لکه های پیری یا لکه های کبدیAge spots (liver spots)

عوامل خطر

لکه های کبدی یا پیری ممکن است در هرفردی اتفاق بیفتند اما تحت بعضی شرایط این احتمال بیشتر است:
•    داشتن موهای قرمز و پوست روشن
•    داشتن سابقه ی آفتاب سوختگی شدید یا مواجه با نور خورشید به طور مکرر

عوارض

جهت کمک به پیشگیری از ایجاد لکه‌های پیری یا لکه های جدید بعد از درمان، پیروی از نکات زیر می‌تواند کمک کننده باشد:
1.    اجتناب از بودن در معرض نور خورشید در ساعات بین 10 صبح تا 2 بعد از ظهر چرا که در این بازه اشعه های خورشید در شدید ترین حالت خود قرار دارند. بهتر است فعالیت‌های روزانه به نحوی دیگر برنامه ریزی شوند.

2.    استفاده از کرم های ضد آفتاب وسیع الطیف که در برابر هردو اشعه های UVA و UVB  حفاظت ایجاد کند 15 تا 30 دقیقه قبل ازخروج از خانه توصیه شده است. همچنین استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل 30 نیز می تواند کمک کننده باشد و باید به مقدار کافی روی پوست  استعمال شود و هر 2 ساعت یک بار دوباره تجدید شود. استفاده از ضدآفتاب در صورت شنا کردن و یا تعریق با تکرر بیشتری لازم است.

3.    داشتن پوشش: جهت حفاظت در برابر خورشید، بهتر است افراد از لباس‌های نخی و سبک که بتواند بازوها وپاها را بپوشاند استفاده کنند. همینطور کلاه‌های لبه دار و پهن نیز که حفاظت بیشتری نسبت به کلاه های بیسبال و گلف داشته باشد توصیه شده است.

4.    استفاده از لباس‌ها یی که صرفاً جهت حفاظت در برابر خورشید طراحی شده اند. بهتر است برای داشتن محافظت حداکثریاز لباس هایی که دارای لیبلی تحت عنوان " دارای فاکتور محافظت کننده 50-40 هستند استفاده شود.

آمادگی ویزیت پزشک

به احتمال زیاد در ابتدا فرد با پزشک مراقبت های اولیه ملاقات خواهد کرد و سپس به یک درماتولوژیست ارجاع داده می شود.
در طول ویزیت، پزشک سوالاتی را از بیمار خواهد پرسید که شامل موارد زیر می شوند:

•    چه زمان برای اولین بار متوجه لکه ها بر بروی پوست خود شدید؟
•    آیا لکه ها به تدریج ظاهر شدند یا ناگهانی؟
•    ایا متوجه تغییرات دیگری بر روی پوست خود شده اید؟
•    آیا احساس خارش، تحریک پذیری پوست یا مشکلات دیگری نیز دارید؟
•    آیا تا کنون تجربه ی آفتاب سوختگی های مکرر یا شدید را داشته اید؟
•    چندوقت یک بار در معرض نور خورشید یا اشعه ی یو وی قرار میگیرید؟
•    از چه محافظت کننده ی آفتابی برای پوست خود استفاده می کنید؟

سوالات بیمار از پزشک:

•    به دنبال چه تغیرات مشکوکی در پوست خود باشم؟
•    درصورتی که این لکه ها لک های پیری باشند چه اقداماتی برای بهتر شدن ظاهر پوست خود میتوانم انجام بدهم؟
•    آیا درمان باعث از بین رفتن دائمی لک ها می شود؟ یا فقط لک ها روشن تر می شوند؟
•    آیا ممکن است این لک ها به سرطان پوست تغییر یابند؟

زمان مراجعه به پزشک

بهتر است هرگونه تغییر جدید در ظاهر پوست توسط پزشک معاینه و ارزیابی شود. از جمله این تغییرات می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
•    وجود رنگدانه های تیره
•    افزایش سریع اندازه لکه ها
•    داشتن مرز نامنظم
•    داشتن ترکیباتی غیر معمول از رنگ ها
•    همراه شدن لکه ها با خارش، قرمزی، تحریک پذیری و خون ریزی

روش های تشخیصی

مراحل تشخیص لکه های کبدی شامل موارد زیر می شود:

معاینه بالینی: پزشک معمولاً می تواند لکه‌های کبدی را به واسطه ی بازرسی پوست و معاینه آن تشخیص دهد.
بیوپسی کبدی: ممکن است پزشک برای تمییز دادن این لکه ها از دیگر بیماری ها مانند سرطان‌های پوست(lentigo maligna)  تست های دیگری از جمله بیوپسی پوست را نیز انجام دهد.
در طول انجام بیوپسی پوست، پزشک نمونه ی کوچکی از پوست را برای آنالیز میکروسکوپیک بر میدارد و این عمل معمولاً به طور سرپایی در مطب پزشک و به وسیله ی بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

