آفتاب سوختگیSunburn

عوامل خطر

عوامل خطر آفتاب سوختگی عبارتند از:

•  داشتن پوست روشن

•  زندگی در مناطق آفتابی، گرم و یا در ارتفاع بالا

 •  بیرون ماندن از منزل

 •  تفریح کردن در فضای باز و نوشیدن الکل

 •  داشتن سابقه آفتاب سوختگی

 •  به طور منظم در معرض اشعه UV  قرار گرفتن

 •  استفاده از داروهایی که احتمال سوختگی را بیشتر می کنند (داروهای فتوسنتز کننده)

عوارض

قرار گرفتن بیش از حد در آفتاب علاوه بر آفتاب سوختگی، احتمال سایر آسیب های پوستی و برخی بیماری های خاص را افزایش می دهد. از این موارد می توان عفونت، پیری زودرس پوست و سرطان پوست را نام برد.
 

عفونت

تاول باز شما را مستعد ابتلا به عفونت باکتریایی می نماید. اگر متوجه علائم و نشانه های عفونت از قبیل درد، قرمزی، خارش و تورم و تاول شدید، سریعاً با پزشک خود در میان بگذارید.

پیری زودرس پوست

قرار گرفتن در معرض آفتاب و آفتاب سوختگی های مکرر روند پیری پوست را تسریع می نماید. تغییرات پوستی ناشی از اشعه UV را photoaging می نامند.

نتایج photoaging عبارتند از:
•    تضعیف بافت همبند که باعث کاهش قدرت و کشش پوست می شود
•    چین و چروک های عمیق
•    پوست خشک و زبر
•    رگه های قرمز روی گونه ها، بینی و گوش
•    کک و مک، بیشتر روی صورت و شانه
•    لکه های تیره روی صورت، پشت دست ها، بازوها، سینه و قسمت فوقانی پشت
 

ضایعات پیش سرطانی پوست

ضایعات پیش سرطانی پوست زبر و فلس مانند هستند و در مناطق آفتاب سوخته ایجاد می شوند. رنگ آن ها از سفید، صورتی، قهوه ای مایل به زرد تا قهوه ای متغیر است. معمولاً در مناطقی که در معرض آفتاب قرار می گیرند مثل سر، صورت، گردن و دست نمایان می شود. این لکه ها می توانند به سرطان پوست پیشرفت کنند.

سرطان پوست

بیش از حد قرار گرفتن در برابر خورشید، حتی بدون آفتاب سوختگی، خطر ابتلا به سرطان پوست مانند ملانوم را افزایش می دهد. این فرآیند به DNA سلول پوست آسیب می رساند. آفتاب سوختگی در دوران کودکی و نوجوانی ممکن است خطر ابتلا به ملانوم را در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.

سرطان پوست در بیشتر مناطق بدن مانند پوست سر، صورت، لب، گوش ها، گردن، قفسه سینه، بازوها، دست ها و پاها ایجاد می شود. سرطان پوست پا در زنان شایع تر از مردان است.

برخی از انواع سرطان پوست از یک لکه کوچک یا زخمی که به راحتی خونریزی کرده، بهبود یافته و دوباره عود می کند، شروع می شود. در اثر ملانوم خال های موجود ممکن است تغییر کند و یا خال های جدید و مشکوک بوجود بیاید. نوع بدخیم ملانوم در مناطقی که طولانی مدت در معرض آفتاب هستند، رخ می دهد. از یک نقطه مسطح قهوه ای مایل به زرد شروع می شود و به آرامی بزرگ تر و تیره تر می شود.

اگر متوجه تغییری در ظاهر و بافت پوست تان شدید فوراً به پزشک خود مراجعه نمایید.

آسیب چشمی

خورشید نیز می تواند باعث صدمه به چشم ها شود. اشعه UV بیش از حد به شبکیه، لنز و یا قرنیه آسیب می رساند. صدمه ای که نور خورشید به لنز وارد می کند، می تواند منجر به تیرگی آن (آب مروارید) شود. چشم آفتاب سوخته دردناک خواهد بود. آفتاب سوختگی قرنیه نیز "برف کوری (snow blindness)" نامیده می شود.

