آلرژی به صدف دارانShellfish allergy

  • تعریف بیماری

    آلرژی به صدف پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی به پروتیین های موجود در حیوانات دریایی خاصی است. حیوانات دریایی که در رده ی صدف داران قرار قرار دارند شامل سخت پوستان و نرم تنان می شوند از جمله میگو، لابستر، صدف خوراکی، ماهی مرکب و صدف های دوکفه ای.
    برخی افراد مبتلا به آلرژی به صدف داران فقط به برخی انواع آن واکنش می دهند. واکنش های آلرژیک به صدف نیز از نوع خفیف ( کهیر و آبریزش ) تا شدید ( تهدید کننده حیات فرد ) وجود دارند

    نشانه ها

    نشانه‌های آلرژی صدف معمولاً ظرف چند دقیقه بعد از خوردن جانوران صدف‌دار ایجاد می‌شود و شامل موارد زیر می‌شود:
    • کهیر، خارش یا اگزما
    • ورم لب‌ها، صورت، زبان و گلو یا سایر بخش‌های بدن
    • خس‌خس، احتقان بینی یا اختلال تنفس
    • درد شکم، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ
    • سرگیجه، سبک‌ شدن سر یا غش و ضعف

    واکنش شدید آلرژی نسبت به جانوران صدف‌دار را آنافیلاکسی می‌نامند که در صورت تداخل با تنفس، حالتی تهدیدکننده‌ به‌ شمار می‌رود.  واکنش آنافیلاکتیک یک حالت اورژانس طبی تلقی می‌شود و به درمان با تزریق اپی‌نفرین و مراجعه به درمانگاه اورژانس نیازمند است. شناسه‌ها و نشانه‌های آنافیلاکسی شامل موارد زیر می‌شود:
    • ورم گلو یا ایجاد برجستگی‌ درگلو (انقباض راه هوایی) که نفس کشیدن را دشوار می‌سازد.
    • شوک همراه افت شدید فشارخون
    • نبض سریع
    • سرگیجه، سبک ‌شدن سر یا از دست‌‌دادن هوشیاری

    علل

    تمام واکنش های آلرژیک به دنبال واکنش بیش از حد سیستم ایمنی اتفاق می افتند. در این نوع از آلرژیِ، سیستم ایمنی به اشتباه پروتیین های بخصوصی در صدف را مضر تلقی می کند و تولید آنتی بادی هایی را برعلیه پروتیین های صدف (آلرژن) تحریک می کند. بار بعد هنگامی که فرد دوباره با آلرژن مواجه شود سیستم ایمنی پیامی مبنی بر رها سازی هیستامین و دیگر موارد ایجاد کننده علائم آلرژی به داخل جریان خون می دهند.
    انواع صدف ها:
    سخت پوستان: شامل خرچنگ، لابستر، میگو، خرچنگ های آب شیرین
    نرم تنان: حلزون، ماهی مرکب، صدف، گوش ماهی
    برخی افراد فقط به یکی از انواع صدف داران آلرژی دارند و می توانند از بقیه انواع  آن ها استفاده کنند. برخی نیز باید از مصرف همه آن ها اجتناب کنند

  • عوامل خطر

    در صورتی که هر نوعی از آلرژی در خانواده وجود داشت باشد، ریسک آلرژی به جانوران صدف دار نیز افزایش می یابد.
    اگرچه این آلرژی در همه گروه های سنی محتمل است، اما در بزرگسالان و زنان شایع تر است اما در کودکان در جمعیت پسران بیشتر دیده می شود.

