تب سرخ (تب مخملک)Scarlet fever

  • تعریف بیماری

    تب سرخ یا تب مخملک بیماری باکتریایی است که در افراد مبتلا به گلودرد میکروبی (استرپتوکوکی) مشاهده می شود. این بیماری که با نام اسکارلت نیز شناخته می شود، با دانه های قرمز رنگ روشن که تمام بدن را می پوشاند، همراه است. عوارض تب مخملک اغلب گلودرد و تب بالا می باشد.

    تب مخملک بیشتر در کودکان 5 تا 15 ساله شایع است. اگرچه در گذشته از تب مخملک به عنوان یکی از خطرناک ترین بیماری های دوران کودکی یاد می کردند، اما امروزه درمان آنتی بیوتیکی آن را کم خطرتر کرده است. بااین حال امروزه نیز اگر بدون درمان رها شود، تب مخملک می تواند شرایط خطرناک تری مانند آسیب به قلب، کلیه ها و سایر ارگان های بدن را به وجود آورد.

    نشانه ها

    علائم و نشانه های تب مخملک شامل موارد زیر می شود:

    •    جوش قرمز. جوش ها مانند آفتاب سوختگی بوده و حس زبری کاغذ سنباده را ایجاد می کنند. این جوش ها به صورت اختصاصی ابتدا از صورت یا گردن شروع می شوند و سپس به بدن، دست ها و پاها گسترش می یابد. اگر به پوست قرمز شده فشار وارد کنید، کمرنگ خواهند شد.
    •    خط های قرمز رنگ. چروک های پوست اطراف کشاله ران، زیر بغل، آرنج ها، زانوها و گردن معمولاً عمیق تر و قرمزتر از جوش های اطراف می شوند.
    •    صورت برافروخته و قرمز. صورت این افراد معمولاً قرمز رنگ با حلقه ی کمرنگی اطراف دهان می باشد.
    •    زبان توت فرنگی. زبان این بیماران عموماً قرمز و ناهموار بوده و اغلب با پوششی سفید در اوایل بیماری همراه است.

     

    جوش ها و قرمزی در صورت و زبان معمولاً به مدت یک هفته طول می کشد. بعد از بهبود این علائم و نشانه ها، پوست بازسازی شده و از نو در می آید.

     

    سایر علائم و نشانه های همراه تب مخملک عبارتند از:
    •     تب 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سانتی گراد) یا بیشتر، اغلب با لرز
    •    درد و قرمزی گلو
    •    اختلال در بلع
    •    غدد بزرگ شده در گردن (غدد لنفاوی) که حساس به لمس هستند
    •    تهوع و استفراغ
    •    سردرد

     

    علل

    •   تب مخملک توسط باکتری مولد گلودرد باکتریایی ایجاد می شود. در تب مخملک، باکتری سمی تولید کرده که باعث به وجود آمدن جوش و زبان قرمز می شود.

    •   عفونت از فردی به فرد دیگر از طریق ذرات مایع خارج شده از دهان در طی عطسه یا سرفه منتقل می شود. دوره کمون (زمان بین در معرض قرار گرفتن و بروز بیماری) معمولاً  2 تا 4 روز طول می کشد.

  • عوامل خطر

    کودکان 5 تا 15 ساله نسبت به بزرگسالان بیشتر مستعد ابتلا به تب مخملک هستند. میکروب تب مخملک به راحتی در بین افرادی که ارتباط نزدیک با هم دارند، مانند اعضای خانواده یا همکلاسی ها انتقال می یابد.

    عوارض

    اگر تب مخملک بدون درمان باقی بماند، ممکن است باکتری گسترش یابد به:

    •    لوزه ها
    •    شش ها
    •    پوست
    •    کلیه ها
    •    خون
    •    گوش میانی

     

    در موارد نادر، تب مخملک می تواند به تب روماتیسمی تبدیل شود، این شرایط خطرناک ارگان های زیر را تحت تاثیر قرار می دهد:
    •    قلب
    •    مفاصل
    •    سیستم عصبی
    •    پوست

    زمان مراجعه به پزشک

    اگر فرزندتان گلودرد همراه با موارد زیر را دارد، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید:

    •  تب 102 درجه فارنهاید (38.9 درجه سانتی گراد) یا بیشتر

    •  غدد ورم کرده یا حساس به لمس در گردن

    •  جوش قرمز

  • روش های تشخیصی

    روش های تشخیصی:

    در طی معاینه بالینی، پزشک معالج:

    •   شرایط گلو، لوزه ها و زبان را بررسی می نماید.

