یبوست در دوران بارداری

یبوست در دوران بارداری یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که اغلب مادران باردار  با آن مواجه می باشند. معمولاً با احساس درد یا ناراحتی شکم، حرکات روده‌ای دشوار و به صورت عبور سخت مدفوع بروز می‌کند. عواملی از جمله استرس، کم تحرکی و یک رژیم غذایی کم فیبر ممکن است منجر به بروز یبوست شود. اما تصور می‌شود که یبوست بارداری از عوامل دیگری ناشی می شود که مختص بارداری فرد است. اصلی ترین عاملی که سبب بروز یبوست در مادران باردار می شود، نامنظم شدن حرکات روده است. عوامل زیادی مانند رژیم غذایی روزانه، عوارض داروها، کم‌کاری غده تیروئید و اختلالات هورمونی می‌توانند باعث بروز این مشکل در دوران بارداری شوند.

علل ایجاد یبوست در مادران باردار

ایجاد یبوست در دوران بارداری با بروز یبوست در بدن افراد معمولی کاملا متفاوت است. اکثر مادران باردار ممکن است، در دوران بارداری خود از مشکل یبوست رنج ببرند. در واقع، ایجاد تغییرات هورمونی، دستگاه گوارش زنان باردار را تنبل کرده و در نتیجه، باعث کم شدن دفعات اجابت مزاج در بدن آن ها خواهد شد و با پیشرفت این روند، به یبوست دچار خواهند شد.

عوامل مختلفی که باعث ایجاد یبوست در دوران بارداری خواهد شد:

1_ کاهش مواد غذایی مصرفی و آب

تهوع و استفراغ در اوایل بارداری باعث می‌شود تا مصرف مواد غذایی و آب در زنان باردار کاهش یابد. همین امر منجر به کاهش حرکات روده‌ای در اوایل بارداری و ابتلای آنان به یبوست خواهد شد.

2_ یبوست ناشی از تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی، ناشی از بارداری می‌تواند برخی از عضلات بدن از جمله عضلات دستگاه گوارش و روده‌ای را شل کند. شل شدن و استراحت عضلات روده‌ای حرکات روده‌ای را نیز کند می‌کند. بنابراین، مواد غذایی مصرفی با سرعت کمتری مسیر گوارشی را طی می‌کنند. طولانی شدن مدت زمان باقی ماندن مواد غذایی درون دستگاه گوارش از جمله روده بزرگ باعث می‌شود تا به مرور آب بیشتری را از دست دهد و منجر به بروز این مشکل در فرد گردد.

3_ یبوست ناشی از رژیم غذایی

مواد غذایی کارخانه‌ای مانند ماکارونی، نان، کیک و شیرینی یا برنج سفید تصفیه شده معمولاً فیبر خود را از دست داده‌اند. مصرف این مواد غذایی در دوران بارداری زنان را بیشتر در معرض یبوست بارداری قرار خواهد داد. استفاده از رژیم غذایی مناسب مادران باردار، به دلیل حساسیت زیاد دستگاه گوارش در این دوران از زندگی از اهمیت بسزایی برخوردار  است.

4_ یبوست ناشی از مکمل های آهن

استفاده از مکمل‌های غذایی حاوی آهن نیز یک علت شایع یبوست در این دوران می باشد. مکمل آهن عادی به خوبی در فرآیند هضم جذب نمی‌شود و آهن بسیار کمی وارد جریان خون خواهد شد. مقدار زیادی از آهن باقی مانده درون روده به دیگر مواد غذایی هضم نشده می‌چسبد و به شکل یک تود‌ه چسبنده به سختی درون روده حرکت می‌کند. استفاده از مکمل به همراه مصرف آب فراوان می‌تواند تا حدی اثرات نامطلوب گوارشی آن را برطرف کند. بهتر است با مراجعه به پزشک، نوع مکمل آهن مصرفی تغییر کند و از انواع کم عارضه‌تر آن استفاده شود.

علاوه بر این موارد، زمانی که جنین در داخل رحم مادر، رشد می کند، ممکن است فشار وارده بر ناحیه لگن افزایش یابد، که این حالت هم ممکن است، منجر به بروز مشکل یبوست در بدن مادران باردار گردد.

همچنین بروز کم‌خونی در این دوران هم، ممکن است باعث سفت شدن مدفوع و به وجود آمدن یبوست شود.

