اسیدهای چرب امگا-3 نوعی اسید چرب غیراشباع (PUFA) بوده و به 3 فرم آلفا لینولنیک اسید (ALA)، ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) یافت می شوند. ALA در برخی روغن های گیاهی مانند کانولا و سویا وجود دارد. درحالیکه EPA و DHA در ماهی های چرب از جمله سالمون یافت می شوند. دوکوزاپنتانوئیک اسید (DPA) فرم دیگری از امگا-3 است که در ماهی های چرب و برخی گوشت های قرمز یافت شده و اثرات آن بر سلامتی به خوبی شناخته نشده است.
اسیدهای چرب امگا-3 نه تنها برای حفظ عملکردهای بدن از جمله فعالیت عضلات، لخته شدن خون، هضم و تولید مثل مورد نیاز است بلکه با سلامت شخص نیز مرتبط است. اثرات امگا-3 و سایر اسیدهای چرب بر دیابت نوع 2 متناقض است. برخی مطالعات نشان دهنده اثرات مفید آن بوده اند اما برخی دیگر اثرات عکس نشان داده اند. بنابراین با هدف کسب اطلاعات بیشتر در مورد تاثیر اسیدهای چرب بر خطر دیابت نوع 2 محققان اطلاعات 1334 زن را مورد ارزیابی قرار دادند. پرسشنامه های غذایی برای ارزیابی مصرف اسیدهای چرب در ابتدای مطالعه مورد استفاده قرار گرفت. در طی 14 سال پیگیری اطلاعات مربوط به بروز دیابت از طریق پرسشنامه های سلامت جمع آوری شد.
نتایج نشان در مقایسه با زنانی که کمترین میزان امگا-3 (کمتر از g/day 3/1) دریافت می کردند در زنانی که بیشترین میزان را دریافت می کردند (حداقل g/day6/1( خطر بروز دیابت نوع 2، 26 درصد بیشتر بود.
سپس محققان شرکت کنندگان را بر اساس نمایه توده بدنی (BMI) به دو گروه تقسیم کردند: زنان با BMI بالاتر از 25 (دارای اضافه وزن) و زنان با BMI کمتر از 25. محققان دریافتند در زنان با وزن طبیعی مصرف بیشتر کل اسیدهای چرب (بیشتر از g/day3/15) در مقایسه با زنانی که کمترین میزان اسیدهای چرب را دریافت می کردند (کمتر از g/day12( خطر بروز دیابت نوع 2 به میزان 22 درصد بیشتر بود.
در مورد امگا-3 تیم تحقیقاتی دریافتند در زنان دارای اضافه وزن با بالاترین میزان مصرف امگا-3 خطر بروز دیابت 19 درصد بیشتر بود. درحالیکه در زنان با وزن طبیعی مصرف بیشتر امگا-3 با افزایش خطر دیابت به میزان 38 درصد همراه بود. همچنین مشخص شد در زنانی که بیشترین میزان DPA را دریافت می کردند خطر بروز دیابت نوع 2 در زنان با اضافه وزن 54 درصد و در زنان با وزن طبیعی 45 درصد بیشتر بود. در زنان دارای اضافه وزن مصرف بالاتر ALA (بیشتر از g/day14/1) خطر بروز دیابت نوع 2 را تا 17 درصد افزایش می داد.
از سوی دیگر مشخص شد در زنان با وزن طبیعی و زنان دارای اضافه وزن که بیشترین میزان اسید آراشیدونیک (نوعی اسید چرب امگا-6) را دریافت می کردند احتمال بروز دیابت به ترتیب 50 و 74 درصد بالاتر بود.
بعد از تعدیل اثر عوامل مخدوش کننده (مانند منبع غذایی اسیدهای چرب) محققان دریافتند ارتباط بین دریافت بالای DPA و اسید آراشیدونیک با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 پابرجا بود. منبع غذایی عمده DPA و اسید آراشیدونیک گوشت و غذاهای دریایی بود.
نکته عملی: توصیه می شود به منظور پیشگیری از بروز دیابت نوع 2 اصل تنوع و تعادل در رژیم غذایی رعایت شود و مصرف گوشت قرمز کاهش یابد.
منبع:
Guy Fagherazzi et al."Etude Epidémiologique auprès de femmes de la Mutuelle Générale de l'Education Nationale". Diabetologia, 2016