سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری شایعی است که سبب اختلال در باروری، قاعدگی، تخمک گذاری و هورمون ها می شود و با سطح انسولین خون ارتباط مستقیم دارد. خانم های مبتلا به این اختلال معمولاً دارای مقاومت به انسولین هستند به این معنی که بدن این افراد برای انتقال گلوکز از خون به عضلات بیش از حد انسولین تولید می کند و سبب تحریک تولید تستوسترون می شود. نکته‌ی محوری در تنظیم برنامه غذایی برای خانم های مبتلا به PCOS پایین نگه داشتن سطح هورمون انسولین و جلوگیری از افزایش ناگهانی هورمون از طریق دریافت مقدار و ترکیب مناسب مواد غذایی کربوهیدراتی است.
طبق مطالعه ای که در مجله Clinical Science به چاپ رسیده است راه طبیعی برای کمک به زنان با وزن طبیعی که از PCOS رنج می برند، مدیریت سطح انسولین و قند خون است که با تنظیم زمان دریافت غذا صورت می گیرد. افزایش کالری دریافتی در وعده صبحانه با دریافت پروتئین و کربوهیدرات بالا و نیز کاهش کالری دریافتی در باقی روز سبب کاهش مقاوت به انسولین و بالطبع کاهش سطح تستوسترون و افزایش تخمک گذاری می شود. بسیاری از درمانهای PCOS مربوط به زنان چاق است که پزشکان با تجویز دارو و توصیه برای کاهش وزن به کنترل انسولین خون آنها کمک می نمایند ولی بسیاری از زنان با وزن نرمال نیز هستند که به این اختلال دچار بوده و تصمیم به بارداری دارند.
در این مطالعه 60 نفر از زنان مبتلا به PCOS با شاخص توده بدنی نرمال به طور تصادفی در دو گروه با دو رژیم 1800 کالری و مواد غذایی یکسان مورد بررسی قرار گرفتند. گروه اول 983 کالری در صبحانه، 645 کالری در ناهار و190 کالری در شام دریافت نمودند ولی گروه دوم همین میزان کالری را به صورت 190 کالری در صبحانه، 645 کالری در ناهار و 983 کالری شام دریافت کردند. پس از 90 روز سطح انسولین، گلوکز و تستوسترون افراد در زمان تخمک گذاری و نیز قاعدگی اندازه گیری شد.
همانطور که انتظار می رفت در گروه شام بزرگ سطوح انسولین و تستوسترون بطور مداوم بالا بود ولی در گروه صبحانه بزرگ کاهش 56 درصدی در مقاومت به انسولین و 50 درصدی در سطح تستوسترون نشان داده شد که این کاهش در سطح انسولین و تستوسترون سبب افزایش 50 درصدی تخمک گذاری و سطح پروژسترون شد.
نکته عملی: این نتایج نشان می دهد که زمان غذا خوردن و افزایش کالری روزانه در صبحانه و کاهش کالری در طول روز می تواند به زنان مبتلا به PCOS در مدیریت سطوح انسولین و باروری کمک نماید PCOS نه تنها مانع از لقاح طبیعی می شود بلکه در درمان لقاح آزمایشگاهی نیز تاثیر می گذارد و میزان سقط جنین را افزایش می دهد. فراتر از مسائل مربوط به باروری، این روش می تواند علائم دیگر این اختلال، از جمله موهای زائد بدن، موهای چرب، ریزش مو و آکنه را کاهش دهد. علاوه بر این می تواند فرد را در برابر ابتلا به دیابت نوع 2 محافظت کند.
منبع:
Clinical Science, 2013; 125 (9): 423