    عوارض

    در موارد شدید، آلرژی جانور صدف‌دار ممکن‌است به آنافیلاکسی منتهی شود که یک واکنش آلرژیک خطرناک است و با ورم حلق (انقباض مجرای هوا)، نبض سریع، شوک، سرگیجه یا سبک ‌شدن سر مشخص می‌شود. آنافیلاکسی ممکن‌است برای حیات فرد تهدیدکننده باشد.
    در صورت ابتلا به این نوع از آلرژی ، ممکن‌است در صورت وجود هر یک از حالات زیر، احتمال بروز آنافیلاکسی افزایش یابد:
    • وجود آسم
    • وجود واکنش آلرژی نسبت‌به مقدار بسیار اندک جانور صدف‌دار (حساسیت بسیار زیاد)
    • وجود سابقه‌ی آنافیلاکسی ناشی ‌ازغذا
    با تزریق فوری اپینفرین می‌توان آنافیلاکسی را درمان کرد. در‌صورتی‌که شخص در معرض واکنش شدید آلرژی نسبت به جانوران صدف‌دار باشد باید همیشه اپینفرین تزریقی مانند قلم اپینفرین را به همراه داشته باشد.

    آمادگی ویزیت پزشک

    در ابتدا فرد به پزشک خانواده مراجعه می کند و سپس ممکن است فوراً به متخصص آلرژی ارجاع داده شود.
    اقدامات بیمار:
    یادداشت موارد زیر می تواند کمک کننده باشد:
    •    علائم شامل حتی موارد غیر مرتبط
    •    سابقه خانوادگی آلرژی و آسم
    •    داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی
    •    سوالات خود از پزشک
    سوالات مرتبط با آلرژی به صدف ها:
    •    آیا این علائم به دنبال حساسیت ایجاد شده است؟
    •    آیا به تست حساسیت نیاز است؟
    •    آیا باید به متخصص آلرژی مراجعه کنم؟
    •    ایا احتیاج به همراه داشتن اپی نفرین دارم؟
    •    آیا مطالب آموزشی و بروشورهایی برای من وجود دارد؟
    •    برای پرسیدن سوال های دیگر تردید نکنید؟

    انتظاراتی که از پزشک وجود دارد:
    پزشک نیز ممکن است ازبیمار سوالاتی داشته باشد از جمله:
    •    چه نشانه هایی دارید؟ شدت علائم چقدر است؟
    •    چه زمانی متوجه علائم شدید؟
    •    آیا در گذشته نیز به صدف حساسیت نشان داده بودید؟
    •    چه نوع صدفی استفاده کردید؟
    •    چه زمانی پس از مصرف صدف آلرژی شما بروز پیدا کرد؟
    •    آیا دیگر افراد همراه سرمیزغذا نیز چنین واکنشی را داشته اند؟
    •    آیا حساسیت های دیگری از جمله تب نیز دارید؟
    •    آیا مبتلا به آسم یا اگزما می باشید؟
    •    ایا سابقه خانوادگی آلرژی دارید؟

    زمان مراجعه به پزشک

    در صورت وجود علائم آنافیلاکسی فوراً باید به مراکز درمانی مراجعه شود.

  • روش های تشخیصی

    پزشک ممکن است سوالاتی رادر رابطه با علائم و نشانه ها‌ی  بیمار بپرسد و سپس معاینه فیزیکی انجام دهد. همینطور ممکن است انجام آزمایشاتی را پیشنهاد دهد از جمله:
    آزمایش پوست:
    در این آزمایش پوست در مواجهه با میزان اندکی از پروتیین ها ی موجود در صدف قرار می‌گیرد. در صورت وجود حساسیت در محل تست شده کهیر و تورم پوست دیده می شود.
    آزمایش خون:
    سابقه‌ی بروز واکنش‌های آلرژیک،که  کمی پس‌از مواجه با جانوران صدف‌داررخ میدهد  از نشانه های آلرژی نسبت‌به این جانوران است ولی تست  آلرژی تنها راه مطمئنی است که می‌توان گفت نشانه‌ها به‌این‌علت به‌وجود آمده‌‌اند. گاهی بروز علائم نسبت‌به صدف‌‌ها درنتیجه‌ یک واکنش ‌غیر‌آلرژیک مثل مسمومیت غذایی، عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد می‌شود.