راههای جلوگیری از یبوست در بارداری

1_ ورزش منظم

از آن جایی که زنان باردار اغلب تمایلی به ورزش کردن ندارند، به همین علت این نوع فعالیت ها را نادیده می گیرند که این امر ممکن است علت شایع بروز مشکل یبوست در تعداد قابل توجهی از زنان باردار  باشد.

انجام فعالیت بدنی و ورزش به عنوان یک عامل مهم در تحریک روده های انسان می باشد. بنابراین،  زنان برای حفظ سلامت دستگاه گوارش خود باید ورزش های سبک انجام دهند و یا پیاده روی نمایند.
برای ورزش کردن در دوران بارداری، بهتر است  که از راهنمایی ها و تجربیات یک مربی استفاده کنید. این تحرک و فعالیت روزانه می تواند از بروز مشکل یبوست در بارداری جلوگیری کند. اگر برای شما امکان شرکت در کلاس های ورزشی وجود ندارد، می توانید در خانه به انجام حرکات ورزشی بارداری بپردازید و یا یک پیاده روی کوتاه در پارک و یا محیط نزدیک خانه خود داشته باشید.

2_ رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی که یک فرد در طول روز استفاده می کند، مهم ترین نقش را در تعیین سلامت دستگاه گوارش دارد. در دوران بارداری نیز باید از رژیم غذایی مناسب مادران باردار  استفاده شود که سلامت مادر و جنین را تضمین کند و بتواند با مشکل یبوست که ممکن است  به وجود بیاید در این دوره حساس مبارزه کند. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و خام بهترین مواد غذایی برای مقابله با مشکل یبوست در بارداری یک زن محسوب می شوند. به این دلیل که سبزیجات و میوه های تازه منبع خوبی از فیبر بوده و به دفع و هضم بهتر کمک می کنند و همچنین، اگر سبزیجات و میوه ها پخته نشوند، مصرف آنها می تواند مقدار مناسبی از ویتامین ها و مواد معدنی را برای رفع نیاز مادر و جنین به بدن مادر برساند.

برای این منظور حتما، تحت نظر متخصص تغذیه از رژیم غذایی مناسب استفاده نمایید تا از بروز این مشکل جلوگیری شود.

۳_ نوشیدن مقدار زیادی آب

همانطور که می دانید هیدراته نگه داشتن بدن انسان می تواند راه حل دیگری برای رفع مشکل یبوست برای مادران باردار باشد. در واقع، تعداد قابل توجهی از زنان بارداری که از مشکل یبوست در بدن خود رنج می برند، به احتمال زیاد آب و مایعات دیگر را در این دوران حساس از زندگی خود، به مقدار کافی استفاده نمی کنند.
از آن جایی که، فشار وارده بر مثانه به دلیل بزرگ شدن رحم  با پیشرفت دوران بارداری افزایش می یابد، به همین علت این افراد به خاطر درد معده و کم شدن فضای آن تمایل زیادی به مصرف مایعات و مواد غذایی ندارند. در نتیجه، بدن این اشخاص در گذر زمان با کمبود آب و مایعات دیگر مواجه شده و سبب بروز مشکل یبوست در بارداری این افراد می شود. بنابراین، زنان باردار مخصوصا اگر در فصل های گرم،  مقدار آب کافی در طول روز استفاده نمایند.

درمان خانگی یبوست بارداری

هر شب هفت عدد انجیر خشک را در یک استکان گلاب خیس کرده و یک ساعت قبل از خواب، میل کنید.

به جای انجیر از یک قاشق مرباخوری گل سرخ  هم می‌توان استفاده کرد.

گلاب باقی مانده را صبح ناشتا حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه میل کنید، بعداز آن 10 دقیقه پیاده‌روی در منزل توصیه می‌شود.

تکرار روزانه این برنامه می تواند کمک بسزایی در درمان یبوست داشته باشد.

مواد غذایی برای درمان یبوست بارداری

میوه‌های خام: موز، انگور سیاه، نارنگی، گریپ فروت و پرتقال

میوه‌های خشک:  برگه زردآلو و آلو

سبزیجات فیبردار:  هویج، کلم، اسفناج، شاهی، کرفس و کنگر فرنگی

غلات سبوس‌دار: حبوبات، لوبیا و عدس.

همچنین ورزش منظم مادران باردار برای جلوگیری از یبوست در بارداری بسیار حائز اهمیت است.