افزایش اطلاعات تغذیه ای و آگاهیهای عمومی جامعه درباره روشهای صحیح تغذیه ای قطعا کمک شایانی در ارتقاء سلامت جامعه خواهد داشت. اما برخی اوقات تصمیم گرفتن در مورد اینکه کدام توصیه های غذایی صحیح هستند دشوار می گردد در این مقاله برخی از باورهای غلط در مورد تغذیه و رژیم غذایی را گردآوری نموده ایم. در حقیقت رعایت یک رژیم غذایی متوازن کار بسیار ساده ای است فقط کافی است که یاد بگیرید تنوع غذایی و مصرف مقادیر مکفی از تمام گروههای غذایی را رعایت نموده و همواره انتخاب های غذایی سالمی داشته باشید.
اولین باور غلط: غذاهایی که روی بر چسب آنها عنوان کم چرب ذکر شده باشند همیشه جزء انتخاب های سالم غذایی محسوب می شوند.
حقیقت امر: غذاهای کم چرب نیز ممکن است محتوای کالری بالایی داشته باشند. عنوان کم چرب روی غذاها بدین معناست که این غذا نسبـت به دیگر موارد مشابه در حدود 30% چربی کمتری دارد. لذا اگر غذای مذکور ذاتاً بسیار پرچرب باشد (مثل یک دونات) نسخه کم چرب آن نیز محتوای چربی بالایی دارد. در ضمن بسیاری از محصولات کم چرب محتوای بالایی از شکر و کربوهیدرات ساده را دارند، بنابراین بر چسب را به دقت ملاحظه کنید و صرفاً با دیدن عنوان کم چرب روی مواد غذایی آنها را خریداری ننمایید.
دومین باور غلط: اگر قصد کاهش وزن دارید می بایست غذاهای نشاسته ای را به طور کامل کنار بگذارید.
حقیقت امر: حذف غلات از رژیم غذایی می تواند منجر به کمبود مواد مغذی مورد نیاز در بدن و ایجاد عوارضی گردد. غذاهای نشاسته ای مانند: برنج، نان، ماکارونی و سیب زمینی می بایست در حدود یک سوم از هر وعده غذایی ما را تشکیل دهند. این امر بدین معناست که برای پیروی از یک رژیم غذایی متعادل می بایست وعده های غذایی را بر پایه این مواد (غله) طرح ریزی کنیم ولی می توانیم انتخاب های سالم تری داشته باشیم برای مثال انواع محصولات غله سبوس دار را به جای منابع کربوهیدرات ساده مصرف نماییم.
سومین باور غلط: رمز یک رژیم غذایی سالم کمتر غذا خوردن است.
واقعیت امر: وقتی صحبت از رژیم غذایی سالم می باشد نکته کلیدی رعایت تعادل و توازن در رژیم غذایی می باشد. برفرض شما کم بخورید اما فقط غذاهای غنی از چربی و نمک و شکر را بخورید این کار چه کمکی را به سلامت شما خواهد کرد؟ برخی افراد مقادیر بیش از حدی از چربی، نمک و شکر را دریافت می کنند در حالی که مقادیر کافی از سبزی، میوه و فیبر را دریافت نمی کنند. هر چند این امر صحیح است که بسیاری از ما بیش از حد می خوریم ولی یک رژیم غذایی سالم به معنای مصرف طیف وسیع و متنوعی از انواع غذاها ولی در اندازه صحیح است.
چهارمین باور غلط: تمام چربی ها مثل هم هستند و باید دریافت چربی ها را محدود نمود.
واقعیت امر: بسیاری از ما از کاهش دریافت چربی غذایی خود سود خواهیم برد، ولی در هر حال حدود 25%-30% از کالری کلی رژیم غذایی ما باید از چربی ها تامین گردد ولی جایگزین نمودن چربی های غیراشباع به جای چربی های اشباع مزایای بسیاری را برای سلامت ما به ارمغان می آورد.
چربی های اشباع در مواردی نظیر: سوسیس و کالباس، شیرینی جات، چربی های گوشت قرمز، کره و… یافت می شوند و این چربی ها می توانند سطوح کلسترول را بالا برده و خطر ابتلاء به بیماری های قلبی را بیفزایند. ولی چربی های غیر اشباع که در روغن ماهی، روغن زیتون و روغن آفتابگردان یافت می شوند می توانند به کاهش کلسترول خون و تامین مواد مغذی ضروری برای بدن کمک نمایند. لذا برای پیروی از یک رژیم غذایی سالم می بایست مقادیر کلی چربی دریافتی خود را کاهش دهید و هر جا که امکان داشت از منابع چربی های مفید (چربی های غیراشباع) مصرف نمایید.
پنجمین باور غلط: اگر نمک را به غذاهای مصرفی ام اضافه نکنم پس مقادیر نمک دریافتی ام کم می گردد.
واقعیت امر: هر چند اضافه نکردن نمک به غذا ایده خوبی است اما یک سوم نمکی که روزانه دریافت می نماییم در خود اقلام غذاهایی که خریداری می کنیم موجود هستند. مصرف نمک بیش از حد می تواند فشارخون را بالا ببرد و خطر سکته و بیماری های قلبی را افزایش دهد.
بزرگسالان نباید روزانه بیش از 6 گرم نمک دریافت کنند پس به دقت برچسب های روی غذاها را بررسی کنید و تصور نکنید که اگر به غذا نمک اضافه نکنید پس حتماً دریافت نمکتان کم خواهد گشت، چرا که بسیاری از غذاهای فرآوری شده محتوای نمک بالایی دارند.
ششمین باور غلط غذایی: برخی غذاهای خاص مثل خانواده کلم، کرفس یا گریپ فروت و… می توانند چربی های بدن را بسوزانند و افراد را لاغر نمایند.
واقعیت امر: مصرف هیچ خوراکی ای نمی تواند چربی بدن را بسوزاند و افراد را لاغر نماید و خوراکی های مذکور در واقع کم کالری هستند و محتوای چربی آنها تقریباً معادل صفر است. لذا بدن نمی تواند کالری زیادی از آنها دریافت کند، ولی این بدین معنا نیست که این غذاها ویژگی منحصر به فردی را در سوزاندن چربی های بدن و لاغری دارند. به علاوه برخی از غذاها ممکن است حاوی کافئین باشند و کافئین برای مدت کوتاهی می تواند متابولیسم بدن را سرعت بخشد ولی ویژگی خاصی در کاهش وزن یا کاهش بافت چربی بدن ندارد. در کل بهترین راه حل برای لاغری کاهش کالری کلی دریافتی روزانه و افزایش فعالیت بدنی است.
به عبارت دیگر هیچ ماده غذایی معجزه آمیزی وجود ندارد که با استفاده از آن بتوان جبران رژیم غذایی نادرست را که در طی روز داریم، بنماید. گرچه گنجاندن این نوع سبزیجات و میوه جات که حاوی انرژی قابل توجه نمی باشند در ایجاد رفتارهای غذایی مطلوب کمک کننده است ولی تنوع مواد غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی مناسب از ضروریات مهم در کنترل وزن می باشد.