خواص جوانه ها (گندم، عدس و …)
-
در کشور ما از هزاران سال پیش، در دوران باستان جوانه ها و اهمیت استفاده آنها برای مردم شناخته شده بود. این موضوع به قدری اهمیت داشته که مردم ما استفاده از جوانه گندم را به عنوان یک آیین سنتی همواره در آغاز فصل بهار به شکل سمنو در سفره هفت سین لازم می دانستند.
-
جوانه‌ها، مولتی‌ویتامین‌های طبیعی هستند که طی فرآیند جوانه‌زدن از دانه‌هاتولید می‌شوند. با جوانه‌زدن، میزان ویتامین‌ها، املاح معدنی و پروتئین دانه افزایشیافته ولی میزان کالری و کربوهیدرات کاهش می‌یابد. جوانه‌ها منبع فراوانی ازاسیدهای آمینه آماده جذب، قندهای طبیعی و نیروهای حیاتی هستند. جوانه‌ها برایسلول‌های ما مواد مغذی، نیرو و حیات را مهیا می‌کنند و به همین دلیل، جوانه‌هافرآیند پیری را به تأخیر می‌اندازند.
از دیگر فواید جوانه ها آماده سازی غذا برای هضم و جذب است که این عمل به وسیله آنزیم های موجود در جوانه ها صورت می گیرد.
-
در شروع روند جوانه زدن، نشاسته موجود در دانه شکسته شده و به قندهای ساده ی گلوکز و ساکارز تبدیل می شود که این عمل به وسیله آنزیم آمیلاز صورت می گیرد. پروتئین ها هم به اسیدهای آمینه های و آمیدها تغییر شکل می دهند. روغن ها و چربی ها به کمک آنزیم لیپاز موجود در جوانه ها، به اسیدهای چرب تبدیل می شوند.
-
جوانه ها به مقدار زیادی دارای فیبر و آب هستند که باعث دفع کامل مدفوع شده، همچنین مانع از سرطان روده می شوند.
-
با مصرف جوانه‌های گوناگون می‌توانید مقدار قابل توجهی ازویتامین‌های گروهB وC را به بدن برسانید. افزایش منیزیم در جوانه‌ها به کنترلفشار خون کمک می‌کند. عنصر روی که برای جلوگیری از ریزش مو و بهبود رشد قدی و بلوغجنسی نوجوانان لازم است، طی جوانه‌زدن دانه‌ها افزایش می‌یابد. لازم به ذکر است کهبا توجه به شرایط آب و خاک، کمبود روی در ایران بسیار شایع است که‌این کمبود بامصرف جوانه‌ها قابل جبران است. مقدار سلنیوم دانه با جوانه‌زدن افزایش می‌یابد. سلنیوم در سلامت قلب و عروق و بدن نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. جوانه‌ها حاویمقدار معتنابهی از هورمون‌های مردانه و زنانه هستند. جوانه‌ها به مقدار زیادی دارایفیبر محلول و غیر محلول وآب هستند که سبب دفع کامل مدفوع، بهبود یبوست و مانع بروزسرطان روده شده و به تنظیم قند و چربی خون و همچنین به حفظ سلامت وشادابی پوست وموکمک می‌کنند. با خوردن جوانه‌ها بدن در شرایط اسیدی –قلیایی مناسبی قرار می‌گیردکه گردش خون، تولید هورمون‌ها از جمله هورمون‌های جنسی، سیستم تنفسی، گوارش موادغذایی و کارکرد کلیه‌ها به بهترین شکل ممکن صورت می‌گیرد. جوانه‌ها اغلب لذیذ،رنگارنگ، ارزان و تازه بوده و تا زمان مصرف در حال رشد هستند و ظرفیت بهبود گرسنگیسلولی و سوء‌تغذیه در کشورهای جهان سوم را دارند.
-
طی جوانه‌زدن، خاصیت نفخ‌زایی حبوباتو خاصیت حساسیت‌زایی پروتئین غلات کاهش می‌یابد که‌این مسئله برایافرادی کهروده‌های حساس دارند، بسیار مناسب است. برای مثال، وقتی دانه گندم جوانه می‌زند،پروتئین گلوتن گندم به واحدهای پروتئینی کوچکی که خاصیت حساسیت‌زایی کمتری دارد،تبدیل می‌شود که برای افرادی که به پروتئین گندم حساسیت دارند، مناسب‌تر است.
-
اغلب دانه‌ها را می‌توان به‌صورت جوانه‌زده مصرف کردولی باید از جوانه‌زدن دانه‌هایی که ممکن است بخش‌های سمی داشته باشند اجتناب کرد. بهترین دانه‌ها برای جوانه‌زدن عبارت‌اند از یونجه، شنبلیله، عدس، نخود، تربچه است. دانه‌هایی که کمتر برای جوانه‌زدن استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از هویج، بروکلی،دانه خردل.
-
جوانه گندم
جوانه گندم حاوی ویتامینE و سوپر اکسیددسموتاز است که هر دو آنتی‌اکسیدانت مهم برای محافظت در مقابل تولید سلول‌هایسرطانی هستند. این مواد برای فعالیت غدد جنسی، تامین اکسیژن برای بدن، بهبود التهابو از بین بردن لخته مناسب هستند. به بچه‌های خود به جای شیرینی و شکلات، جوانه گندمتازه بدهید که بسیار مقوی است. جوانه گندم برای ورزشکاران بسیار مفید است.
● جوانه عدس
جوانه عدس دارایتمامی هشت اسید آمینه ضروری مورد نیاز بدن است ولی ترکیب جوانه عدس با ذرت، گندمیا برنج کیفیت پروتئینی جوانه عدس را بهتر می‌کند.جوانه عدس همچنین دارای ویتامینA، B۲، B۳، B۵، B۱۲، B۱۵، B۱۷، C، فولیک اسید، اینوزیتول، برم، کلسیم، کلر، مس،آهن، منیزیم، مولیبدن، فسفر، پتاسیم، سلنیم، سدیم، گوگرد، روی، لینولئیک و لینولنیکو اولئیک اسید، لیگنان، همآگلوتینین، آنتی تریپسین، و پروتئین به میزان ۲۸درصداست.جوانه عدس مغذی بوده و خاصیت آنتی اکسیدانت، مقوی قلب،تصفیه کننده خون و کاهنده قند خون را دارد. جوانه عدس به شستشو و تحریک کلیه‌ها وسیستم غدد فوق کلیوی و به تقویت قلب و عروق و افزایش انرژی و قدرت حیاتی کمکمی‌کند. میزان فیبر محلول در جوانه عدس در مقایسه با دانه عدس به میزان ۳۰۰درصدافزایش می‌یابد. فیبر محلول در آب موجود در جوانه عدس به کاهش کلسترول، فشار خون،قند خون و تنظیم میزان انسولین خون کمک می‌کند.