به طور کلی 33 میلیون نفر در جهان مبتلا به HIV یا ایدز هستند. IV یا ویروس نقص ایمنی به سلول های CD4 یا سلول های T – یک نوع از گلبول های سفید که نقش مهمی را در کمک به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت ها ایفا می کند – حمله می کند. درمان با داروهای ضد رتروویروس جهت کنترل HIV و برگرداندن عملکرد سیستم ایمنی بدن انجام می شود. در صورت عدم درمان، HIV به هجوم بردن و تخریب سلول های CD4 سیستم ایمنی ادامه خواهد داد. HIV سلول های CD4 را می رباید و با استفاده از آن ها نسخه های کپی از خود ایجاد می کند و در سراسر بدن گسترش می یابد. به همان میزان که عفونت HIV گسترش می یابد، سیستم ایمنی فرد ضعیف و ضعیف تر می شود و درنتیجه فرد مستعد ابتلا به عفونت های فرصت طلب می گردد. مهمترین شاخص آزمایشگاهی عملکرد سیستم ایمنی و همچنین قویترین شاخص پیشرفت بیماری HIV، شمارش سلول های CD4 است که به طور طبیعی از طریق درمان با داروهای ضد رترو ویروس بهبود می یابد. تعداد سلول های CD4 در یک فرد سالم بالغ که از سلامت خوبی برخوردار است از محدوده 500 سلول در mm3 تا 1.200 سلول درmm3 می باشد. یکی از راه هایی است که از طریق آن می توان فهمید آیا عفونت HIV به بیماری کامل ایدز تبدیل شده است یا نه، پایین بودن تعداد سلول های 4CD ( کمتر از 200 سلول / mm3) است.
محققان در مطالعه ای که در مجله Clinical Nutrition منتشر شد، بررسی کردند که آیا کمبود ویتامین D مانع از بهبود سیستم ایمنی در افراد مبتلا به HIV که تحت درمان با داروهای ضد رتروویروس هستند می شود یا خیر.
این مطالعه آینده نگر با استفاده از داده های یک کارآزمایی بالینی انجام شد که در ابتدای آن سطح 25- هیدروکسی ویتامینD در 394 فرد بزرگسال اندازه گیری شده بود. تعداد سلول های CD4+T-cell در ماه های 0، 3 ،6 ، 12 و 18 اندازه گیری شد.
این محققان دریافتند که عملکرد سیستم ایمنی در افراد با سطح کافی ویتامین D بیشتر از افراد با کمبود ویتامینD بهبود یافته است. میانگین تفاوت تعداد سلول های CD4 در بین دو گروه در یک مقطع زمانی 65 سلول بود. این تاثیر در افراد جوان تر و کم وزن بیشتر بوده است.
نکته عملی: بر اساس یافته های این مطالعه می توان توصیه کرد که مکمل یاری با ویتامین D می تواند موجب تسریع بهبود عملکرد سیستم ایمنی در افراد HIV مثبت تحت درمان گردد، با این وجود این یافته باید توسط مطالعاتی که بطور اختصاصی جهت تعیین این میزان تاثیر طراحی شده اند بررسی گردد.
منابع :
Amara Esther Ezeamama, et al. "Vitamin-D deficiency impairs CD4 T-cell count recovery rate in HIV-positive adults on highly active antiretroviral therapy: A longitudinal study". Clinical Nutrition, 2015