    •   گردن کودک تان را برای بررسی بزرگ شدن یا نشدن غدد لنفاوی وی لمس می کند.

    •   ظاهر و بافت جوش ها را ارزیابی می کند.

     

    نمونه برداری با سوآب از گلو

    اگر پزشک احتمال دهد که استرپتوکوک دلیل بیماری فرزند شماست، وی با کمک سوآب از لوزه ها و پشت حنجره ی کودک مایعاتی را جمع آوری کرده که ممکن است باکتری استرپتوکوک در آن جا لانه گزیده باشد.

    آزمایش ها برای باکتری استرپتوکوک بسیار اهمیت دارند زیرا بیماری های زیادی می توانند علائم و نشانه های تب مخملک را سبب شوند و ممکن است این بیماری ها درمان های متفاوتی نیاز داشته باشند. اگر باکتری استرپتوکوک وجود نداشت، عوامل دیگری منجر به ایجاد بیماری شده اند.

     

     

    درمان دارویی

    اگر فرزندتان مبتلا به تب مخملک شده باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می نماید. از مصرف دوره کامل داروها اطمینان حاصل کنید. عدم رعایت درست مراحل درمانی عفونت را به طور کامل از بین نبرده و فرزندتان را در معرض خطر پیشرفت عوارض قرار می دهد.

    فرزندتان بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها به مدت حداقل 24 ساعت و نبود تب، می تواند مجدداً به مدرسه بازگردد.

     

     

  • اصلاح شیوه زندگی

    برای کاهش ناراحتی و درد فرزندتان اقداماتی می توانید انجام دهید که عبارتند از:

    •   تب و درد را درمان کنید. از ایبوپروفن یا استامینوفن برای کنترل تب و کاهش گلودرد کمک بگیرید.

    •   مایعات کافی را تامین کنید. به فرزندتان مقدار زیادی آب دهید تا گلوی وی مرطوب مانده و از دهیدراته شدن (بی آبی) پیشگیری نمایید.

    •  محلول آب نمک برای غرغره کردن آماده کنید. اگر کودک تان قادر به غرغره کردن می باشد، برای وی این محلول را فراهم کنید. این کار گلودرد را تسکین می دهد.

    •   هوا را مرطوب کنید. از یک مرطوب و خنک کننده برای کاهش خشکی هوا استفاده کنید، زیرا خشکی هوا باعث وخیم تر شدن گلودرد می شود.

    •   غذاهای راحت و مناسب تهیه نمایید. مایعات گرم مانند سوپ یا مایعات سرد مثل نوشیدنی ها می تواند گلودرد را تسکین دهد.

    •   از محرک ها دوری کنید. منزل خود را از دود سیگار و محصولاتی که می تواند حنجره را اذیت کند، پاکسازی نمایید.

    پیشگیری

    بهترین راهکارهای پیشگیری از تب مخملک مانند احتیاط های معمول در مقابل عفونت ها می باشد:

    •   دست هایتان را بشویید. به فرزندان تان نحوه ی درست شستن دست ها با آب ولرم و صابون را بیاموزید.

    •   از غذای دیگران استفاده نکنید. به عنوان یک قانون، به کودک تان یاد دهید تا لیوان آب و ظروف غذاخوری خود را با دوستان یا همکلاسی های خود به اشتراک نگذارد. همچنین این قانون را به غذای خود تعمیم دهد.

    •   دهان و بینی خود را بپوشانید. از فرزندتان بخواهید تا دهان و بینی خود را هنگام سرفه و عطسه برای پیشگیری از انتقال میکروب ها بپوشاند.

    •   اگر کودک تان مبتلا به تب مخملک است، لیوان آب خوری، ظروف غذا و در صورت امکان اسباب بازی های وی را با آب گرم و صابون یا در ماشین ظرفشویی بشویید.