وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس علت نیمی از تمام موارد مرگ شیرخواران در 28 روز اول تولد است. رژیم غذایی زنان باردار نقش مهمی برای سلامت جنین دارد.
ویتامین B12 یک ماده مغذی ضروری است که تنها در محصولات با منشاء حیوانی مانند گوشت، شیر و تخم مرغ یافت می شود. در زنان بارداری که مقادیر بسیار کم غذاهای حیوانی مصرف می کنند خطر کمبود ویتامین B12 افزایش می یابد. ویتامین B12 برای عملکردهای حیاتی بدن مانند تولید گلبول های قرمز خون و انرژی سلولی ضروری است. کمبود ویتامین B12 می تواند سبب کم خونی و آسیب شدید به سیستم عصبی شود. بدن خود قادر به تولید ویتامین نیست. در کشورهایی که مقدار زیادی محصولات حیوانی مصرف می شود درصد کمی از زنان باردار به کمبود ویتامین B12 مبتلا می شوند. در کشورهایی مانند هند که رژیم غذایی گیاهی غالب است، دو سوم زنان باردار به کمبود B12 مبتلا هستند.
به تازگی نتایج مطالعه ای که بر روی 11216 زن باردار از 11 کشور انجام شده نشان می دهد که کمبود ویتامین B12 در دوران بارداری با 21 درصد افزایش خطر زایمان زودرس مرتبط است. با این حال اطلاعات کمی در مورد اثر دریافت مکمل ویتامین B12 در دوران بارداری وجود دارد. دو مطالعه کوچک انجام شده در این زمینه نشان می دهد که هیچ ارتباطی بین دریافت مکمل B12 و وزن تولد وجود ندارد. کمبود ویتامین B12 می تواند با عواملی مانند سوءتغذیه و فقر مرتبط باشد. این عوامل خود بر روی وزن تولد و طول مدت بارداری اثر می گذارد.
به گفته محققان لازم است بین افرادی که هیچ نوع ماده غذایی با منشاء حیوانی را مصرف نمی کنند و افراد گیاهخواری که لبنیات یا تخم مرغ را مصرف می کنند، تفاوت قایل شد. گروه اول در صورت عدم دریافت مکمل به کمبود ویتامین B12 مبتلا می شوند. در گروه دوم کمبود B12 شایع نیست زیرا این افراد با مصرف تخم مرغ یا لبنیات قادر به تامین B12 مورد نیاز بدن هستند.
نکته عملی: در دوران بارداری مصرف مقادیر کافی غذاهای حیوانی و در صورت لزوم دریافت مکمل ویتامین B12 توسط زنان گیاهخوار ضروری است.
منبع:
Tormod Rogne et al. “Associations of Maternal Vitamin B12 Concentration in Pregnancy With the Risks of Preterm Birth and Low Birth Weight: A Systematic Review and Meta-Analysis of Individual Participant Data”. American Journal of Epidemiology, 2017.