    درمان:
    تنها راه پیشگیری از بروز واکنش های آلرژیک به صدف، پرهیز از مواجهه یافتن با آن است. اما علیر‌غم تلاش های زیاد ممکن است در نهایت فرد با انواع این جانوران تماس داشته باشد.
    پزشک با استفاده از تجویز دارو از جمله آنتی هیستامین روش های درمان واکنش های آلرژیک به صدف را به بیمار آموزش می دهد تا از علائم آن از جمله خارش و راشهای پوستی بکاهد. در صورت وجود آلرژی شدید به صدف (آنانفیلاکسی) ممکن است تزریق فوری اپی نفرین نیاز باشد.
    در صورتی که فرد در معرض خطر آنافیلاکسی باشد، پزشک استفاده از قلم های تزریق اپی‌نفرین را در هنگام بروز اولین علائم حساسیت آموزش می دهد. پس از استفاده از آن ها فرد باید به مراکز فوریت پزشکی مراجعه کند.

  • پیشگیری

    در صورتی که فرد به صدف داران حساسیت داشته باشد، تنها راه پیشگیری از بروز واکنش های آلرژیک پرهیز از مصرف صدف و محصولات حاوی آن است. حتی موارد جزئی آن ها نیز می تواند منجر به واکنش های شدید شود
    پرهیز از مصرف صدف:

    احتیاط در هنگام صرف غذا در بیرون از خانه: غذا خوردن درستوران بالاترین خطر خوردن اشتباهی صدف‌داران را به‌ همراه دارد. زمانی که در رستوران غذا صرف می‌شود، باید همیشه بررسی کرد و اطمینان یافت که تابه، روغن یا ظروفی که درآن غذا تهیه می‌شود برای طبخ جانور صدف‌دار استفاده نشده باشد. این حالت را در اصطلاح آلودگی متقاطع می‌نامند بهتر است در مجموع از غذا خوردن در رستوران‌های دریایی پرهیز شود..
    خواندن بر چسب های غذایی: در فروشگاه‌ها یا مکان هایی که مواد خوراکی درکنار جانوران صدف‌دار عرضه می شود ممکن‌ است آلودگی متقاطع رخ دهد. این حالت ممکن‌است ضمن بسته‌بندی غذا هم رخ دهد. افراد باید با دقت، برچسب روی بسته‌بندی غذا را مطالعه ‌کرده و از‌آن اطمینان حاصل کنند. لازم است اینگونه شرکت‌ها به صورتی روشن روی برچسب محصول خود نام اجزای آن را قید کنند حتی اگر دارای مقدار بسیار اندک جانور دریایی یا سایر غذاهایی باشد که ممکن است سبب بروز آلرژی شوند.
    صدف معمولاً جزو اجزای پنهان مواد غذایی است اما می تواند در طعم دهنده های غذا های دریایی نیز وجود داشته باشد.کارخانه ها موظف هستند بر روی محصولات حاوی صدف برچسب بزنند و آن را ذکر کنند.
    حفظ فاصله: افراد باید کاملاً از نزدیک‌شدن به محیط‌هایی که درآن محل‌ها جانور صدف‌دار آماده می‌شوند پرهیز نمایند. حتی بعضی افراد پس‌از دست‌زدن به جانور یا نفس‌کشیدن در بخار حاصل از پختن این جانوران ممکن‌است دچار واکنش شوند.

    در صورت وجود آلرژی به صدف داران فرد باید با پزشک خود در رابطه با حمل قلم تزریق اپی نفرین صحبت کند و همینطور باید از دستبند های دارای هشدار استفاده کند که بقیه افراد را از بروز واکنش های آلرژیک آگاه می سازد.
    بعضی به اشتباه فکر می‌کنند آلرژی به ید یا آلرژی نسبت به مواد رنگی حاوی ید که در تصویربرداری ها استفاده می شود در افراد دچار آلرژی جانوران صدف‌دار سبب بروز واکنش می‌شود. واکنش‌ نسبت‌ به مواد استفاده شده در رادیولوژی یا ید به آلرژی جانوران صدف‌دار مربوط نمی‌شود