دوران بارداری یکی از حساس ترین دوران زندگی خانم ها است. در این دوران تامین نیازهای بدن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و داشتن یک رژیم غذایی کامل نقش بسزایی را در رشد جنین ایفا می کند.
مواد غذایی مناسب برای رشد جنین در دوران بارداری
بدن مادران باردار در طول این دوران، نیاز به مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی دارد. ممکن است مقدار 350 – 500 کالری بیشتر در طول سه ماهه دوم و سوم بارداری نیاز داشته باشید. وجود مواد مغذی کلیدی در رژیم غذایی مادران باردار، بر رشد جنین تاثیرگذار خواهد بود.
عادات غذایی نادرست و اضافه وزن نیز ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری و عوارض بارداری را افزایش دهد. اما استفاده از غذاهای سالم و مغذی به حفظ سلامت مادر و رشد جنین کمک خواهد کرد.
1_ محصولات لبنی
در دوران بارداری، مصرف پروتئین و کلسیم به مقدار کافی توسط مادران باردار، جهت تامین نیازهای مادر و جنین و رشد متناسب جنین ضروری خواهد بود. محصولات لبنی شامل دو نوع پروتئین کازئین و آب پنیر می باشند.
لبنیات بهترین منبع غذایی کلسیم است و مقادیر زیادی از نیاز بدن به فسفر، ویتامین های B، منیزیم و روی را فراهم می کند. ماست، به خصوص ماست یونانی، برای زنان باردار مفید است. این ماست حاوی کلسیم بیشتر از سایر محصولات لبنی است. بعضی از ارقام حاوی باکتری های پروبیوتیک می باشند که سبب بهبود عملکرد سیستم گوارش می شوند.
2_حبوبات
حبوبات شامل عدس، نخود فرنگی، لوبیا، نخود، سویا و بادام زمینی است. حبوبات منابع گیاهی بسیار خوبی از فیبر، پروتئین، آهن، فولات و کلسیم هستند، که استفاده از هر کدام در دوران بارداری، برای بدن ضرورت دارند. فولات یکی از ویتامین های B است. مصرف آن برای سلامت مادر و جنین، مخصوصا در سه ماهه اول، بسیار مهم است.
با این حال، بیشتر زنان باردار به اندازه کافی فولات مصرف نمی کنند. این امر با احتمال افزایش خطر نقص لوله عصبی و کم وزن بودن نوزاد هنگام تولد همراه است. همچنین با مصرف کم فولات ممکن است، نوزاد پس از زایمان در معرض ابتلا به عفونت ها و بیماری ها قرار بگیرد.
علاوه بر این، حبوبات به طور کلی سرشار از فیبر هستند. برخی از ارقام نیز دارای آهن، منیزیم و پتاسیم می باشند.
3_ سیب زمینی شیرین
سیب زمینی شیرین غنی از بتا کاروتن است که یک ترکیب گیاهی است و در بدن به ویتامین A تبدیل می شود. ویتامین A برای رشد سلول ها و بافت های بدن ضروری است.
همچنین مصرف آن توسط مادران باردار در رشد جنین موثر خواهد بود. بنابراین به زنان باردار معمولا توصیه می شود که مصرف ویتامین A را تا 10 – 40٪ افزایش دهند. با این حال، باید بدانند که مصرف بیش از حد، از منابع حیوانی ویتامین A سبب مسمومیت خواهد شد.
علاوه بر این، سیب زمینی شیرین حاوی فیبر است که به کنترل قند خون و بهبود سلامت گوارشی کمک می کند. مصرف حدود 100- 150 گرم سیب زمینیی شیرین پخته شده، نیاز روزانه بدن را تامین می کند.
4_ ماهی قزل آلا
ماهی قزل آلا غنی از اسیدهای چرب امگا 3 است. اکثر افراد، از جمله مادران باردار، در رژیم غذایی خود به اندازه کافی امگا 3 مصرف نمی کنند. اسیدهای چرب امگا 3 در دوران بارداری ضروری هستند، به خصوص اسیدهای چرب امگا 3، DHA و EPA که به مقدار زیاد در غذاهای دریایی یافت می شوند و به شکل گیری مغز و چشم جنین کمک می کنند.
با این حال، به زنان باردار توصیه می شود، مصرف غذاهای دریایی را به دو بار در هفته به دلیل جیوه و دیگر آلاینده های موجود در ماهی های چرب، محدود کنند.
ماهی قزل آلا، یکی از منابع طبیعی ویتامین D است که اغلب در رژیم غذایی کم است. ویتامین D جهت سلامت استخوان و عملکرد ایمنی بدن بسیار مهم است.
5_ تخم مرغ
تخم مرغ ماده غذایی سالمی است، زیرا حاوی مقدار کمی از مواد مغذی مورد نیاز است. یک تخم مرغ بزرگ حاوی 77 کالری و همچنین پروتئین و چربی با کیفیت بالا است. همچنین حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی است. تخم مرغ یک منبع عالی از کولین می باشد. کولین برای بسیاری از فرآیندهای بدن، از جمله رشد مغز و سلامت ضروزی است.
مصرف کم کولین توسط زنان باردار، ممکن است خطر نقایص لوله عصبی را افزایش دهد و منجر به کاهش عملکرد مغز شود.
یک تخم مرغ کامل حاوی حدود 113 میلی گرم کولین است، که حدود 25 درصد از مصرف روزانه توصیه شده برای زنان باردار (450 میلی گرم) است.
نکته پایانی
لازم به ذکر است که مادران باردار، باید در این دوران تحت نظر متخصص تغذیه از رژیم بارداری متناسب با شرایط خود استفاده نمایند، تا سلامت خود و فرزندشان تامین شود و همچنین رشد جنین در این دوران به درستی صورت گیرد.