امروزه استفاده از داروهای گیاهی در سراسر جهان طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است. با وجود اینکه به نظر می رسد مصرف این گیاهان بی ضرر می باشند ولی در واقعیت اینطور نیست و ممکن است گاهی مصرف برخی از گیاهان دارویی با برخی بیماری ها و مصرف داروهای شیمیایی تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی شود. در این مقاله به تداخل دارویی زنجبیل با داروهای شیمیایی خواهیم پرداخت.
تداخل دارویی زنجبیل
زنجبیل، برای پیشگیری و درمان برخی از بیماری ها و مشکلات مربوط به سلامت مورد استفاده قرار می گیرد، که شامل: تهوع و استفراغ مادران باردار در دوران بارداری، ناراحتی های معده، نفخ، اسهال، سندرم روده تحریک پذیر، تهوع ناشی از سرطان و استفاده از داروهای شیمی درمانی، افزایش اشتها، کاهش علائم آرتریت روماتوئید، کاهش دردهای پیش از قاعدگی و پس از آن، درمان عفونت های دستگاه تنفس، سرفه، سردردهای میگرنی، کمر درد، افزایش شیر در مادران شیرده، افزایش تعرق، درمان وبا، درمان اسهال خونی، طاسی، مالاریا، نیش مار سمی، کمک به درمان برخی از سوختگی ها و بسیاری از مشکلات دیگر .
با این وجود، استفاده از زنجبیل به عنوان یک داروی گیاهی در درمان بیماری ها ممکن است همزمان با مصرف داروهای شیمیایی تداخل ایجاد کند و باعث بروز عوارض جانبی شود و حتی گاهی ممکن است خطرناک باشد.
مصرف زنجبیل در دوران بارداری :
مصرف زنجبیل توسط مادران باردار در دوران بارداری اگر در جهت درمان صورت گیرد، ممکن است با عوارض همراه باشد و نگرانی هایی را به دنبال داشته باشد. برای مثال طبق تحقیق انجام شده در بین زنانی که در 12 هفته اول بارداری برای کاهش تهوع صبحگاهی، زنجبیل مصرف می کردند، مواردی از سقط جنین گزارش شده است. ( احتمال این خطر در حدود 1 درصد است ). با وجود این اکثر تحقیقات نشان داده است که مصرف آن برای کاهش تهوع صبحگاهی کاملا بی خطر است .
گزارشات دیگر حاکی از آن است که احتمال خطر افزایش خونریزی در زمان زایمان و بعد از زایمان نیز با مصرف زنچبیل وجود دارد، به همین دلیل، بسیاری از پزشکان توصیه می کنند در صورتی که به زمان زایمان نزدیک هستید ، از مصرف دارویی زنجبیل خودداری کنید.
مصرف زنجبیل در بیماران قلبی :
برخی از تحقیقات ادعا می کنند که مصرف دارویی زنجبیل در صورتی که بیش از حد و طولانی مدت باشد می تواند باعث تشدید بیماری های قلبی شود.
تداخل دارویی زنجبیل با داروهای شیمیایی
1_ زنجبیل و داروهای دیابت
زنجبیل باعث کاهش قند خون می شود، بنابراین با داروهایی مانند متفورمین که برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت مصرف می شود ممکن است تداخل ایجاد کند. قبل از استفاده از آن، در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است نیاز باشد تا پزشک دوز داروی شما را تغییر دهد و یا داروی دیگری برای شما در نظر بگیرد. همچنین ممکن است پیشنهاد کنند که مصرف زنجبیل را قطع کنید. سایر داروهای دیابت که با زنجبیل تداخل دارند عبارتنداز : گلیمپیرید ، انسولین ، پیوگلیتازون و …
2_ زنجبیل و داروهای کاهش فشار خون
داروهای کاهش فشار خون و بخصوص داروهای بلوککننده کانال کلسیم (Calcium channel blockers) می تواند با زنجبیل تداخل ایجاد کنند و باعث افزایش اثرات این داروها و یا ایجاد عوارض جانبی ناخواسته شود. عوارضی از جمله افزایش فشار خون ، کاهش بیش از حد فشار خون، افزایش و یا کاهش ضربان قلب و … ممکن است در نتیجه مصرف همزمان ایجاد شود. برخی از داروهای بیماران قلبی که با زنجبیل نباید استفاده شوند، عبارتند از : نیفدیپین ، وراپامیل ، دیلتیازم ، آملودیپین و….
بنابراین، حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید.
