بارداری یکی از سخت ترین و مهمترین مراحل زندگی هر مادری می باشد. در این دوران به دلیل تغییراتی که در بدن مادران باردار روی می دهد، با اختلالات مختلفی روبرو می شوند که از جمله به ورم بدن به ویژه ورم پا می توان اشاره کرد.
این مشکل علاوه بر حالت ناخوشایندی که در فرد ایجاد می کند، می تواند از علائم ابتلا به برخی بیماری ها و اختلالات خطرناک نیز باشد. در این شرایط حتما به پزشک مراجعه نمایید.
علت ورم پا در بارداری
عوامل متعددی در ایجاد ورم پا در دوران بارداری تاثیر کذار می باشند. به دلیل بزرگ شدن رحم، بر سیاهرگ ها فشار وارد می شود. این فشار از بازگشت خون به قلب جلوگیری میکند و سبب ایجاد ورم در ساق ها و قوزک پا میشود. یکی دیگر از علل آن، ایجاد تغییرات هورمونی در این دوران در مادران باردار می باشد.
ادم یا ورم بدن، در سه ماهه سوم بارداری افزایش می یابد و در پایان روز توجه شما را بیشتر جلب می کند و احتمالا در تابستان نیز بدتر می شود.
این مشکل با دراز کشیدن به پهلو بهبود می یابد و از آن جایی که ورید ونا کاوا در سمت راست بدن می باشد، استراحت به پهلوی چپ راه حل بهتری می باشد.
بعد از تولد نوزاد، با دفع مایعات اضافی، ورم از بین می رود و در این شرایط ممکن است متوجه افزایش ادرار یا تعریق زیاد بدن، در روزهای اول بعد از زایمان شوید.
ورم دوران بارداری امری غیرعادی نیست، اما اگر کنترل نشود، ممکن است بر کیفیت زندگی مادران باردار و حتی سلامتی جنین تاثیر بگذارد.
زمان بروز ورم بارداری
ورم بارداری در هر زمانی ممکن است رخ دهد و زمان مشخصی برای آن وجود ندارد. اما معمولاً در طول ماه پنجم خود را نشان می دهد و با ورود به سه ماهه پایانی بارداری به تدریج بیشتر می شود.
دیگر عوامل تأثیرگذار عبارتند از:
1_ آب و هوای گرم، به ویژه هنگامی که فعالیت فیزیکی دارید.
2_ خستگی و ایستادن به مدت طولانی
3_ رژیم حاوی مقدار زیاد سدیم
روش های درمان ورم پا در بادراری
ایستادن و یا نشستن زیاد میتواند ورم را بدتر کند، زیرا افزایش فشار بر روی رگها، مانع از برگشت خون به قلب میشود. اما این غیرممکن است که هیچوقت روی پاهای خود نایستید و ننشینید، بنابراین زمانهایی را برای استراحت کردن در نظر بگیرید و پاها و مچ پاهای خود را بچرخانید تا به گردش جریان خون کمک کند.
1_ در هنگام استراحت پاهای خود را بالا ببرید:
زمانی که در حال استراحت هستید، پاهای خود را بالا نگه دارید. این کار نه تنها میتواند به آرامش شما کمک کند، بلکه ممکن است گردش جریان خون و مایعات را راحتتر کند و موجب رفع ورم پا در مادارن باردار شود. گاهی نیز برای رسیدن به نتایج بهتر می توانید پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید، با این وجود بهتر است کاری را انجام دهید که در راحتترین حالت قرار داشته باشید.
2_ از جورابهای تنگ و واریسی استفاده کنید:
جوراب های فشاری که با نام جوراب واریسی نیز در بازار وجود دارند، میتوانند به بهبود جریان خون و مایعات در پاها کمک کنند. با توجه به شدت ورم، میتوانید جورابهایی با مقدار فشار متفاوت تهیه کنید.
3- لباسهای راحت و گشاد بپوشید:
پوشیدن لباسهایی که در اطراف مچ دستها، بازوها و یا مچ پاها تنگ می باشند، برای افرادی که دچار ورم هستند، بسیار آزار دهنده است. برای کاهش ناراحتی و خطر محدودیت حرکتی ناشی از ورم، لباسهای راحت و گشاد و نخی بپوشید.
4_ قسمت های ورم را ماساژ دهید:
ماساژ میتواند در کاهش ورم به مادران باردار کمک کند. بنابراین نواحی ورم کرده را خودتان ماساژ دهید و یا از یک ماساژ دهنده حرفهای کمک بگیرید. دست خود را روی نواحی ورمکرده بکشید، طوری که حرکت دست به سمت قلب باشد.
5_ محیط خواب شما راحت و خنک باشد:
محیط خواب و نحوه خوابیدن شما در ایجاد ورم پا تاثیر گذار خواهد بود. شما می توانید برای از بین بردن این ورم ها در یک محیط با دمای مناسب و راحت و همچنین به پهلوی چپ بخوابید.
6_ در هوا گرم، از خانه بیرون نروید:
آب و هوای گرم و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، در افزایش ورم تاثیر گذار خواهد بود. ایستادن در سایه، ماندن در هوای مطبوع و اجتناب از نور خورشید میتواند به کاهش ورم کمک کند.
7_ شنا کنید و یا در استخر راه بروید:
همچنین میتوانید به استخر بروید و شنا کنید یا در آب استراحت کنید. این کار میتواند بدن شما را خنک کند و فشار وارده بر مفاصل را کاهش دهد و در نتیجه ورم به مقذار زیادی کم خواهد شد. شنا یک راه حل مناسب برای ورم پا در مادران باردار است، زیرا به گردش جریان خون و مایعات بدن کمک میکند.
8_ استفاده از کمپرس آب سرد در نواحی ورم
قرار دادن کمپرس یخ بر روی ناحیه متورم شده می تواند دمای بدن را کاهش داده و ورود جریان خون به آن ناحیه را کنترل نماید و باعث کاهش ورم میشود. همچنین به تسکین درد پا نیز کمک خواهد کرد.
نکات مهم
مقدار مشخصی از ورم دست و پاها و مچ پا در دوران بارداری طبیعی است. اما در صورتی که متوجه تورم در صورت، پف اطراف چشمها، ورم بیش از حد دستهایتان و یا پاها و مچ پاها به صورت ناگهانی شدید، به پزشک خود مراجعه کنید. این ورم ممکن است به علت پرهاکلامپسی یا مسمومیت حاملگی که یک بیماری جدی برای مادران باردار است، باشد.
همچنین در صورتی که متوجه شدید یکی از پاهایتان نسبت به دیگری به طور قابل توجهی ورم کرده است به پزشک خود مراجعه کنید، به ویژه اگر ساق پا و یا ران شما نیز دارای درد و حساسیت به لمس باشد. این پا درد در بارداری میتواند نشان از وجود یک لخته خون باشد.