مقایسه تأثیرات روزه داری بر بدن در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار

با توجه به شرایط روزه داری در ماه رمضان تغییراتی در عادات غذایی، دریافت انرژی، الگوی خواب و همچنین فعالیت فیزیکی در افراد به وجود می آید. این تغییرات متعاقبا منجر به تغییرات فیزیولوژیک، هماتولوژیک و بیوشیمیایی در بدن می شود. تاکنون تحقیقات متعدد و جامعی در مورد تأثیرات روزه داری بر بدن انجام نگرفته است. از این رو مطالعه حاضر اقدامی است در جهت کسب اطالاعاتی در زمینه تاثیرات روزه داری بر برخی از شاخص های بدن انسان مانند ترکیب بدن و همچنین غلظت سرمی برخی الکترولیت ها.

محققان با هدف بررسی تغییرات توده چربی، نمایه توده بدن، توده عضلانی و غلظت الکترولیت های سرمی در طی یک ماه روزه داری و مقایسه آنها در افرادی که ورزش نمی کنند و افرادی که به طور مرتب ورزش می کنند مطالعه ای را طراحی و اجرا نمودند. نتایج این مطالعه در سال 2013 در Int J Endocrinol Metab منتشر شد.

26 زن سالم 20 تا 45 ساله با نمایه توده بدن(BMI) بالای kg/m2 25 ، برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول کسانی بودند که روزه می گرفتند و از ابتدای ماه رمضان شروع به انجام ورزش هوازی با تکرر 4 بار در هفته و هر بار 60 دقیقه نمودند و گروه دوم افرادی بودند که در حین روزه داری ورزش نمی کردند. افراد شرکت کننده در دو گروه از نظر دیگر عوامل سبک زندگی، الگوی خواب و برنامه غذایی شرایط برابری داشتند. متغیرهای مورد بررسی از جمله BMI، نسبت محیط دور کمر به دور باسن، توده چربی بدن، توده عضلانی بدن و میزان کل آب بدن در 4 نوبت مختلف اندازه گیری و ثبت شد. این اندازه گیری ها یک بار هفته قبل از شروع روزه داری به عنوان مقادیر پایه، دفعه دوم در هفته دوم روزه داری، دفعه سوم در هفته چهارم روزه داری و در آخر دو هفته پس از پایان روزه داری انجام گرفت.

طبق نتایج حاصل از این مطالعه، وزن، BMI، نسبت محیط دور کمر به دور باسن در هر دو گروه شرکت کننده کاهش محسوسی نشان داد. همچنین سطح اسمولاریته سرمی برخی مواد مانند پتاسیم، کراتی نین، اوره و اوریک اسید در هر دو گروه افزایش یافت. تنها تفاوت قابل توجه در دو گروه شرکت کننده در سطح اوره بود. دیگر متغیر های مورد بررسی مانند FBS، سدیم و فسفر سرم نیز تفاوت چندانی در دو گروه نشان نداد. 

طبق این مطالعات ورزش منظم در طول روزه داری منجر به ایجاد تغییراتی در اسمولاریته الکترولیت های سرم و درصد آب بدن می شود. از این رو در نظر گرفتن رژیمی مناسب که دارای مواد مغذی و آب کافی باشد در  ایام روزه داری و ماه رمضان از اهمیت بالایی برخوردار است.

منبع: