جفت سر راهیPlacenta previa
تعریف بیماری
جفت سرراهی زمانی رخ می دهد که تمام یا قسمتی از جفت نوزاد، گردن رحم (قسمت بین رحم و واژن) را مسدود می کند. این امر باعث خونریزی شدید قبل یا طی زایمان می شود. جفت، اکسیژن و مواد مغذی را برای جنین در حال رشد فراهم کرده و فرآورده های زائد را از خون جنین برمی دارد. جفت به دیواره رحم متصل است و طناب نافی از آن خارج می شود. در اغلب بارداری ها، جفت به بالا یا کنار رحم متصل است. در جفت سرراهی، جفت به قسمت پایینی رحم چسبیده است. در فرد دارای جفت سرراهی، بیمار برای مدتی باید استراحت مطلق داشته باشد و احتمالاً برای زایمان ایمن نوزاد، نیازبه انجام سزارین دارد.
نشانه ها
دفع خون قرمز روشن و بدون درد از واژن طی نیمه دوم بارداری، علامت اصلی جفت سرراهی است. میزان خونریزی می تواند کم یا زیاد باشد. این خونریزی معمولاً بدون درمان خاصی متوقف می شود، ولی معمولاً چند روز تا چند هفته بعد دوباره اتفاق می افتد. بعضی از زنان، انقباضاتی را نیز تجربه می کنند.
علل
جفت در جایی که رویان در رحم لانه گزینی می کند، رشد می کند. اگر رویان در قسمت پایینی رحم لانه گزینی کند، ممکن است جفت در بالای گردن رحم رشد کند که باعث جفت سرراهی می شود.
اغلب موارد جفت سرراهی در زمان بررسی سونوگرافی در سه ماه دوم، تشخیص داده می شوند. اگر جفت به سختی به گردن رحم برسد، این حالت خودبخود رفع می شود زیرا بزرگ شدن رحم ، ناحیه ی اتصال جفت را به محل بالاتری در رحم، به دور از ورودی گردن رحم می کشد. اما اگر جفت در داخل گردن رحم باشد، احتمال اینکه با گذشت زمان رفع شود بعید است.
انواع مقاوم جفت سرراهی با این موارد مرتبط اند:
• وجود اسکار (زخم) در پوشش داخلی رحم
• جفت بزرگ، مثل چیزی که در چند قلوها دیده می شود.
• رحم با شکل غیرطبیعیعوامل خطر
در زنانی که قبلاً جراحی در رحمشان داشته اند، خطر وقوع جفت سرراهی بیشتر از سایرین است. ازجمله این اعمال عبارتند از:
• سزارین
• جراحی برای برداشتن فیبروئیدهای رحمی
• اتساع و کورتاژ، این مورد خطر کمتری ایجاد می کند.همچنین جفت سرراهی در این زنان شایع تر است:
• زنانی که قبلاً حداقل یک زایمان داشته اند.
• زنانی که در بارداری قبلی خود جفت سرراهی داشته اند.
• زنانی که دوقلو، سه قلو یا بیشتر باردارند.
• سن 35 سال یا بیشتر
• آسیایی ها
• سیگاری هاعوارض
در صورت جفت سرراهی، پزشک، مادر و جنین را برای کاهش خطر این عوارض جدی پایش می کند:
• خونریزی: یکی از بزرگترین نگرانی ها در مورد جفت سرراهی، خطر خونریزی شدید واژنی (هموراژی) طی بارداری، زایمان یا چند ساعت اول پس از زایمان است. خونریزی می تواند آنقدر زیاد باشد که حیات فرد را تهدید کند.
• تولد نوزاد نارس: خونریزی شدید می تواند سبب نیاز به جراحی سزارین اورژانسی قبل از بلوغ نوزاد شود.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت وجود هر گونه خونریزی واژنی طی 3 ماهه دوم یا سوم بارداری، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اگر خونریزی شدید بود، نیاز به مراقبت های پزشکی اضطراری است.
روش های تشخیصی
روش های تشخیصی:
جفت سرراهی از طریق اولتراسوند، چه در ویزیت های پیش از زایمان و چه پس از دوره ی خونریزی واژینال قابل تشخیص است.
یک تشخیص قطعی، به ترکیبی از اولتراسوند شکمی و اولتراسوند ترانس واژینال که از طریق قرار دادن یک وسیله میله مانند درون واژن انجام می شود، نیاز دارد. پزشک، محل مبدل در واژن را برای پیشگیری از خونریزی تحت نظر دارد. در موارد نادر، از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تعیین دقیق محل جفت استفاده می شود.
اگر پزشک به وجود جفت سرراهی مشکوک باشد، از آزمایشات روتین واژینال برای کاهش خطر خونریزی شدید، اجتناب خواهد کرد. ممکن است برای تعیین محل دقیق جفت قبل از زایمان، به اولتراسوندهای بیشتری نیاز باشد. ضربان قلب نوزاد نیز می تواند بررسی شود.
روش های درمانی:
درمان جفت سرراهی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
• میزان خونریزی از واژن
• اینکه خونریزی متوقف شده یا خیر
• مدت بارداری فرد
• سلامتی فرد
• سلامت نوزاد
• وضعیت جفت و نوزادبرای خونریزی اندک یا عدم خونریزی:
اگرفرد خونریزی ندارد یا خونریزی کمی دارد، ممکن است پزشک استراحت مطلق در منزل را توصیه کند. بسته به شرایط بیمار ممکن است به استراحت در بستر در اغلب اوقات و نشستن یا ایستادن فقط درهنگام ضرورت، نیاز داشته باشد. بیمار باید از فعالیت جنسی خودداری کند زیرا خونریزی را تشدید می کند. اگر بیمار دچار خونریزی شد، باید برای پیگیری اقدامات اورژانسی پزشکی آماده شود.اگر جفت کاملاً گردن رحم را نپوشانده، ممکن است به بیمار اجازه ی زایمان واژینال (زایمان طبیعی) داده شود. ولی اگر بیمار خونریزی شدید داشته باشد، به عمل سزارین اورژانسی نیازدارد.
برای خونریزی شدید:
اگر بیمار خونریزی شدید داشت، ممکن است به بستری در بیمارستان نیاز داشته باشد. اگر خونریزی شدید بود، به انتقال خون نیاز است تا خون از دست رفته جایگزین شود. داروها برای پیشگیری از درد زایمان پیش از موعد، مفیدند. احتمالاً پزشک، عمل سزارین را پس از هفته 36 بارداری برای زایمان ایمن نوزاد تجویز می کند. اگر انتظار بیشتر برای بیمار ممکن نبود، عمل سزارین زودتر انجام می شود. در این مورد به بیمار کورتیکواستروئید داده می شود تا رشد ریه های نوزاد سریعتر شود.برای خونریزی که متوقف نمی شود:
اگر خونریزی کنترل نشد یا نوزاد دچار مشکل شد، حتی اگر نوزاد نارس باشد، عمل سزارین اورژانسی انجام می شود.اصلاح شیوه زندگی
بارداری را زمان یک انتظار شیرین می دانند. اگر جفت سرراهی در فرد تشخیص داده شد ، مطمئناً مادر در مورد اثر آن بر نوزادش نگران می شود. برخی از استراتژی هایی که می تواند کمک کننده باشد عبارتند از:
• در مورد جفت سرراهی اطلاعات کسب کنید: در مورد شرایطتان اطلاعاتی کسب کنید ، اینکار باعث کاهش اضطرابتان می شود. با پزشکتان مشورت کنید، با زنانی که این مشکل را داشته اند در تماس باشید.
• آماده شدن برای سزارین: جفت سرراهی از زایمان نوزاد از طریق واژن ممانعت می کند. اگر از این امر ناراحت هستید ، به خاطر آورید که سلامت نوزاد و سلامت خودتان از روش زایمان مهم تر است.
• بهترین استراحت در بستر را داشته باشید: اگر پزشکتان استراحت در بستر را توصیه کرد، روزهایتان را با برنامه ریزی برای تولد نوزادتان پر کنید. در مورد مراقبت از نوزاد یا خرید وسایل لازم برای او اینترنت یا کاتالوگ ها را مطالعه کنید، یا از زمانتان برای تنظیم دفترچه یادداشت، سازماندهی آلبوم عکس های قدیمی یا نوشتن یادداشت های تشکر استفاده کنید.
• از خودتان مراقبت کنید: دور و برتان را با چیزهایی که به شما آرامش می دهند پر کنید مثل یک کتاب خوب یا لباس مورد علاقه.