زمان مراجعه به پزشک

سریعاً به پزشک مراحعه فرمایید، اگر آفتاب سوختگی تان:

•   تبدیل به تاول شد و بخش بزرگی از بدن تان را پوشاند

•   با تب بالا، سر درد شدید، گیجی، تهوع و با لرز همراه شد

•   با درمان های خانگی طی دو روز بهبود نیافت

همچنین اگر متوجه علائم و نشانه های عفونت شدید، با پزشک خود مشورت نمایید. این علائم عبارتند از:

•   افزایش درد و حساسیت به لمس

•   افزایش تورم

•   خارج شدن چرک از تاول باز

•   وجود رگه های قرمز در تاول باز

روش های تشخیصی

روش های تشخیصی:

پزشک در ابتدا معاینه بالینی انجام خواهد داد و سپس از علائم تان، قرار گیری در معرض اشعه UV و تاریخچه آفتاب سوختگی تان پرسش می نماید.

اگر دچار آفتاب سوختگی شده و یا در اثر مواجهه جزئی با نور خورشید واکنش های پوستی داشته باشید، پزشک phototesting را تجویز خواهد کرد. در طی این آزمایش، منطقه کوچکی از پوست تان در معرض مقدار مشخصی از UVA و  UVB جهت ایجاد واکنش ها قرار می گیرد. اگر پوست تان به اشعه UV واکنش نشان دهد، شما به نور خوشید حساس هستید.
 

درمان دارویی

درمان آفتاب سوختگی منجر به بهبودی کامل پوست و یا جلوگیری از آسیب به آن نمی شود، اما می تواند درد، ورم و احساس ناراحتی ناشی از آن را کاهش دهد. اگر درمان های خانگی کمک نکردند و یا آفتاب سوختگی تان شدید باشد، پزشک داروهایی از قبیل موارد زیر را تجویز می نماید:

•    مسکّن ها. مسکّن ها می توانند درد و ورم ناشی از آفتاب سوختگی را کنترل کنند، مخصوصاً اگر بلافاصله پس از مواجهه با نور خورشید از آن ها استفاده نمایید. ایبوپروفن یا ناپروکسن داروهایی رایج در این زمینه هستند. برخی از مسکّن ها نیز به شکل ژل موجود می باشند.

•    داروهای کنترل کننده خارش. کورتیکواستروئیدهایی که بر روی پوست استعمال می شوند، در کنترل خارش موثر هستند. این داروها اغلب با مسکّن ها ترکیب شده اند.

اصلاح شیوه زندگی

هنگامی که آفتاب سوختگی اتفاق بیفتد، اقدامات زیادی برای کم کردن آسیب های پوست تان نمی توانید انجام دهید. اما راهنمایی های زیر به کاهش درد و ناراحتی تان کمک می نماید:

•    از مسکّن ها استفاده نمایید. داروهای بدون نسخه ای مثل ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند درد را تا محو شدن قرمزی و تورم، کنترل نمایند.

•    پوست تان را خنک نگاه دارید. برای این کار می توانید از کمپرس سرد مانند یک حوله مرطوب با آب سرد استفاده کنید. حمام آب سرد نیز مفید است.

•    از مرطوب کننده، لوسیون آلوئه ورا، ژل یا کرم هیدروکورتیزون برای پوست سوخته استفاده کنید. دوز پایین کرم هیدروکورتیزون (0.5 تا 1 درصد) درد و تورم را کم کرده و بهبود را تسریع می بخشد.

•    به تاول ها دست نزنید. آن ها حاوی مایع طبیعی بدن تان (سرم) و به عنوان یک لایه محافظتی می باشند. ترکاندن تاول ها پروسه بهبود را کند کرده و احتمال عفونت را زیاد می کنند. در صورت نیاز، تاول ها را به آرامی با گاز استریل بپوشانید. اگر تاول ترکیده شدند، آن ناحیه را با صابون ملایم و آب تمیز کرده و از کرم ضد باکتری با پانسمان مرطوب استفاده نمایید.