درمان:
برای روشن تر کردن یا از بین بردن لکه‌ها روش‌های درمانی ای وجود دارند تا کمک کنند که این لکه ها کمتر مورد توجه باشند. از آن جایی که رنگدانه ها در اپیدرم که بالاترین لایه ی پوست است قرار دارند هر درمانی که با هدف روشن تر کردن این لکه‌های کبدی صورت می گیرد باید در این لایه از پوست نفوذ کند.
درمان‌های موجود برای لکه های پیری عبارتند از:

داروها: تجویز داروهای سفید کننده (هیدروکینون) که به تنهایی یا با رتینوئیدها (ترتینوئین) و یک استروئید خفیف استفاده می شود میتواند به تدریج در کم رنگ کردن لکه ها در طول مدت چندماه موثر باشد. در صورتی که فرد از درمان های دارویی پیروی می کند، استفاده از ضدآفتاب های وسیع الطیف با فاکتور محافظت کننده ی حداقل 30 قویاً توصیه می شود. پروسه ی درمان می تواند منجر به خارش، قرمزی، خشکی و احساس سوزش به طور موقت شود.

لیزر و منبع نوری پالسی پرقدرت: دراین روش، لیزر درمانی بدون آسیب به سطح پوست منجر به تخریب سلول های تولید کننده ی ملانین (ملانوسیت ها) می شود. درمان با لیزر با منبع نوری پالسی به طور معمول به دو تا سه جلسه زمان احتیاج دارد.
پس از درمان نیز لکه ها به طور تدریجی کم رنگ شده و درطول چند هفته از بین می روند. لیزر درمانی عوارض خیلی کمی دارد اما میتواند منجر به تغییر رنگ پوست شود. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب بعد از انجام لیزر درمانی ضروری است.

انجماد (سرما درمانی): این روش از یک گوش پاک کن برای گذاشتن نیتروژن مایع یا دیگر مواد منجمد کننده بر روی لکه استفاده می شود. پس از درمان، ناحیه  مورد نظر روشن تر به نظرمی رسد. این روش درمانی برای لکه‌ها به صورت تک به تک یا گروه های کوچک لکه‌ها اعمال می شود. ممکن است در این روش پوست به طور موقتی تحریک شود و همچنین این احتمال وجود دارد که پوست در معرض ایجاد یک زخم یا تغییر رنگ دائمی قرار گیرد.

درم ابریژن و میکرودرم ابریژن: روش درم ابریژن لایه سطحی پوست به واسطه یک برس پاک کننده که با سرعت زیاد روی سطح پوست می چرخد برداشته می شود. در این روش سطح پوست برداشته می شود و لایه ی جدید به جای آن رشد خواهد کرد.
میکرودرم ابریژن اما یک روش کم تهاجمی‌تر است که در نهایت آسیب خفیف تری به پوست وارد می کند و ظاهر صاف‌تری ایجاد می کند. برای تاثیرگذاری کامل بیمار باید مجموعه ای روش‌ها را در طول مدت چندماه پشت سر بگذارد. استفاده از این روش در صورت داشتن بیماری روزاسه یا همان رگهای ریزقرمز رنگ در سطح پوست می تواند شرایط را برای بیمار وخیم کند.

لایه بردار‌های شیمیایی: این روش شامل اعمال اسید بر روی پوست است، که لایه ی خارجی پوست و لکه‌ها را می سوزاند. همزمان با لایه برداری پوست، لایه ی جدید شکل میگیرد تا جایگزین پوست از دست رفته شود. پیش از آنکه بیمار متوجه تغییرات مثبتی در پوست شود لازم است که چندین جلسه  درمانی طی شود.
قرمزی موقت پوست از عوارض کوتاه مدت این روش درمانی است اما ریسک خفیفی برای تغییر رنگ دائم پوست نیز وجود دارد.
از آن جایی که درمان لکه های پیری به عنوان یک روش زیبایی در نظر گرفته می شود ممکن است هزینه‌های آن توسط بیمه پوشش داده نشود. به علت وجود برخی عوارض در اثر اسفتده از این روش‌ها بهتر است بیمار قبل از هرگونه اقدام با یک درماتولوژیست در مورد شرایط خود مشورت کند.

اصلاح شیوه زندگی

بسیاری از کرم‌ها و لوسیون‌های محو کننده برای روشن‌تر کردن لکه های پیری در مراکز خرید، داروخانه ها و اینترنت وجود دارند. این محصولات ممکن است باعث بهبود ظاهر لکه ها شوند که البته این امر به میزان تیرگی لکه ها و همینطور تعداد دفعات استفاده از کرم ها و محصولات دارد. مصرف منظم داروها به مدت چندهفته و یا چند ماه برای دریافت نتیجه قابل توجه امری مهم است.
در صورتی که افراد بخواهند از داروهای بدون نسخه استفاده کنن بهتر است محصولاتی را که شامل هیدروکوئینون‎ها، گلیگولیک اسید و یا کوجیک اسید هستند را تهیه کنند. به این مساله نیز باید توجه شود که محصولات حاوی هیدروکوئینون ممکن است منجر به تحریک پوست شوند.
همچنین افراد می توانند چهت پوشاندن لک ها از مواد آرایشی نیز استفاده کنند.