در برخی موارد شدید میوکاردیت، ممکن است درمان تهاجمی مورد نیاز باشد. یکی از این درمان ها استفاده از داروهای داخل وریدی (IV) است. این روش به بهبود سریع عملکرد پمپاژ قلب کمک می کند.
در برخی افراد ممکن است به علت آسیب مزمن و غیرقابل برگشت به عضله قلب، نیاز به دریافت مادام العمر دارو باشد. درحالیکه سایر بیماران ممکن است تنها به چند ماه دارو درمانی به منظور بهبودی کامل نیاز داشته باشند.
اصلاح شیوه زندگی
استراحت و کاهش حجم کار وارده شده بر روی قلب یک قسمت مهم درمان است. احتمالاً پزشک شما را از نظر فعالیت های فیزیکی که می توانید انجام دهید، راهنمایی خواهد کرد.
اگر به قلب شما آسیب جدی وارد شده باشد، دریافت یک رژیم غذایی کم سدیم، محدودیت در مقدار مایعات مصرفی و اجتناب از استعمال سیگار مهم است.
پیشگیری
هیچ روش خاصی برای پیشگیری از میوکاردیت وجود ندارد. با این حال، نکات ذیل به پیشگیری از ابتلا به عفونت مفید است:
• از تماس و نزدیک شدن به افراد مبتلا به بیماری های ویروسی یا بیماری های مشابه آنفلوآنزا اجتناب کنید. اگر به بیماری ویروسی مبتلا هستید از تماس با دیگران بپرهیزید.
• بهداشت را رعایت نمایید. شستن مرتب دست ها یک راه خوب برای پیشگیری از گسترش بیماری است.
• از مواجهه با کنه خودداری کنید. اگر شما در مناطقی زندگی می کنید که آلوده به کنه هستند، پیراهن آستین بلند و شلوار بلند بپوشید. از حشره کش های حاوی DEET استفاده کنید.
• واکسیناسیون به خصوص در برابر سرخجه و آنفلوآنزا را انجام دهید.