•    مایعات زیادی، مخصوصا ً آب فراوان بنوشید. قرار گرفتن در معرض آفتاب و گرما موجب از دست رفتن آب بدن تان از طریق پوست می شود. نوشیدن به بهبود شرایط تان کمک می نماید.

•    لایه برداری پوست. در عرض چند روز، پوست ناحیه آسیب دیده کنده می شود. بدن شما از این طریق پوست آسیب دیده را دفع می نماید. در این حین، بهتر است از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.

•    از قرار گیری در مقابل خورشید خود را محافظت نمایید. سعی کنید در بیرون از منزل در معرض نور آفتاب نباشید.

•    از محصولات "-caine" مانند بنزوکائین استفاده نکنید. این کرم ها ممکن است پوست را تحریک کرده و یا ایجاد حساسیت نمایند.

بنزوکائین به طور نادر منجر به بیماری مهلکی به نام مت هموگلوبینمی می شود. در این وضعیت مقدار اکسیژن خون کاهش می یابد.

استفاده از بنزوکائین برای کودکان کوچک تر از 2 سال ممنوع است. استفاده بیش از حد تجویز شده برای افراد بالغ نیز توصیه نمی شود و بهتر است قبل از آن حتما ًبا پزشک خود مشورت نمایید.

پیشگیری

طبق راهنمایی های زیر می توانید از آفتاب سوختگی حتی در روزهای سرد، ابری و مه آلود پیشگیری نمایید. در اطراف آب، برف، یخ و شن و ماسه نیز احتیاط کنید زیرا آن ها منعکس کننده اشعه خورشید می باشند. علاوه بر این، اشعه UV در ارتفاعات بالا شدیدتر است.

•    اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر. طی این ساعات اشعه خورشید بسیار قوی بوده، پس سعی کنید در این زمان از خانه خارج نشوید. در صورت خروج زمان کمی را در آفتاب بمانید و تا حد امکان زیر سایه راه روید.

•    پوشش داشتن. لباس ضخیمی تن کنید که تمام بدن از جمله دست و پاها را بپوشاند. لباس های تیره رنگ محافظت بهتری را ارائه می دهند. همچنین استفاده از کلاه می تواند در این مورد به شما کمک کند.

•    از کرم های ضد آفتاب مکرراً استفاده نمایید. بدون توجه به نوع پوست تان، از کرم های ضد آفتاب SPF 15  یا بیشتر بهره بگیرید. توصیه آکادمی درماتولوژی آمریکا کرم های ضد آفتاب با SPF 30 یا بیشتر می باشد.

هر دو ساعت یک بار یا بیشتر(درصورت شنا کردن و یا تعریق) کرم ضد آفتاب خود را تجدید نمایید. اگر از کرم های دافع حشرات نیز استفاده می کنید، بهتر است که ضد آفتاب خود را قبل از آن استعمال نمایید. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، ترکیب اینگونه کرم ها را با ضد آفتاب توصیه نمی کند.
ممکن است از کرم های ضد آفتاب برای کودکان نو پا یا نوزادان 6 ماهه یا بزرگتر نیز استفاده شود. اما آکادمی اطفال آمریکا برای کودکان کوچکتر روش های دیگر محافظت اعم از سایه یا پوشش را پیشنهاد می کند.

•    از عینک آفتابی استفاده نمایید. با این کار به بهترین نحو از چشم هایتان در مقابل اشعه UV محافظت کرده اید. لنزهای تیره لزوماً بهتر نمی باشند. هنگام خرید عینک درجه محافظت UV آن را نیز حتماً بررسی کنید. عینکی که مناسب صورت شما بوده و از تمام جهت چشم تان را پوشش می دهد، را انتخاب نمایید.

•    انتظار نداشته باشید که برنزه شدن اولیه از شما محافظت کند. برخی از مردم می پندارند که برنزه کردن ابتدایی مانع آفتاب سوختگی می شود. درحالیکه مطالعات این فرضیه را رد می کنند. برنزه شدن روش خوبی برای محافظت از آفتاب نمی باشد. به علاوه، خطرات ناشی از برنزه شدن طولانی مدت بسیار مهم تر از مزایای اثبات نشده آن است.