3_ زنجبیل و نیفدیپین
نیفدیپین برای درمان پرفشاری خون، آنژین صدری، نارسایی احتقانی قلب، پدیده رینود و جلوگیری از سردردهای میگرنی استفاده میشود. استفاده از زنجبیل با نیفدیپین تداخل ایجاده کرده و ممکن است باعث افزایش عوارض جانبی شود و احتمال خونریزی داخلی و سکته مغزی را افزایش دهد. سیاهی رفتن چشم، تغییر در قاعدگی، کبود شدن پوست با کوچکترین فشار، افزایش احتمال خونریزی لثه نیز می تواند از عوارض آن باشد .
4_ زنجبیل و آسپرین
آسپرین نوعی داروی ضد التهاب است و معمولاً به عنوان ضد درد و تب بر مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف زنجبیل با آسپرین تداخل دارد و می تواند باعث ایجاد خونریزی داخلی، زخم معده و افزایش احتمال سکته مغزی گردد. همچنین ممکن است اسهال خونی ، ادرار خونی ، بی نظمی ضربان قلب ، خونریزی لثه ، افزایش خونریزی پریود ، استرس نیز دیده شود.
5_ زنجبیل و ایبوپروفن
ایبوپروفن نوعی داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) می باشد که معمولا در تسکین درد بسیاری از بیماری ها، التهاب و تب مورد استفاده قرار می گیرد. عوارض احتمالی تداخل دارویی زنجبیل با ایبوپروفن عبارتند از: افزایش احتمال سکته مغزی، خونریزی داخلی، زخم معده، زخم روده، خونریزی لثه، تورم پوست و …
6_ زنجبیل و وارفارین
وارفارین نوعی داروی ضد انعقاد خون و رقیق کننده خون می باشد. این دارو از تشکیل لخته های خونی جلوگیری می کند و خطر حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد. عوارض احتمالی تداخل مصرف زنجبیل و وارفارین شامل خونریزی داخلی، افزایش احتمال سکته مغزی و حمله قلبی، تغییر دوره قاعدگی و … می باشد.
7_ زنجبیل و دیکلوفناک
دیکلوفناک نیز نوعی داروی ضد التهابی غیر استروئیدی می باشد که باعث کاهش درد و التهاب در بدن می شود. مصرف زنجبیل در دوره مصرف دیکلوفناک می تواند تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی از جمله درد شکم، سوزش سر دل، افزایش احتمال زخم معده و زخم روده، خونریزی لثه، افزایش احتمال سکته مغزی و … گردد.
8_ زنجبیل و انوکساپارین سدیم
انوکساپارین سدیم در جهت جلوگیری از انعقاد خون در برخی از شرایط خاص مورد استفاده قرار می گیرد. عوارض جانبی احتمالی تداخل زنجفیل با انوکساپارین سدیم عبارتند از : افزایش احتمال سکته مغزی، خونریزی لثه، زخم معده، وجود خون در ادرار، کبود شدن پوست و ..
9_ زنجبیل و سیکلوسپورین
سیکلوسپورین با ضعیف کردن سیستم ایمنی بدن، در جلوگیری از پس از زدن پیوند (کلیه، کبد، قلب و غیره) به همراه کورتیکوستروئیدها استفاده میشود. این دارو هم چنین در آرتریت روماتویید حاد، پسوریازیس شدید، درماتیت آتوپیک، آلوپسی و پیوند قرنیه چشم به کار میرود. مصرف زنجبیل در دوره مصرف سیکلوسپورین می تواند باعث افزایش میزان جذب سیکلوسپورین شده و اثرات دارو و عوارض جانبی آن را افزایش دهد. عوارضی از جمله افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، احتمال سکته مغزی، عوارض کبدی، زرد شدن پوست و چشم ها، خون در مدفوع، افزایش پتاسیم خون، افزایش جوش و موهای زائد بدن و ضعف بیش از حد سیستم ایمنی بدن و … ممکن است در نتیجه مصرف این دو با هم ایجاد شود.
10 _ زنجبیل و مترونیدازول
مترونیدازول، نوعی آنتی بیوتیک است که به عنوان روش درمانی برای عفونت های باکتریایی واژن، معده، کبد، پوست، مفاصل، مغز و دستگاه تنفسی و … مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف زنجبیل با مترونیدازول ممکن است تداخل ایجاد کند و میزان جذب و اثرات مترونیدازول را افزایش دهد. در این صورت، عوارضی از جمله، زخم دهان و لب و لثه، تغییرات قاعدگی، کاهش اشتها، درد معده، اسهال، تغییر رنگ ادرار و … ممکن است ایجاد شود.
این موارد، تنها بخشی از تداخل دارویی زنجبیل با داروهای شیمیایی می باشد و توصیه می شود اگر از زنجبیل به عنوان داروی گیاهی برای درمان بیماری و به مدت طولانی و مقدار زیاد استفاده می کنید، حتما با پزشک خود در مورد مصرف زنجبیل مشورت نمایید.