درصد قابل توجهی از افراد جوامع امروزی در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. اضافه وزن و بی تحرکی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد. از طرفی در افراد مبتلا به دیابت ورزش کردن می تواند در کنترل بهتر قند خون در طول روز موثر باشد.
تاثیر مثبت تحرک و ورزش بر کنترل قند خون در مطالعات پیشین به اثبات رسیده است. محققان طی مطالعه ی حاضر به مقایسه تاثیر زمان بندی های مختلف ورزش کردن در کنترل قند خون 24 ساعته پرداخته اند. این مطالعه جز اولین مطالعاتی است که تاثیر زمان انجام ورزش را بر کنترل قند خون مورد بررسی قرار داده است. نتایج این مطالعه در ژوئن 2013 در مجله Diabetes Care منتشر شد.
در این مطالعه 10 فرد بزرگسال با میانگین سنی 70 سال انتخاب شدند. افراد شرکت کننده جزو افراد چاق محسوب می شدند و میانگین BMI آنها 30 بود. در ابتدای مطالعه قند خون ناشتای افراد شرکت کننده بین 105 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر بود(قند خون ناشتای نرمال بین 70 تا 100 میلی گرم در دسی لیتر است). تاثیر3 الگوی ورزشی بر روی هر یک ازشرکت کنندگان با فواصل 4 هفته بررسی شد. شرکت کنندگان با سرعت 3 مایل در ساعت بر روی تردمیل پیاده روی می کردند. در الگوی اول افراد 15 دقیقه پس از هر وعده غذایی پیاده روی می کردند، در الگوی دوم 45 دقیق پیاده روی در صبح انجام می گرفت و در الگوی سوم 45 دقیه پیاده روی در عصر انجام می شد.
همه افراد شرکت کننده به دقت مورد پیگیری قرار می گرفتند و قند خون آنها طی 48 ساعت به طور مرتب چک می شد. در روز اول شرکت کنندگان ورزش نکردند و در روز دوم ورزش کردند و قند خون آنها با قند خونشان در روز اول مقایسه شد.
به طور کلی افرادی که پیاده روی داشتند قند خون 24 ساعته ی کمتری نسبت به افراد بی تحرک داشتند. وضعیت قند خون افراد مسنی که در معرض ابتلا به دیابت بودند با 15 دقیقه پیاده روی پس از غذا بهبود یافت. 3 نوبت پیاده روی کوتاه مدت پس از غذا نسبت به یک نوبت پیاده روی طولانی در صبح یا عصر در کنترل قند خون موثرتر است. پیاده روی پس از شام نسبت به پیاده روی پس از صبحانه یا ناهار تاثیر بهتری در کاهش قند خون دارد.
لذا پژوهشگران پیشنهاد می نمایند که چنانچه بلافاصله پس از صرف غذا پیاده روی انجام گیرد به کاهش قند خون کمک می کند چراکه در این صورت بخش اعظم قند ناشی از هضم غذا توسط ماهیچه جهت انجام کار به مصرف می رسد و در خون تجمع نمی یابد.
نکته عملی: گنجاندن پیاده روی های مختصر و کوتاه مدت در برنامه روزانه فرد توصیه می شود. به ویژه پیاده روی کوتاه مدت و مختصر اما با تکرر بیشتر برای سالمندان بی تحرک قابل اجراتر است. این روش باید هر روز تکرار شود و ورزشی است که بیشتر در کاهش قند خون موثر است نه در افزایش تناسب اندام.
منبع:
Loretta DiPietro et al, Diabetes Care,2013