با تولید قندهای رژیمی که گفته می شود دارای انرژی بسیار کمی هستند این امید وجود داشت که افردی که ذائقه شیرینی دوستی را دارند بتوانند هم از خوردن شیرینی لذت ببرند و هم این که دچار افزایش وزن بیش از حد نگردند. اما آیا در واقعیت نیز استفاده از این نوع مواد رژیمی می تواند در روند کاهش وزن موثر باشد؟ تا به امروز فرضیه های مختلفی در این زمینه مطرح شده است و همواره میان دانشمندان در این مورد اختلاف نظر وجود داشته است، لذا جهت روشن شدن و اثبات دقیق این موضوع به مطالعات آینده نگر بیشتری در این زمینه احتیاج است.
از اینرو مطالعه ای برگرفته از ژورنال تغذیه بالینی آمریکا، به منظور بررسی اثر مصرف نوشیدنیهای رژیمی بر افزایش اشتها ، الگوهای غذایی و میزان انرژی دریافتی در کارولینای شمالی صورت گرفت. یافته های این مطالعه در تضاد با تحقیقات قبلی بوده است که نشان می داد نوشیدنی های حاوی شیرین کننده های مصنوعی می تواند هورمون های مرتبط با گرسنگی را مختل نموده و در نتیجه منجر به مصرف غذای بیشترگردد. بدین ترتیب این پژوهش ممکن است تا حدودی باور افراد را در ارتباط با نوشیدنی های رژیمی تغییر دهد.
این مطالعه بروی 318 فرد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی در کارولینای شمالی صورت گرفت که روزانه 280 کالری انرژی و یا بیشتر از طریق مصرف این قبیل نوشیدنیها دریافت می کردند. نیمی از شرکت کنندگان تنها نوشیدنیهای رژیمی دریافت می کردند و نیمی دیگر حداقل دو وعده از نوشیدنی های رژیمی را در طول روز با آب جایگزین نمودند، از جمله نوشیدنیهای رژیمی مصرفی می توان به نوشیدنی های گیاهی، انواع خاصی از چای و نوشابه های رژیمی اشاره کرد.
پس از 3 الی 6 ماه از شروع مطالعه میزان غذا و آب مصرف شده توسط شرکت کنندگان گزارش داده شد و در پایان مشخص شد میانگین کالری دریافتی روزانه هر دو گروه نسبت به زمان آغاز تحقیقات کاهش قابل توجهی داشته است و این مقدار از 2300 – 2000 کالری به 1800 – 1500کالری رسیده است.
تنها تفاوت مشاهده شده در طول شش ماه در این دو گروه این بوده است که افرادیکه آب می نوشیدند، میوه و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود داشتند و مصرف کنندگان نوشیدنی های رژیمی نیز دسر کمتری نسبت به قبل از شروع مطالعه دریافت کردند.
اما بطور کلی این بدان معنا نیست که نوشیدنی های رژیمی هیچگونه مضرراتی در بر ندارند.گزارش های مختلف از ژورنال های مشابه نشان می دهد، احتمال ابتلاء به دیابت در کسانیکه از این قبیل نوشیدنی ها که حاوی شیرین کننده مصنوعی هستند مصرف کردند، بسیار بیشتر از افرادی بوده است که تنها آب می نوشیدند.
در مطالعه دیگری نیز دیده شد، مصرف نوشیدنی های رژیمی با احتمال بیشتر خطر افسردگی در افراد در ارتباط بوده است. همچنین دانشمندان بر این باورند،اگر چه نوشیدنی های رژیمی کالری کمتری دارند، اما خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و یا سکته مغزی را کاهش نمی دهند.
لازم به ذکر است تمامی شرکت کنندگان در این مطالعه دارای اضافه وزن بوده اند، به طوری که ممکن است نتایج این پژوهش در افراد با وزن های مختلف که نوشیدنی های رژیمی مصرف می کنند متفاوت باشد.
نکته عملی: بطور کلی دانشمندان همواره توصیه می کنند که جهت پیشگیری ازشیوع چاقی، جلوگیری از بروز انواع بیماریها و تضمین سلامت، نوشیدنی های حاوی شیرین کننده مصنوعی و یا رژیمی در حد اعتدال مصرف شود و تا حد امکان با سایر نوشیدنی های سالم نظیر آب و آب میوه های طبیعی جایگزین گردد. همچنین افراد چاق و کسانیکه از دیابت رنج می برند نیز می بایست ذائقه خود را نسبت به مواد شیرین تغییر دهند.
منبع:
Carmen Piernas et all “Does diet-beverage intake affect dietary consumption patterns” American Journal of Clinical Nutrition 2013